Başbakanlık (Dış Ticaret Müsteşarlığı)’tan:
SERBEST BÖLGELER UYGULAMA YÖNETMELİ?İNDE
DE?İŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1 – 10/3/1993 tarihli ve 21520 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliğinin 40 ıncı maddesinin ikinci
fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Bölgelerdeki ilgili banka şubelerince yapılan tahsilattan,
işletici veya B.K.İ.’lere sözleşmeler gereği günlük olarak yapılan gelir payı
aktarmaları ile Kanunun 7 nci maddesinin değişik birinci fıkrası gereğince,
gelir payı ödenen serbest bölgelerde kurucu ve işletici şirketlerin işletme
sözleşmelerindeki gelir payı kayıplarının karşılanması amacıyla, Bölge
Müdürlüklerince aylık olarak binde 5’e tekabül eden işlemler üzerinden
hesaplanan tutarların, ilgili hesaptan bir sonraki ay sonuna kadar aktarmaları
yapıldıktan sonra bakiye tutarlar 5 iş günü içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankası nezdindeki hesaplara aktarılır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
hesaplarında toplanan tutarlardan, Genel Müdürlük talimatına istinaden yapılan
iadeler ve ilgili Bölge Müdürlüğü hesaplarından gelir payları aktarımı
karşılanamayan tutarların ilgili kurucu ve işletici şirketlere iadeleri
düşüldükten sonra kalan tutar, talimata gerek kalmaksızın Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankasınca hafta sonları itibarıyla Müsteşarlık merkez ödemelerini yapan
merkez saymanlığı hesabına, döviz cinsi gelirler için bankanın döviz alış kuru
esas alınarak yapılacak dönüştürme işlemi sonucunda Türk Parası olarak
yatırılır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca aylık olarak hazırlanan özel
hesap vaziyet cetvelleri Müsteşarlığa gönderilir."
MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 41 inci maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"MADDE 41 – Özel hesabın gelirleri aşağıdaki kalemlerden oluşur.
a) Ruhsatlar ve izin belgeleri karşılığı tahsil edilecek ve 11 inci
maddeye istinaden belirlenen ücretler;
1) Faaliyet ruhsatı almak için Genel Müdürlüğe yapılacak
müracaatlarda alınacak faaliyet ruhsatı müracaat ücretleri,
2) Faaliyet ruhsatının kaybedilmesi, yıpranması veya diğer
nedenlerle yeniden düzenlenmesi hâlinde alınacak ücretler,
3) Açık alan kullanma ruhsatı almak için Bölge Müdürlüğüne
yapılacak müracaatlarda alınacak ücretler,
4) Depo kullanma belgesi almak için Bölge Müdürlüğüne yapılacak
müracaatlarda alınacak ücretler,
5) Giriş izin belgesinin düzenlenmesi karşılığında alınacak
ücretler ile bu belgenin ve özel izin belgesinin kaybedilmesi nedeniyle yeniden
düzenlenmesi durumunda alınacak ücretler,
peşin olarak özel hesaba yatırılır.
b) Bölgelere giren ve çıkan mallar üzerinden tahsil edilecek binde
5 ücretler;
1) Yurtdışından bölgeye getirilen malların CIF değeri üzerinden
binde 5 oranında alınacak ücretler,
2) Bölgeden Türkiye’ye çıkarılan malların FOB değerleri üzerinden
binde 5 oranında alınacak ücretler,
3) Kullanıcının kendisine ait olmayan, bakım, onarım veya tamir
maksadıyla bölgeye geçici olarak getirilen malların bölge içinde gördüğü hizmet
dolayısıyla yaratılan katma değeri üzerinden alınacak binde 5 oranındaki
ücretler,
4) Kullanıcının kendisine ait olmayan, fason imalat amacıyla
bölgeye geçici olarak getirdiği malların bölgede işçilik gördükten veya daha
ileri derecede işçilik görmek üzere Türkiye’ye çıkarılıp geri getirildikten
sonra bölgeden nihai çıkışında bölgede ve Türkiye’de yaratılan katma değer
üzerinden binde 5 oranında alınacak ücretler,
5) Kullanıcının kendisine ait olmayan, bakım, onarım veya tamir
maksadıyla bölgeye yurtdışından geçici olarak getirilen mallar ile bölgedeki
bina, tesis ve demirbaşların bakım, onarım veya tamirinde kullanılmak üzere yurt
dışından geçici olarak getirilen araç, gereç ve ekipmanların, 58 inci maddede
belirtilen süre içinde bölge dışına çıkarılmaması hâlinde bu malların CIF değeri
üzerinden binde 5 oranında alınacak ücretler,
6) Bakım ve onarım amacıyla bölgeden Türkiye’ye çıkarılan
kullanıcılara ait demirbaş ve yatırım mallarının 12 ay içinde bölgeye
getirilmemesi hâlinde çözülen, 58 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen ve
söz konusu malların defter ve belgelerde kayıtlı değerleri üzerinden binde 5
oranında alınacak teminatlar,
7) Sergilenmek, fuarlarda teşhir edilmek veya işlem görmek üzere
bölgeden Türkiye’ye geçici olarak gönderilen mallar ile Türkiye’den satın
alınarak bölgeye getirilen ancak, sipariş ve evsafına uygun olmadığı için
değiştirilmek veya işlem görmek üzere bölgeden Türkiye’ye çıkarılan mallar için
58 inci madde gereğince FOB değerleri üzerinden binde 5 oranında alınan ancak
söz konusu malların 12 ay içinde bölgeye getirilmemesi hâlinde çözülen
teminatlar,
8) 6/2/2004 tarihinden sonra faaliyet ruhsatı alan imalatçı
kullanıcıların dışındaki kullanıcılar tarafından, yurt dışından getirilerek
bölge içinde satılan malların CIF değeri üzerinden binde 5 oranında alınacak
ücretler,
9) 6/2/2004 tarihinden sonra hem üretim hem de alım-satım ruhsatı
alan kullanıcıların, üretim ruhsatı kapsamında binde 5 oranında ücret ödeyerek
getirdiği mallardan, ürettiği ürünlerini kendi bünyesinde bulunan alım-satım
ruhsatı kapsamına devretmesi ve alım-satım ruhsatı kapsamında yurt içine satması
hâlinde, bu malların FOB değerleri üzerinden binde 5 oranında alınacak ücretler,
10) 6/2/2004 tarihinden sonra hem üretim hem de alım-satım ruhsatı
alan kullanıcıların, alım-satım ruhsatı kapsamında binde 5 oranında ücret
ödemeden yurt dışından getirdiği malı, kendi bünyesinde bulunan üretim ruhsatı
kapsamına devretmesi hâlinde, bu malların CIF değeri üzerinden binde 5 oranında
alınacak ücretler,
peşin olarak özel hesaba yatırılır.
c) Serbest bölgeyi işleten gerçek veya tüzel kişilerle yapılacak
sözleşmeler uyarınca tahsil edilecek ücretler;
1) İşleticilerin yıllık net kârları üzerinden alınan ve sözleşmede
belirtilen orandaki kâr payları yıl sonu döviz alış kurundan hesaplanarak ABD
Doları cinsinden ait olunan dönemi takip eden yılın mayıs ayının son iş günü
mesai bitimine kadar,
2) İşletici ve B.K.İ.’lerin, bölgenin işletilmesi veya kurulup
işletilmesiyle ilgili faaliyetleri sonucu tahakkuk eden net aylık gelirleri
üzerinden yüzde 4 oranında alınacak ücretler takip eden ayın 20 nci günü mesai
bitimine kadar,
3) Hazine arazisi üzerinde kurulu serbest bölgelerde faaliyet
ruhsatı verilmesi uygun görülen gerçek veya tüzel kişilere açık alanların kiraya
verilmesi hâlinde, kira bedelleri 8 inci madde kapsamında yapılan kira
sözleşmesinde öngörülen sürelerde işletici veya B.K.İ. tarafından tahsil edilir.
Tahsil edilen kira bedellerinin işletici tarafından yüzde 90 ı, B.K.İ.
tarafından yüzde 63 ü işletme veya kuruluş ve işletme sözleşmelerinde belirtilen
süreler içinde,
4) Hazineye ait bina ve tesisler ile faaliyet ruhsatının iptali
veya süresinin sona ermesiyle Hazineye intikal eden bina ve tesislerin işletici
veya B.K.İ. ce kiraya verilmesi hâlinde tahsil edilen kira bedellerinin işletici
veya B.K.İ. tarafından yüzde 90 ı işletme veya kuruluş ve işletme
sözleşmelerinde belirtilen süreler içinde,
5) Özel mülkiyete ait arazi üzerinde kurulu serbest bölgelerde
B.K.İ. nin kiraya verdiği arazi ve işyerlerinin tahakkuk eden kira gelirlerinden
yüzde 4 aylık gelir payı ve sattığı arazi ve işyerlerinden elde ettiği net
gelirlerden yüzde 4 aylık gelir payı takip eden ayın 20 nci günü mesai bitimine
kadar,
6) İşletici, B.K.İ. ve kullanıcıların Yönetmelik hükümlerine,
işletme veya kuruluş ve işletme sözleşmelerine aykırı olarak taahhütlerini
zamanında veya hiç yerine getirmemeleri hâlinde tahsil edilecek cezaî şart,
masraf ve faizler tahsili müteakiben,
özel hesaba yatırılır.
d) Kanunun 7 nci maddesinin (d) bendinde belirtilen diğer gelirler;
1) Kullanıcıların hizmet faaliyetleri sonucunda düzenledikleri
faturada belirtilen tutar üzerinden binde 5 oranında alınacak ücretler peşin
olarak,
2) Bankaların ve sigorta kuruluşlarının faaliyetleri nedeniyle elde
ettikleri gelirlerinden (yapmış oldukları bütün muameleler nedeniyle kendi
lehlerine nakden veya hesaben tahakkuk eden paralardan) binde 5 oranında
alınacak paylar üçer aylık dönemler itibarıyla ocak, nisan, temmuz ve ekim
aylarının 20 nci günü mesai bitimine kadar,
3) Bölge Müdürlüğü tarafından kullanıcılara kiralanan arazi ve
binalardan elde edilecek kira bedelinin tamamı,
4) Herhangi bir nedenle Hazineye intikal eden menkullerin
satışından, gayrimenkullerin kullanım hakkının süreli olarak devrinden elde
edilecek gelirler,
5) Genel Müdürlük veya Bölge Müdürlüklerince bastırılan ve satış
yoluyla dağıtımına karar verilen her nevi basılı kâğıt veya yayınların bedeli,
6) Satın alma ve satışlar nedeniyle yapılan sözleşmelerde
belirtilen cezaî şart, masraf ve faizler,
7) Faaliyet ruhsatı almak için Genel Müdürlüğe yapılan
müracaatlarda, Genel Müdürlüğün uygun görüş yazısından sonra 30 gün içinde
faaliyet ruhsatı almaktan vazgeçilmesi hâlinde alınacak ücret,
özel hesaba yatırılır.
Bölge Müdürlüklerince hiçbir suretle kasaya gelir tahsil edilemez.
Tüm gelir tahsilatları bankalar nezdinde açılan hesaplar aracılığı ile yapılır.
Aşağıdaki hâllerde özel hesaba tahsilat yapılmaz.
a) Türkiye’den bölgeye getirilen mallardan, bölgeden yurtdışına
çıkarılan mallardan, bölge içi satışlardan, bu maddenin birinci fıkrasının (b)
bendinin 8, 9 ve 10 numaralı alt bentleri saklı kalmak kaydıyla, imha veya
tasfiye edilmek üzere bölgeden çıkarılan ve tahlil ve numune amacıyla bedelsiz
olarak getirilen veya götürülen mallardan, yatırım ve tesis safhasında
kullanılmak üzere getirilen mallardan, tevsi ve kapasite artırmak amacıyla
getirilen mallardan binde 5 ücret alınmaz.
b) Kullanıcının kendisine ait olmayan bakım ve onarım maksadıyla
bölgeye geçici olarak getirilen mallardan, bölgedeki bina, tesis ve
demirbaşların bakım, onarım veya tamirinde kullanılmak üzere bölgelere geçici
olarak getirilen araç, gereç ve ekipmandan ve fason üretim amacıyla getirilen
mallardan, bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin 3 ve 4 numaralı alt
bentleri saklı kalmak kaydıyla, binde 5 ücret alınmaz.
c) Kapalı alan inşaatının tamamlanması, ek yatırım yapılması,
üretim konusunda faaliyet ruhsatı sahibi kullanıcıların üretimde kullanacakları
yatırım mallarının girişi, makine ve teçhizatın yenilenmesine ilişkin mal
girişleri veya kapasite artırımına yönelik yeni makine, teçhizat ve ofis
makineleri girişi yatırım ve tesis safhasında yapılan mal girişi olarak kabul
edilir. Yatırım ve tesis kapsamında mal girişlerine ilişkin denetim Bölge
Müdürlüğünce yapılır.
d) İşletici veya B.K.İ. ayrı faaliyet ruhsatı almak ve ayrı
muhasebe kayıtları tutmak kaydıyla Hazine arazisi üzerinde yaptığı veya
yaptırdığı bina ve tesisleri kiraya vermek veya bölgede yapılması öngörülen
faaliyet konularında faaliyet gösteren kuruluşlara ortak olmak suretiyle elde
ettikleri gelirlerden özel hesaba herhangi bir pay ödemez.
e) Bölgeden yurtdışına satılan bir malın herhangi bir nedenle geri
gelmesi veya yurtdışından bölgeye gelen ancak evsafına uygun olmaması veya bozuk
çıkması nedeniyle değiştirilmek veya tamir edilmek üzere mahreç ülkesine iade
edilen eşyanın serbest bölgeye getirilmesi hâlinde binde 5 ücret alınmaz.
f) 6/2/2004 tarihinden sonra faaliyet ruhsatı alan imalatçı
kullanıcıların dışındaki kullanıcılar tarafından, yurt dışından bölgeye
getirilen ve/veya bölgeden Türkiye'ye çıkarılan mallardan binde 5 ücret alınmaz.
MADDE 3 – Aynı Yönetmeliğin 43 üncü maddesinin birinci fıkrasının;
(f) bendinin 4 numaralı alt bendi ile (g) bendi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"4) Vergi dairesince tahsil edilen ana para ve faiz tutarlarının
tamamının bölgelerdeki özel hesap gelirlerinin tahsilatını yapan bankalar
nezdindeki özel hesaba aktarılması için ilgili hesap numarası belirtilir."
"g) Vergi dairesince yapılan tahsilatların tamamı bölgeler
nezdindeki ilgili bölge müdürlüğünün özel hesabına tahsilatı takip eden hafta
içinde aktarılır."
MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 58 inci maddesinin üçüncü fıkrası
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Sergilenmek veya fuarlarda teşhir edilmek üzere bölgeden
Türkiye’ye geçici olarak gönderilen mallar ile Türkiye’den satın alınarak
bölgeye getirilen ancak, sipariş ve evsafına uygun olmadığı için değiştirilmek
veya işlem görmek üzere bölgeden Türkiye’ye çıkarılan malların FOB değerleri
üzerinden binde 5 oranında teminat alınır."
MADDE 5 – Maliye Bakanlığı ile Sayıştayın görüşü alınarak
hazırlanan bu Yönetmeliğin; 3 üncü maddesi yayımı tarihinde, diğer maddeleri ise
1/5/2007 tarihinde geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 6 – Bu Yönetmelik hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığının
bağlı olduğu Bakan yürütür.
