İLÇE (ALT) BELEDİYELERCE 
HAZIRLANAN UYGULAMA İMAR PLANLARI İLE UYGULAMA İMAR PLANI TADİLATLARINI 
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ RET ETME YETKİLERİ BULUNUYOR MU YOKSA YA AYNEN YA DA 
DE?İŞTİREREK ONAYLAMAK ZORUNDA MIDIR.
Cafer ERGEN
 
 
3194 sayılı İmar Kanununun 8/b maddesinde, mevcut 
ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye 
sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili 
belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, belediye meclisince onaylanarak 
yürürlüğe gireceği, bir aylık ilan süresi içerisinde planlara yapılan 
itirazların belediye meclisince onbeş gün içinde incelenerek kesin karara 
bağlanacağı, onaylanmış planlarda yapılacak değişikliklerin de bu usullere tabi 
olduğu hükme bağlanmış idi.
3030 sayılı Yasanın 6/A maddesinin (b) bendinde, 
ilçe belediyelerin nazım plana uygun olarak hazırlayacakları tatbikat imar 
planlarının onaylanması ve uygulanmasını denetlemek görevi büyükşehir 
belediyelerine verilmiş, aynı Yasanın 14.maddesinde de, büyükşehir ve ilçe 
belediye meclisince alınan bütün kararların büyükşehir belediye başkanına 
gönderileceği, büyükşehir belediye başkanının konunun meclislerde tekrar 
görüşülmesini isteyebileceği hükmüne yer verilmişti.
Anılan hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden, 
imar planına ilişkin ilçe belediye meclisi kararlarının büyükşehir belediye 
başkanı tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe gireceği, ancak büyükşehir 
belediye meclisince 1/1000 ölçekli imar planı revizyonu veya değişikliğinin 
yapılamayacağı sonucuna ulaşılmış idi.
 
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7. 
maddesinde,  
“Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları 
şunlardır:
            a) İlçe ve ilk 
kademe belediyelerinin görüşlerini alarak büyükşehir belediyesinin stratejik 
plânını, yıllık hedeflerini, yatırım programlarını ve bunlara uygun olarak 
bütçesini hazırlamak.
            b) Çevre düzeni 
plânına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları 
içinde 1/5.000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte nazım imar plânını yapmak, 
yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım 
plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda 
yapılacak değişiklikleri, parselasyon plânlarını ve imar ıslah plânlarını aynen 
veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının 
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve 
parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar 
plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak.
            c) Kanunlarla 
büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, 
bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar plânlarını, parselasyon 
plânlarını ve her türlü imar uygulamasını yapmak ve ruhsatlandırmak, 20.7.1966 
tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununda belediyelere verilen yetkileri 
kullanmak.
            d) Büyükşehir 
belediyesi tarafından yapılan veya işletilen alanlardaki işyerlerine büyükşehir 
belediyesinin sorumluluğunda bulunan alanlarda işletilecek yerlere ruhsat vermek 
ve denetlemek.
            e) Belediye 
Kanununun 69 ve 73 üncü maddelerindeki yetkileri kullanmak.
            f) Büyükşehir 
ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma 
hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu 
üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi 
sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; 
durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde 
araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; 
kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri 
yürütmek.
            g) Büyükşehir 
belediyesinin yetki alanındaki meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, 
yaptırmak, bakım ve onarımını sağlamak, kentsel tasarım projelerine uygun olarak 
bu yerlere cephesi bulunan yapılara ilişkin yükümlülükler koymak;  ilân ve 
reklam asılacak yerleri ve bunların şekil ve ebadını belirlemek; meydan, bulvar, 
cadde, yol ve sokak ad ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara numara 
verilmesi işlerini gerçekleştirmek.
            h) Coğrafî ve 
kent bilgi sistemlerini kurmak.
            i) 
Sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak çevrenin, tarım alanlarının ve su 
havzalarının korunmasını sağlamak; ağaçlandırma yapmak; gayrisıhhî işyerlerini, 
eğlence yerlerini, halk sağlığına ve çevreye etkisi olan diğer işyerlerini 
kentin belirli yerlerinde toplamak; inşaat malzemeleri, hurda depolama alanları 
ve satış yerlerini, hafriyat toprağı, moloz, kum ve çakıl depolama alanlarını, 
odun ve kömür satış ve depolama sahalarını belirlemek, bunların taşınmasında 
çevre kirliliğine meydan vermeyecek tedbirler almak; büyükşehir katı atık 
yönetim plânını yapmak, yaptırmak; katı atıkların kaynakta toplanması ve aktarma 
istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın yeniden 
değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine 
getirmek, bu amaçla tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; 
sanayi ve tıbbî atıklara ilişkin hizmetleri yürütmek, bunun için gerekli 
tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; deniz araçlarının 
atıklarını toplamak, toplatmak, arıtmak ve bununla ilgili gerekli düzenlemeleri 
yapmak.
            j) Gıda ile 
ilgili olanlar dâhil birinci sınıf gayrisıhhî müesseseleri ruhsatlandırmak ve 
denetlemek, yiyecek ve içecek maddelerinin tahlillerini yapmak üzere 
laboratuvarlar kurmak ve işletmek.
            k) Büyükşehir 
belediyesinin yetkili olduğu veya işlettiği alanlarda zabıta hizmetlerini yerine 
getirmek.
            l) Yolcu ve yük 
terminalleri, kapalı ve açık otoparklar yapmak, yaptırmak, işletmek, işlettirmek 
veya ruhsat vermek.  
            m) Büyükşehirin 
bütünlüğüne hizmet eden sosyal donatılar, bölge parkları, hayvanat bahçeleri, 
hayvan barınakları, kütüphane, müze, spor, dinlence, eğlence ve benzeri yerleri 
yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek; gerektiğinde amatör spor 
kulüplerine malzeme vermek ve gerekli desteği sağlamak, amatör takımlar arasında 
spor müsabakaları düzenlemek, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı 
gösteren veya derece alan sporculara belediye meclis kararıyla ödül vermek.
            n) Gerektiğinde 
sağlık, eğitim ve kültür hizmetleri için bina ve tesisler yapmak, kamu kurum ve 
kuruluşlarına ait bu hizmetlerle ilgili bina ve tesislerin her türlü bakımını, 
onarımını yapmak ve gerekli malzeme desteğini sağlamak.
            o) Kültür ve 
tabiat varlıkları ile tarihî dokunun ve kent tarihi bakımından önem taşıyan 
mekânların ve işlevlerinin korunmasını sağlamak, bu amaçla bakım ve onarımını 
yapmak, korunması mümkün olmayanları aslına uygun olarak yeniden inşa etmek.
            p) Büyükşehir 
içindeki toplu taşıma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gerekli tesisleri 
kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek, büyükşehir sınırları içindeki kara 
ve denizde taksi ve servis araçları dahil toplu taşıma araçlarına ruhsat vermek.
            r) Su ve 
kanalizasyon hizmetlerini yürütmek, bunun için gerekli baraj ve diğer tesisleri 
kurmak, kurdurmak ve işletmek; derelerin ıslahını yapmak; kaynak suyu veya 
arıtma sonunda üretilen suları pazarlamak.
            s) Mezarlık 
alanlarını tespit etmek, mezarlıklar tesis etmek, işletmek, işlettirmek, defin 
ile ilgili hizmetleri yürütmek.
            t) Her çeşit 
toptancı hallerini ve mezbahaları yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek, 
imar plânında gösterilen yerlerde yapılacak olan özel hal ve mezbahaları 
ruhsatlandırmak ve denetlemek.
            u) İl düzeyinde 
yapılan plânlara uygun olarak, doğal afetlerle ilgili plânlamaları ve diğer 
hazırlıkları büyükşehir ölçeğinde yapmak; gerektiğinde diğer afet bölgelerine 
araç, gereç ve malzeme desteği vermek; itfaiye ve acil yardım hizmetlerini 
yürütmek; patlayıcı ve yanıcı madde üretim ve depolama yerlerini tespit etmek, 
konut, işyeri, eğlence yeri, fabrika ve sanayi kuruluşları  ile kamu 
kuruluşlarını yangına ve diğer afetlere karşı alınacak önlemler yönünden 
denetlemek, bu konuda mevzuatın gerektirdiği izin ve ruhsatları vermek.
            v) Sağlık 
merkezleri, hastaneler, gezici sağlık üniteleri ile yetişkinler, yaşlılar, 
engelliler, kadınlar, gençler ve çocuklara yönelik her türlü sosyal ve kültürel 
hizmetleri yürütmek, geliştirmek ve bu amaçla sosyal tesisler kurmak, meslek ve 
beceri kazandırma kursları açmak, işletmek veya işlettirmek, bu hizmetleri 
yürütürken üniversiteler, yüksek okullar, meslek liseleri, kamu kuruluşları ve 
sivil toplum örgütleri ile işbirliği yapmak.
            y) Merkezî 
ısıtma sistemleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek.
            z) Afet riski 
taşıyan veya can ve mal güvenliği açısından tehlike oluşturan binaları insandan 
tahliye etmek ve yıkmak.   
            Büyükşehir 
belediyeleri birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen yetkilerini, imar 
plânlarına uygun olarak kullanmak ve ilgili belediyeye bildirmek zorundadır. 
Büyükşehir belediyeleri bu görevlerden uygun gördüklerini belediye meclisi 
kararı ile ilçe ve ilk kademe belediyelerine devredebilir, birlikte 
yapabilirler.
            İlçe ve ilk 
kademe belediyelerinin görev ve yetkileri şunlardır:
            a) Kanunlarla 
münhasıran büyükşehir belediyesine verilen görevler ile birinci fıkrada 
sayılanlar dışında kalan  görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak.
            b) Büyükşehir 
katı atık yönetim plânına uygun olarak, katı atıkları toplamak ve aktarma 
istasyonuna taşımak.
            c) Sıhhî 
işyerlerini, 2 nci ve 3 üncü sınıf gayrisıhhî müesseseleri, umuma açık istirahat 
ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek.
            d) Birinci 
fıkrada belirtilen hizmetlerden; 775 sayılı Gecekondu Kanununda belediyelere 
verilen yetkileri kullanmak, otopark, spor, dinlenme ve eğlence yerleri ile 
parkları yapmak; yaşlılar, özürlüler, kadınlar, gençler ve çocuklara yönelik 
sosyal ve kültürel hizmetler sunmak; mesleki eğitim ve beceri kursları açmak; 
sağlık, eğitim, kültür tesis ve binalarının yapım, bakım ve onarımı ile kültür 
ve tabiat varlıkları ve tarihî dokuyu korumak; kent tarihi bakımından önem 
taşıyan mekânların ve işlevlerinin geliştirilmesine ilişkin hizmetler yapmak.
            e) Defin ile 
ilgili hizmetleri yürütmek.
            (Değişik son 
fıkra: 1/7/2006-5538/23 md.) 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunuyla 
Sanayi ve Ticaret Bakanlığına ve organize sanayi bölgelerine tanınan yetki ve 
sorumluluklar ile sivil hava ulaşımına açık havaalanları ve bu havaalanları 
bünyesinde yer alan tüm tesisler bu Kanunun kapsamı dışındadır.” Hükmüne yer 
verilmiştir.
Büyükşehir belediyesinin 
imar denetim yetkisi başlıkılı 11. madde de ise, 
“Büyükşehir belediyesi, ilçe 
ve ilk kademe belediyelerinin imar uygulamalarını denetlemeye yetkilidir. 
Denetim yetkisi, konu ile ilgili her türlü bilgi ve belgeyi istemeyi, incelemeyi 
ve gerektiğinde bunların örneklerini almayı içerir. Bu amaçla istenecek her 
türlü bilgi ve belgeler en geç onbeş gün içinde verilir. İmar uygulamalarının 
denetiminde kamu kurum ve kuruluşlarından, üniversiteler ve kamu kurumu 
niteliğindeki meslek kuruluşlarından yararlanılabilir.
  Denetim sonucunda 
belirlenen eksiklik ve aykırılıkların giderilmesi için ilgili belediyeye üç ayı 
geçmemek üzere süre verilir. Bu süre içinde eksiklik ve aykırılıklar 
giderilmediği takdirde, büyükşehir belediyesi eksiklik ve aykırılıkları 
gidermeye yetkilidir.
  Büyükşehir belediyesi 
tarafından belirlenen ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapılar, gerekli 
işlem yapılmak üzere ilgili belediyeye bildirilir. Belirlenen imara aykırı 
uygulama, ilgili belediye tarafından üç ay içinde giderilmediği takdirde, 
büyükşehir belediyesi 3.5.1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununun 32 ve 42 
nci maddelerinde belirtilen yetkilerini  kullanma hakkını haizdir. Ancak 3194 
sayılı Kanunun 42 nci madde kapsamındaki konulardan dolayı iki kez ceza 
verilemez.” hükmüne yer verilmiştir.
5216 sayılı Büyükşehir 
Belediyesi Kanunu’nun 7. maddesinin (b) bendinde;
 
Çevre düzeni plânına uygun 
olmak kaydıyla,
 
1.           
Büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5.000 ile 1/25.000 
arasındaki her ölçekte nazım imar plânını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak 
uygulamak; 
 
2.           
Büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plâna uygun olarak 
hazırlayacakları 
a.                
uygulama imar plânlarını, 
b.                
Bu plânlarda yapılacak değişiklikleri, 
c.                
Parselasyon plânlarını ve 
d.                
imar ıslah plânlarını 
aynen veya değiştirerek 
onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; 
 
3.           
Nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde 
uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk kademe 
belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya 
yaptırmak.
Büyükşehir belediyelerinin 
görevleri arasında sayılmıştır.
 
Buna göre,  büyükşehir 
belediyelerinin yetkisi, büyükşehir içindeki ilçe (alt) belediyelerin nazım 
plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda 
yapılacak değişiklikleri “aynen veya değiştirerek onaylamak ve 
uygulanmasını denetlemek” olup, bunların dışında büyükşehir 
belediyelerinin, ilçe (alt) belediyelerin nazım imar planına uygun olarak 
hazırlayacakları uygulama imar planları ile uygulama imar planı değişikliklerini 
reddetme yetkileri bulunmamaktadır.
İlçe (alt) belediyelerin nazım imar planına uygun 
olarak hazırlayacakları uygulama imar planları ile uygulama imar planı 
değişiklikleri nazım imar planlarına veya çevre düzeni planına aykırı ise 
büyükşehir belediyelerince bu planların ve plan tadilatlarının değiştirilerek 
onaylanması gerekmektedir. 
Bu durum ilk bakışta alt belediye lehine gibi 
görülebilirse de aslında büyükşehir belediyesi lehine olmaktadır.
 
 
Öte yandan 5302 
sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’nun 6. maddesi hükmüne göre, İl çevre düzeni 
plânı; valinin koordinasyonunda, Büyükşehirlerde Büyükşehir belediyeleri, diğer 
illerde il belediyesi ve il özel idaresi ile birlikte yapılır. İl çevre düzeni 
plânı belediye meclisi ile il genel meclisi tarafından onaylanır.
Bu hükümlere göre 
Büyükşehirlerde, il çevre düzeni planı ile nazım imar planları Büyükşehir 
belediyesi tarafından yapılacaktır. Bununla beraber nazım imar plânının 
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve 
parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar 
plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak görevi de Büyükşehir 
belediyelerine verilmiştir. Böylece planlama konusunda Büyükşehir belediyelerine 
büyük bir yetki verilmiştir. 
5216 sayılı 
Büyükşehir Belediyesi Kanunundan önce Büyükşehir belediyeleri, alt belediyelerin 
imar planlarını onaylamak ya da iade etmek yetkisi bulunmakta idi. 5216 sayılı 
yasanın 7/b maddesine göre ise, Büyükşehir belediyelerine alt belediyelerin imar 
planlarını değiştirerek onama yetkisi tanınmıştır. Aynı düzenleme ile 
parselasyonlarda da parselasyon planlarını onaylama yetkisi verilmiştir.
Büyükşehir 
belediyesince hazırlanan nazım imar planının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 
bir yıl içinde ilçe ve alt kademe belediyelerince imar planı ve parselasyon 
planı yapılmadığı takdirde nazım imar planı kapsamında bulunan sahanın uygulama 
imar planını ve parselasyon planlarını yapma yetkisi Büyükşehir Belediyesine 
geçmektedir. Anılan plan ve parselasyon yetkisi Büyükşehir belediyesine 
verilirken bu işlerin yapılması için bir süre öngörülmemiştir.
Böyle bir durumda, 
ilçe ve alt kademe belediyeleri aleyhine bir durum söz konusu olmaktadır. Çünkü, 
Büyükşehir Belediyelerince plan ve parselasyon yetkisi kendilerine geçmesinden 
itibaren bu işleri yapmaması halinde, Büyükşehir belediyelerini uygulama imar 
planı ve parselasyon planını yapmaları için zorlamak da mümkün değildir. Yine bu 
kuralın yasadan doğmuş olması nedeniyle bir yıllık süre sonunda ilçe ve alt 
kademe belediyelerin yetkileri de ortadan kaldırılmış bulunmaktadır. 
 
Bu hükmün yasanın 
yürürlüğe girmesinden önce nazım imar planı yapılmış sahalarda uygulanmaması 
gerekir. Aksi halde Büyükşehir kapsamında olan tüm ilçe ve alt belediyeler zor 
durumda kalacaktır. Esasında çoğu kez uygulama imar planları yapılmış ise de 
buna karşın çoğu yerde parselasyon planları yapılmamıştır.
İmar uygulamaları 
yönünden bu hükmü değerlendirdiğimizde, Büyükşehir içindeki belediyelerin 
parselasyon planlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulamasının 
denetlemek, Büyükşehir belediyelerinin görevleri arasında sayılmıştır. Yine, 
Büyükşehir belediyesince  hazırlanan nazım imar plânının yürürlüğe girdiği 
tarihten itibaren bir yıl içinde parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk 
kademe belediyelerinin parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak da 
Büyükşehir belediyelerini görevleri arasında sayılmıştır.
Aynı Kanunun 7/c 
maddesinde ise “Kanunlarla Büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin 
gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar 
plânlarını, parselasyon plânlarını ve her türlü imar uygulamasını yapmak ve 
ruhsatlandırmak, 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununda 
belediyelere verilen yetkileri kullanmak” da Büyükşehir belediyelerinin 
görevleri ve sorumlulukları arasında sayılmıştır. Bu hükme göre ise Büyükşehir 
belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve 
onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar plânlarının yapılması Büyükşehir 
belediyesinin görevleri arasına alınmıştır. Bu yetki ile ilçe ve alt 
belediyelerin imar planı yapma yetkisi kaldırılmış bulunmaktadır. Ancak bu 
yetkinin kullanılması için imar planı yapılacak alanın Büyükşehir belediyesine 
verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım 
işleriyle ilgili bir alan olması gerekmektedir.
Bahsedilen 7/c maddesine 
dayanılarak yapılan imar planlarının kapsadığı alanların imar uygulamaları da 
Büyükşehir belediyeleri tarafından yapılacaktır. İmar planı ve imar uygulaması 
sonucu oluşan imar parselleri üzerine yapılacak yapı ile ilgili ruhsat verme 
işlemleri de Büyükşehir belediyelerine ait olacaktır.
5216 sayılı Büyükşehir 
Belediyesi Kanunu ile imar yönünden getirilen bu düzenlemeler genel olarak 
değerlendirildiğinde, Büyükşehir belediyelerine çok geniş yetki tanınmış 
bulunmaktadır. Görev ile ilgili olarak yapılacak bir hizmet için gerekli nazım 
imar planı yapma yetkisi kendisinde olan Büyükşehir belediyeleri, bu hizmetti 
yerine getirebilmek için uygulama imar planını ve imar uygulamasını yapma 
yetkisine de sahip duruma gelmiştir. Ruhsatlandırma yetkisinin de Büyükşehir 
belediyelerine ait olduğu düşünüldüğünde, ilçe ve alt belediyelerin Büyükşehir 
belediyelerine engel olmaması açısından böyle bir düzenlemeye gidildiği 
anlaşılmaktadır. 
            
5216 sayılı 
Büyükşehir Belediyeleri Kanununun 7 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre,
Büyükşehir belediyeleri, birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen yetkilerini, 
imar plânlarına uygun olarak kullanmak ve ilgili belediyeye bildirmek 
zorundadır. Büyükşehir belediyeleri bu görevlerden uygun gördüklerini belediye 
meclisi kararı ile ilçe ve ilk kademe belediyelerine devredebilir, birlikte 
yapabilirler.
Büyükşehir belediyelerinin anılan 7. maddenin (b) ve (c) bentlerindeki 
yetkilerini kullanırken ilçe veya alt belediyelerle uyum içinde olmasında fayda 
vardır. Çünkü nihai olarak her iki kurumda kamu yararını gözetmek ve dikkate 
almak zorundadır. Büyükşehir belediyelerince imar planı ve imar uygulaması 
yapılırken bu alan civarının imar planına uyumlu olunması gerekir.
 
5216 
sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7/b maddesinde, çevre düzeni imar 
planına uygun olmak kaydıyla, Büyükşehir belediyesi belediye ve mücavir alan 
sınırları içinde 1/5000 ile 1/25000 arasındaki her ölçekte nazım imar planını 
yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak, Büyükşehir belediyesinin görevleri 
ve sorumlulukları arasında yer almıştır.
Bu hale 
göre Büyükşehir kapsamında olan il belediyelerinin sadece uygulama imar 
planlarını yapmağa yetkileri bulunmaktadır. Büyükşehir kapsamında olmayan il 
belediyeleri ise İl Özel İdaresi ile birlikte valinin koordinasyonunda il çevre 
düzeni planını hazırlayacaklardır. Bunun dışında nazım ve uygulama imar planını 
da yapmağa yetkilidir.
Büyükşehir dışında kalan İlçe belediyeleri  ise nazım ve uygulama imar 
planlarını yapacaklardır. Büyükşehir kapsamında kalan ilçe ve yerel belediyeler 
ise sadece uygulama imar planlarını yapabileceklerdir. Bu planlar, 1/1000 
uygulama imar planı, ilave imar planı, revizyon imar planı, mevzi imar planı 
gibi planlardır. 
Büyükşehir belediyeleri ile İl belediyeleri, bu güne kadar sadece belediye ve 
mücavir alanları sınırları içinde imar planı yapımı konusunda yetkileri 
bulunmakta iken yeni yasal düzenlemeler ile belediye ve mücavir alan sınırları 
dışında kalan ve valiliklerin uygulama imar planları yapımı bakımından yetkili 
oldukları alanların çevre düzeni planlamasında yetkili hale gelmişlerdir. Tabiki 
Büyükşehir niteliğinde olmayan İl belediyelerince bahsedilen çevre düzeni planı 
yapımı sırasında il özel idaresi ile birlikte hareket edilecek ve valiliğin 
koordinasyonunda bu çalışmalar yapılmaktadır. Büyükşehir belediyeleri ile 
Büyükşehir olmayan illerde il belediyeleri, tüm İlin planlamasında söz sahibi 
olmuşlardır. Çünkü, planlar hiyerarşisine göre alt ölçekli planın üst ölçekli 
plana aykırı olması mümkün değildir.
Yine bu 
düzenlemeler ile ilçe belediyeleri ile alt kademe belediyeleri imar yönünden 
tamamen il belediyelerine bağımlı hale gelmiştir. Doğal olarak bu bağımlılık 
imarın dışındaki konulara da yansıyacaktır. Çünkü bu alt belediyelerin il çevre 
düzeni planına aykırı imar planı yapamayacaklarından kendi belediye ve mücavir 
alan sınırlarında dahi bağımsız imar planı yapma imkanı ortadan kaldırılmıştır. 
Bu alt kademe ve ilçe belediyelerinin imar planlarında her fonksiyonel yönden 
her değişiklik yapmak istediklerinde ise il çevre düzeni planında değişiklik 
gerekeceğinden il belediyeleri ya da Büyükşehir belediyeleriyle uyum içinde 
olmaları zorunlu hale gelmiştir. 
 
	
 
	
		
		
		
		21/4/2005 tarihli ve 
		5335 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle, bu bentte yer alan “68 ve 72 nci” 
		ibaresi, “69 ve 73 üncü” şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
		 
	
		
		
		
		3/7/2005 tarihli ve 
		5393 sayılı Kanunun 85 inci maddesiyle bu bende, “ağaçlandırma yapmak;" 
		ibaresinden sonra gelmek üzere "gayrisıhhî işyerlerini, eğlence 
		yerlerini, halk sağlığına ve çevreye etkisi olan diğer işyerlerini 
		kentin belirli yerlerinde toplamak; inşaat malzemeleri, hurda depolama 
		alanları ve satış yerlerini," ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.
		 
	
		
		
		
		3/7/2005 tarihli ve 
		5393 sayılı Kanunun 85 inci maddesiyle bu bende, “belirtilen 
		hizmetlerden” ibaresinden sonra gelmek üzere “775 sayılı Gecekondu 
		Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmak,” baresi eklenmiş ve 
		metne işlenmiştir.