3194 sayılı İmar Kanunu

3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18. maddesi Uygulaması Sırasında Kamuya Ait Gayrimenkuller ve Kapanan Kadastral Yollar

Cafer ERGEN XE "Kapanan Kadastral Yollar"

3194 sayılı İmar Kanununun 11. maddesinde, “İmar plânlarında; meydan, yol, park, yeşil saha, otopark, toplu taşıma istasyonu ve terminal gibi umumi hizmetlere ayrılmış yerlere rastlayan Vakıflar Genel Müdür­lü­ğüne ait gayrimenkullar ile askeri yasak bölgeler, güvenlik böl­geleri ile ülke güvenliği ile doğrudan doğruya ilgili Türk Silahlı Kuvvetle­rine ait harekat ve savunma amaçlı yerler hariç Hazine ve özel idareye ait arazi ve arsalar belediye veya valiliğin teklifi, Maliye ve Gümrük Bakanlı­ğının onayı ile be­lediye ve mücavir alan XE “Mücavir Alan"  sınırları içinde belediyeye; bele­diye ve mücavir alan hudutları dışında özel idareye bedelsiz terk XE “Terk"  edilir ve tapu kaydı terkin edi­lir. Ancak, bu yerlerin üzerinde bina XE “Bina"  bulunduğu tak­dirde, arsası hariç yalnız binanın halihazır kıymeti için takdir edilecek bedel ödenir. Bedeli ve ödeme şekli taraflarca tespit olunur.

Bu suretle mal edilen arazi ve arsalar belediye veya özel idare ta­rafından satılamaz ve başka bir maksat için kullanılamaz. Bu hususta tapu kütüğünün beyanlar hanesine gerekli şerh konur.

Bu yerlerin kullanılış şekli, yeni bir imar plânıyla değiştirilip özel mülkiyete konu olabilecek hale getirildiği takdirde, bu yerler devir alı­nan idareye belediye veya özel idarece aynı usulle iade edilir. Buna aykırı dav­ranışı sabit olan ilgililer şahsen sorumludur. Bu terkinler hiçbir şekilde re­sim, harç ve vergiye tabi değildir.

(Değişik: 25/2/1998 - 4342/35 md.) Hazırlanan imar plânı sı­nır­ları içindeki kadastral yollar ile meydanlar, imar plânının onayı ile bu vasıfla­rını kendiliğinden kaybederek, onaylanmış imar plânı kararı ile geti­rilen kullanma amacına konu ve tabi olurlar” hükmü yer almaktadır.

Bu hükümlere göre, imar plânlarında; meydan, yol, park, yeşil saha, otopark, toplu taşıma istasyonu ve terminal gibi umumi hizmetlere ayrılmış yerlere rastlayan Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait gayrimenkullar ile as­keri yasak bölgeler, güvenlik bölgeleri ile ülke güvenliği ile doğrudan doğ­ruya ilgili Türk Silahlı Kuvvetleri’ne ait harekat ve savunma amaçlı yerler hariç Hazine ve özel idareye ait arazi ve arsalardan 3194 sayılı İmar Kanununun 11. maddesi uyarınca belediye veya özel idareye terk XE “Terk"  edilen yerle­rin kulla­nılış şekli, yeni bir imar plânıyla değiştirilip özel mülkiyete konu olabilecek hale geldiği taktirde bu yerler devir alınan idareye belediye veya özel ida­rece aynı usulle iade edilir.

İmar uygulaması XE “İmar Uygulaması" ndan önce, anılan 11. madde uyarınca hazine ve özel idareden alınan yerler, imar plânlarıyla özel mülkiyete konu olması halinde, hazine ve özel idareden alınan bu sahalar, aynen geri verilecektir. Dikkat edilirse, bu geri verme, imar uygulaması XE “İmar Uygulaması"  sırasında değildir. Daha önce imar plânıyla, amacın belirtilen şekilde değişmesi halinde, o aşamada yapılacak­tır.

Sözü edilen 11. madde uyarınca hazine ve özel idareden alınan yerler imar uygulaması XE “İmar Uygulaması"  sırasında nasıl değerlendirilecektir. Yasaya göre sa­dece imar plânı değişikliğiyle özel mülkiyete konu olan yerlerin iade edile­ceğini düzenlemiş, aynen ayrıldığı umumi hizmet alanına tahsisliğin devam eden­lerle ilgili olarak her hangi bir düzenlemeye yer verilmemiştir. O halde bu yerler imar uygulaması sırasında ilgili idarelere geri verilmeyecektir.

Aynı şekilde, mülk sahiplerince gerek inşaat ruhsatı alınması sıra­sında ve gerekse özel parselasyon XE "özel parselasyon"  sırasında veya başka bir sebeple, yola, yeşil saha veya otoparka terk XE “Terk"  edilen alanlar da mevcuttur.

İşte bu alanlar imar uygulaması XE “İmar Uygulaması"  sırasında ve düzenleme ortaklık payı XE “Düzenleme Ortaklık Payı"  hesabının yapılmasında nasıl değerlendirilecektir? İmar uygulamasını XE “İmar Uygulaması"  ya­pan idarelerce, bir taraftan yol, yeşil alan, park gibi umumi hizmet alanla­rını oluşturmak için düzenleme ortaklık payı tespit edip, bu oran kadar mülk sahiplerinden yer alınırken, aynı amaç için kullanılan ancak imar plânı ile kapanan kadastral yol veya yeşil alan durumuna düşen bu gibi yerlerin dü­zenleme ortaklık payı hesabına ilave edilmesi bunların haricinde artan mik­tar alanın karşılanabilmesi için mülk sahiplerinden DOP alınması daha uy­gun olacaktır.

2644 sayılı Tapu Kanununun 21. maddesinde, köy ve belediye sı­nır­ları içinde kapanmış yollarla yol fazlalarının köy veya belediye namına tes­cil olunacağı; 3402 sayılı Kadastro Kanununun 16. maddesinin birinci fık­rasının (A) bendinde de, kamunun ortak kullanılmasına veya bir kamu hiz­metinin görülmesine ayrılan yerler ile Devletin hüküm ve tasarrufu al­tında bulunan sahipsiz yerlerden; kamu hizmetinde kullanılan, bütçelerinden ay­rılan ödenek veya yardımlarla yapılan resmi bina XE “Resmi Bina"  ve tesisler (Hükümet, be­lediye, karakol, okul binaları, köy odası, hastane veya diğer sağlık tesis­leri, kütüphane, kitaplık, namazgah, cami, genel mezarlık, çeşme, kuyular, yunak ile kapanmış yollar, meydanlar, pazar yerleri, parklar ve bahçeler ve boş­luklar ve benzeri hizmet alanları) kayıt, belge veya özel kanunlarına göre Hazine, kamu kurum ve kuruluşları, İl, belediye, köy veya mahalli idare birlikleri tüzel kişiliği adlarına tespit olunacağı kurala bağlanmıştır.

Öte yandan, 3194 sayılı İmar Kanununun 11. maddesinin değişik dör­düncü fıkrasında, hazırlanan imar plânı sınırları içindeki kadastral yollar ile meydanların, imar plânının onayı ile bu vasıflarını kendiliğinden kaybe­de­rek, onaylanmış imar plânı kararı ile getirilen kullanma amacına konu ve tabi olacakları hükme bağlanmıştır. Bu hüküm, bu tür alanların sadece vasfı­nın değişikliğine ilişkin olup, yoksa mülkiyetin kullanımına ilişkin değildir.

Bu hükümlere göre, gerek kadastro çalışmalarında gerekse tapu­lama aşamasında kapanan kadastral yollar, XE “Kapanan Kadastral Yollar"  yeşil alanlar, pazar yerleri, park­lar vb. umumi hizmet alanları, belediye sınırları içinde belediye adına yazı­lıp tapu belgeleri düzenlenebilir. Nitekim, uygulama da bu yöndedir.

Ancak, bu şekilde belediye adına kayıtlı olan taşınmazların bulun­duğu alanı kapsayan sahada, imar uygulaması XE “İmar Uygulaması"  yapılması durumunda, bu taşın­mazların belediye adına parsel olmaktan ziyade öncelikle düzenleme ortak­lık payı XE “Düzenleme Ortaklık Payı"  hesabına katılması, düzenleme ortaklık payı oranı XE “Düzenleme Ortaklık Payı Oranı" nın, geriye kalan umumi hizmetleri için belirlenmesi gerekmektedir.

Burada kapanan kadastral yolun, yürürlükte bulunan imar plânına göre yolda ya da konut alanında kalması sonucu değiştirmeyecektir. Önemli olan belediye adına kayıtlı olan parselin, geçmişinde ne şekilde belediye adına kaydedildiğidir. Bu hususla ilgili uygulamada, bahsedilen şekilde be­lediye adına ihdasen oluşan alanların tamamına yakını, imar uygulamaları sonunda belediyeler adına parsel olarak tahsis XE “Tahsis"  edildiğini görmekteyiz.

Burada, imar uygulamasın XE “İmar Uygulaması" a alınan yol fazlası, XE “Yol Fazlası"  yoldan ihdaslar XE “Yoldan İhdas"  ile olu­şan alanlar değildir. Eğer böyle olsaydı, o zaman yoldan ihdasen oluşan alanların düzenleme ortaklık payı XE “Düzenleme Ortaklık Payı"  hesabına katılabilmesi olanaksız olurdu. Çünkü yasanın açık hükmüne aykırı uygulama yapabilmemize ola­nak yok­tur. Burada yol fazlası ile kastedilen husus şudur:

Gerek arsa ve arazi düzenlemesinde ve gerekse parsel bazında imar uygulamalarında düzenleme ortaklık payı XE “Düzenleme Ortaklık Payı"  veya terk XE “Terk"  olarak kamuya bırakılan alanların, daha sonra imar plânında yapılan tadilat veya değişiklikler ile ko­nut alanına isabet eden kısımlarıdır. Dolayısıyla yol fazlası XE “Yol Fazlası" , imar plânı ile kapanan kadastral yol alanı değildir.

belediyelerin "imar", "ımar" ve "imar hukuku", "ımar hukuku", "kaçak yapı",
imar planı", "arazi ve arsa düzenlemesi", "imar para cezaları", "imar kirliliği
suçları", kamulaştırma, kamulaştırmasız el atma, imar affı, tapu tahsis belgesi,
imar dava dilekçe örnekleri, imar hukuku davalarına rapor hazırlama, imar
hukukundan kaynaklanan tazminat davaları, ecrisimisl, korunması gerekli kültür
ve taşınmaz varlıkları, sit alanları, eski eser, yıkılan ve yanan tarihi
eserler, ulaşım planı, çevre düzeni planı, nazım imar planı, uygulama imar
planı, mevzi imar planı, ilave imar planı, inşaat ruhsatı, yapı kullanma izni,
imar hukuku ile ilgili kanunlar, imar hukuku ile ilgili yönetmelikler ve her
türlü imar sorunlarına çözüm getirecek olan "imar hukukcusu" ve "ımar
hukukçusu". imar davası, idari yargı uzmanı,

imar hukukçusu

Copyright © Imar Hukukcusu Tüm hakları saklıdır.

Yayınlanma:: 2007-11-09 (8512 okuma)