DAVACININ DUYDU?U ELEM VE SIKINTILARIN YARGI KARARININ
GERE?İNİN YERİNE GETİRİLMEMİŞ OLMASI NEDENİYLE HALEN DEVAM ETTİ?İNİN DE DİKKATE
ALINMASI SURETİYLE MANEVİ TAZMİNATA HÜKMEDİLMESİNİN GEREKTİ?İ, AYRICA UYGULAMA
SÜRECİNİN UZUN SÜRMESİ VE ÜLKEMİZDE YAŞANAN YÜKSEK ENFLASYONDA DİKKATE
ALINDI?INDA, MANEVİ TAZMİNATA TAZMİNAT DAVASININ AÇILDI?I GÜNDÜN İTİBAREN YASAL
FAİZE HÜKMEDİLMESİ GEREKTİ?İ HK.

Dairesi

Karar Yılı

Karar No

Esas Yılı

Esas No

Karar Tarihi

İDARİ DAVA DAİRELERİ

2005

2154

2003

591

16/06/2005

KARAR METNİ

DAVACININ DUYDU?U ELEM VE SIKINTILARIN YARGI KARARININ GERE?İNİN YERİNE GETİRİLMEMİŞ OLMASI NEDENİYLE HALEN DEVAM ETTİ?İNİN DE DİKKATE ALINMASI SURETİYLE MANEVİ TAZMİNATA HÜKMEDİLMESİNİN GEREKTİ?İ, AYRICA UYGULAMA SÜRECİNİN UZUN SÜRMESİ VE ÜLKEMİZDE YAŞANAN YÜKSEK ENFLASYONDA DİKKATE ALINDI?INDA, MANEVİ TAZMİNATA TAZMİNAT DAVASININ AÇILDI?I GÜNDÜN İTİBAREN YASAL FAİZE HÜKMEDİLMESİ GEREKTİ?İ HK.

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : ?
Karşı Taraf (Davalılar) : 1-Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı - ANTALYA
Vekili : Av. ?
2-Muratpaşa Belediye BaşkanlığıANTALYA
Vekili : Av. ?
İstemin Özeti : Antalya 2. İdare Mahkemesinin 19.12.2002 günlü, E:2002/1181, K:2002/1223 sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması davacı tarafından istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Ahmet Arslan'ın Düşüncesi : Antalya 2. İdare Mahkemesinin ısrar kararının Danıştay Altıncı Daire kararı doğrultusunda bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Sedat Larlar'ın Düşüncesi : Davacının taşınmazının bulunduğu binanın komşu parseline verilen inşaat ruhsatının kesinleşen yargı kararıyla iptal edilmesine karşın bu kararın uygulanmaması üzerine uğranıldığı iddia edilen zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemiyle açılan davayı, hükmedilen maddi tazminata dava açma tarihi itibariyle faiz uygulanması, istenilenin altında manevi tazminata hükmedilmesi ve manevi tazminata ilişkin faiz isteminin reddedilmesi suretiyle kısmen reddeden mahkeme kararının Danıştay 6.Dairesince, yargı kararının gereğinin yerine getirilmediği dikkate alındığında istenilen manevi tazminatın tamamının kabulüne karar verilmesi, ülkemizde yaşanan yüksek enflasyon dikkate alındığında davanın açıldığı günden itibaren yasal faize hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle manevi tazminat yönünden bozulması üzerine mahkemece bozmaya uyulmayarak verilen ısrar kararının bozulması istenilmektedir.
Danıştay 6. Dairesinin bozma kararında belirtilen gerekçeyle temyiz isteminin kabul edilerek ısrar kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca gereği görüşüldü:
Davacının taşınmazına komşu Antalya Bahçelievler Mahallesi 1017 ada, 5 parsel sayılı taşınmaz için verilen inşaat ruhsatının kesinleşen mahkeme kararları ile iptal edilmesine rağmen yargı kararının uygulanmaması nedeniyle zarara uğranıldığından bahisle 1.000.000.000.-lira maddi, 1.000.000.000.-lira manevi tazminatın idarenin işlem tesis etmesi gerektiği iddia edilen tarihten itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılan davada, Antalya 2. İdare Mahkemesinin davanın kısmen kabulüne, maddi tazminat için dava açma tarihi olan 18.10.1996 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizin ve 250.000.000.-lira tutarındaki manevi tazminatın davalı idarelerce davacıya ödenmesine, manevi tazminat isteminin fazlası ile manevi tazminata yönelik faiz isteminin ise reddine ilişkin bulunan 1.11.2000 günlü, E:2000/980, K:2000/979 sayılı kararı temyiz incelemesi sonucunda; Danıştay Altıncı Dairesinin 16.4.2002 günlü, E:2001/1396, K:2002/2298 sayılı kararı ile kararın manevi tazminata ilişkin kısmı bozulmuş ise de; Antalya 2. İdare Mahkemesi bozma kararına uymayarak davanın kısmen kabulüne, 250.000.000.-lira tutarındaki manevi tazminatın davalı idarelerce davacıya ödenmesine, davacının manevi tazminat isteminin fazlası ile manevi tazminata yönelik faiz isteminin reddi yolundaki ilk kararında ısrar etmiştir.
Davacı bu kez Antalya 2. İdare Mahkemesinin 19.12.2002 günlü, E:2002/1181, K:2002/1223 sayılı ısrar kararını temyiz etmekte ve bozulmasını istemektedir.
Antalya 2. İdare Mahkemesi ısrar kararında, manevi tazminat ile amaçlananın kişilerin hukuka aykırı bir durumdan dolayı duyduğu acı, elem ve ızdırabın giderilmesi olup, bir zenginleşme aracı olmayacağı gibi, talep edilen yada yargı kararı ile hükmedilen manevi tazminata faiz uygulamaya da yerleşik yargı kararlarına göre olanak bulunmadığından bahisle, mahkemelerinin 1.11.2000 günlü, 2000/979 sayılı kararında ısrar edilerek; davacının duyduğu elem ve sıkıntıları da dikkate alınarak takdiren 250.000.000.-TL. manevi tazminatın davalı idarelerce davacıya ödenmesinin gerektiği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne, 250.000.000.-lira tutarındaki manevi tazminatın davalı idarelerce davacıya ödenmesine, davacının manevi tazminat isteminin fazlası ile manevi tazminata yönelik faiz isteminin reddine karar vermiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 138.maddesinde yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu kurala bağlanmıştır.
Bu kural uyarınca, idarelerin yargı kararlarının gereğini gecikmeksizin yerine getirmesi zorunludur ve yerine getirilmemesi durumunda ağır hizmet kusuru işlendiğinin kabulü gerekir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Kararların Sonuçları" başlıklı 28. maddesinin 3. fıkrasında da, Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemeleri kararlarına göre işlem tesis edilmeyen veya eylemde bulunulmayan hallerde idare aleyhine Danıştay ve ilgili idari mahkemede maddi ve manevi tazminat davası açılabileceği kuralı yer almaktadır.
Danıştay Altıncı Daire kararında da belirtildiği gibi; manevi tazminatın temelde gerçek bir tazmin aracı olmayıp doğrudan doğruya bir manevi tatmin aracı olması, bir idari işlem veya eylem nedeniyle ızdırap duyan kişiye sadece tatmin aracı olan bir miktar para verilerek bu üzüntü ve sıkıntının tam olmasa bile bir miktar azaltılmasının temel amaç olduğu, uyuşmazlık konusu olayda, davacı bağımsız bölüm maliki olduğu binaya komşu parsel üzerine inşa edilen yapı nedeniyle huzurunun bozulduğunu, idarenin yargı kararının gereğini yerine getirmemesi nedeniyle 25 yıldır oturduğu daireyi terk ederek başka bir yere taşınmak zorunda kaldığını, yıllardır sürdürdüğü hukuk mücadelesi de dikkate alındığında çektiği acı ve sıkıntının kısmen de olsa karşılanması gerektiğini iddia ettiği, bu nedenle, dava konusu olayda manevi tazminatın koşulları bulunduğundan, davacının duyduğu elem ve sıkıntıların yargı kararının gereğinin yerine getirilmemiş olması nedeniyle halen devam ettiğinin de dikkate alınması suretiyle uygun bir miktar manevi tazminata hükmedilmesinin gerektiği, davacının 18.10.1996 gününde açtığı bu davada, yargı kararının gereğinin yerine getirilmemiş olması nedeniyle duyduğu elem ve ızdırabın karşılığı olarak 1.000.000.000.-lira manevi tazminat istediği, İdare mahkemesi kararında ise takdiren 250.000.000.-lira manevi tazminat ödenmesine karar verildiği ve bu miktara faiz de yürütülmediği, doktrinde de kabul edildiği üzere, manevi tazminatın manevi tatmin aracı olmasından dolayı zenginleşmeye yol açmayacak miktarda, fakat idarenin olaydaki kusurunun niteliğini ve ağırlığını ifade edecek ölçüde ve tazminat olarak istenilen meblağın da gözönünde bulundurulması suretiyle saptanmasının gerektiği, bu durumda, halen yargı kararının gereğinin yerine getirilmediği de dikkate alındığında 1.000.000.000.-lira manevi tazminat isteminin tamamının kabulüne karar verilmesi, ayrıca, yargılama sürecinin uzun sürmesi ve ülkemizde yaşanan yüksek enflasyon da dikkate alındığında, manevi tazminata da, tazminat davasının açıldığı gün olan 18.10.1996 gününden itibaren yasal faize hükmedilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşılmış olup, İdare Mahkemesince verilen ısrar kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Antalya 2. İdare Mahkemesinin 19.12.2002 günlü, E:2002/1181, K:2002/1223 sayılı ısrar kararının Danıştay Altıncı Daire kararı doğrultusunda BOZULMASINA, dosyanın anılan İdare Mahkemesine gönderilmesine 16.6.2005 günü oyçokluğu ile karar verildi.
K A R Ş I O Y
X- Bir maddi zararın giderilmesine yönelik açılan tam yargı davalarında tazminat faizi kişinin malvarlığındaki zararının oluştuğu an itibariyle karşılanması gerekirken, gecikerek ödenmesi karşısında bu gecikmeden dolayı para değerinde enflasyon nedeniyle meydana gelecek azalmayı karşılamaya yönelik olarak hükmedilmektedir.
Maddi zararlar malvarlığında meydana gelen ve para ile değerlendirilebilen bir azalmayı ifade ettiklerinden, bu azalma miktarının idare tarafından telafi edilmediği süre içinde ayrıca enflasyon nedeniyle de kayba uğrayacağı aşikardır. Manevi zararlar ise malvarlığında meydana gelen somut bir azalma olmayıp, kişinin manevi varlığında ortaya çıkan olumsuzluklar olduğundan, manevi tazminat değerinin yargılama sonucu para olarak belirlenmesi zarara uğrayanı tatmin ve de bu zararı meydana getireni cezalandırma aracı olarak kullanılmasından kaynaklanmaktadır.
Bu itibarla ilk defa yargı kararıyla para olarak değerlendirilebilen bir manevi tazminatın önceden davalı idarece belirlenmesi ve de ödenmesinin mümkün olmaması nedeniyle, ödemede gecikmeden bahsedilemeyeceği gibi manevi tazminatın esasen bütün bu hususlar dikkate alınarak "takdiren" belirlenmesi nedeniyle manevi tazminata faiz uygulanmaması gerekmektedir
Kararın manevi tazminata uygulanacak faizin başlangıç tarihiyle ilgili kısmına, bu nedenle katılmıyoruz.
BŞ/ÖEK

 

imar hukukçusu

belediyelerin "imar", "ımar" ve "imar hukuku", "ımar hukuku", "kaçak yapı", imar
planı", "arazi ve arsa düzenlemesi", "imar para cezaları", "imar kirliliği
suçları", ve her türlü imar sorunlarına çözüm getirecek olan "imar hukukcusu" ve
"ımar hukukçusu".

Copyright © Imar Hukukcusu Tüm hakları saklıdır.

Yayınlanma:: 2007-06-24 (1825 okuma)