T.C

DAN I Ş T A Y

Altıncı Daire

Esas No:1999/574

Karar No:20Q0/2236

ÖZETİ:Talih oyunları salonlarından alınan katkı payının vergi, resim, harç ve benzeri mali yüküm niteliği taşımaması nedeniyle yönetmelik hükmüne  dayanılarak istenebileceği hk.-DD.104

Temyiz İsteminde Bulunan : Turizm Bakanlığı

Karşı Taraf  : ... Turizm ve Ticaret A.Ş.

Vekili      : Av. ...

İstemin Özeti : Ankara 3.İdare Mahkemesinin 30.9.1998 günlü. E:1998/254. K:1998/912 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu öne sürülerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti: Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbiri bu­lunmadığından usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmak­tadır.

Danıştay Tetkik Hakimi Şule Tataroğlu'nun Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Tülin Özgenç'in Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sü­rülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fık­rasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayı.p idare mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında amlan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.

Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MÎLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince tetkik hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

Dava, davacı şirket tarafından 4302 sayılı Yasa gereği kapatılmadan Önce işletilen talih oyunları salonuna ilişkin -olarak 1993,1994. 1995 yıllan için 93.993 Amerikan Dolan katkı ücreti istenilmesine ilişkin 3.2.1998 günlü. 3446 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmış, idare mahkemesince. Talih Oyunları .Yö­netmeliğinin 20. maddesinde talih oyunları işletmelerinden alınması öngörülen katkı payının kapsamı itibariyle mali yükümlülük sayılabilecek nitelikte olması nedeniyle kanunda yer alması gerektiği, yasa ile düzenleme konusu olabilecek bir hususun yönetmelikle düzenlendiği ve yönetmeliğin de 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun açıkça verdiği bir yetkiye dayanmadığı anlaşıldığından yönetmeliğe dayanılarak tesis edilen işlemle katkı payı istenilmesinde hukuka uyarlık bulun­madığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idarece temyiz edilmiştir.

2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 19.maddesinin (b) bendi: "Bakanlık. belgeli turizm işletmesinin tamamlayıcı bir bölümü olmak kaydı ile talih oyunla­rı oynatabilecek mahalleri tesbit ve buraları işletecek kişilere izin vermek yetkisine sahiptir. Bu yerlere yabancı pasaport taşıyanların dışında, kimlerin hangi şartlarla girebileceği bakanlıkça belirlenir" hükmünü içermektedir.

Talih Oyunları Yönetmeliğinin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Yönetmeliğin 20.maddesi ise. talih oyunları işletmelerinin, bakanlıkça verilecek oyun masaları izni karşılığında; yıllık 100.000 Amerikan Dolan ya da karşılığı Türk Lirasını, ayrıca ilk 15 makinaya kadar yıllık 5.000 Amerikan Doları, ilave olunacak her makina için ise 400 Amerikan Dolan ya da bunların karşılığı Türk Lirasını peşin olarak, bakanlık döner sermaye işletmeleri merkez müdürlüğüne ya-

dayanılarak tırmalan gerektiğini, bu miktarın gerek görüldüğünde, bakanlıkça artırılacağım Öngörmüştür.

T.C. Anayasasının 73 üncü maddesinde, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin kanunla konulacağı. 124.maddesinde de, Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tü­züklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak koşuluyla yönet­melikler çıkarabileceği hükme bağlanmıştır.

Talih oyunları işletmelerinden bakanlıkça verilecek oyun masaları izni karşılığında yatırılması öngörülen paranın adı "katkı payı" olarak adlandırıl­mıştır. İdarece alınacak paranın vergi, resim harç ve benzeri mali yükümlülük olup olmadığım belirlemek için adından ziyade niteliğinin değerlendirilmesi ge­rekmektedir.

Vergi resim harç ve benzeri mali yükümlülüklerin ortak özellikleri yasay­la konulmaları ve kamu gücüne dayanılarak gerektiğinde zorla alınmalarıdır.

Prim. kesenek, pay, ödenti adı altında idarece alınan paralar vergiler gibi genel kamu hizmetlerinin giderlerini karşılamak için değil ödeme yapanlann belli amaçlarım gerçekleştirmek ve bu kişilere belli yararlar sağlamak için alınmakta ilgilisi tarafından zorunlulukla değil, istekle ödenmektedir.

Talih oyunları işletmeleri oyun masa ve makinalarım bulundurarak kazanç elde etmektedir. İşletmenin isteği ve iradesine bağlı olarak ve bu iradeden ge­len zorunluluk nedeniyle her yıl bakanlık döner sermayesine yatırılması öngörü­len payın.vergi benzeri mali yüküm olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.

Bu durum karşısında vergi benzeri yükümlülük olmadığı sonucuna ulaşılan katkı payı nedeniyle tesis edilert işlemin yasanın açıkça verdiği bir yetkiye da­yanmayan yönetmelik kuralına dayalı olarak katkı payı istenemeyeceğinden bahisle iptalinde hukuka uyarlık bulunmadığından işin esasının incelenerek karar veril­mesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Ankara 3. İdare Mahkemesinin 30.9.1998 günlü. E-.1998/254, K:1998/912 sayılı kararının bozulmasına, dosyanın adı geçen mahkeme­ye gönderilmesine 18.4.2000 gününde oybirliğiyle karar verildi.

imar hukukcusu

Copyright © Imar Hukukcusu Tüm hakları saklıdır.

Yayınlanma:: 2007-06-06 (2147 okuma)