DANIŞTAY

İdari Dava Daireleri

Genel Kurulu

Esas No: 1997/301

Karar No: 1999/681

ÖZETİ : ...... Köyünde bulunan taşınmazlara ilişkin olarak düzenlenen in­şaat ruhsatlarının, söz konusu taşınmaz­lar yönünden imar plânı değişikliği ya­pılması yolundaki isteminin reddine iliş­kin belediye meclis kararım tadilen ona­yan büyükşehir belediye başkanlığı işle­minin ve bu işlemin dayanağım oluşturan Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hak­kında 3030 sayılı Kanunun uygulanması ile ilgili Yönetmeliğin 42. maddesinin 3030 sayılı yasaya aykırı olması nedeniyle ip­taline karar verilmesinin hukuka uygun olduğu hk.-DD.102

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalılar) : 1- İçişleri Bakanlığı

2- ... Büyükşehir Belediye

Başkanlığı Vekili: Av. ... Temyiz İsteminde Bulunan

(Davalı İdare Yanında Davaya Katılan): ... Konut Yapı Kooperatifi
Veki 1 i____________________ ı Av.... Karşı Taraf (Davacılar) ı 1- ... 2- ... 3- ... 4- ... 5- ...

6- ... 7- ... 8- ... 9- ...10- ...

İstemin Özeti___________________ ;_......... Köyü. 4 pafta. 153.

133 ve 945 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin olarak düzenlenen inşaat ruhsatla­rının, söz konusu taşınmazlar yönünden imar plam değişikliği yapılması yolunda­ki istemin reddine ilişkin 16.8.1995 günlü, 129 sayılı ... Belediye Meclisi ka­rarım tadilen onayan 26.9.1995 günlü ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı işlemi­nin ve bu işlemin dayanağını oluşturan Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hak­kında 3030 sayılı Kanunun Uygulanması ile İlgili Yönetmeliğin 42. maddesinin ip­tali istemiyle açılan dava sonucunda. Danıştay Altıncı Dairesince; 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiş­tirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 6/A maddesinde, ilçe belediyelerinin nazım plana uygun olarak hazırlayacakları tatbikat imar planlarım onaylamak ve uygu­lamasını denetlemek görevi büyükşehır belediyelerine verilmiş, aynı yasanın bü­yükşehir belediye başkanının görevlerini düzenleyen 14. maddesinin 3. ve 4. fık­ralarında da. büyükşehir ve ilçe belediye meclislerince alınan bütün kararların büyükşehir belediye başkanına gönderileceği, büyükşehir belediye başkanının ko­nunun meclislerde tekrar görüşülmesini isteyebileceği, meclislerin kararlarında ancak 2/3 çoğunlukla ısrar edebilecekleri ve bu hallerde meclis kararının kesin­leşmiş olacağının hükme bağlandığı. 12.12.1984 günlü. 18603 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında 3030 sayılı Kanunun Uygulanması ile İlgili Yönetmeliğin 42. maddesinin 2. fıkrasında. "Büyükşehir belediye başkanları, büyükşehir belediye meclisi ile ilçe belediye meclisi ka­rarlarını tetkikle aynen veya tadilen tasdik veyahut meclislerde tekrar görüşül­mesini isteme görev ve yetkilerini kullanmada Belediye Kanununun, meclis karar­larının tetkik ve tasdiki konusunda yetkili idari vesayet makamlarına tanıdığı süreleri göz önünde bulundurur ve aynı şekilde iş ve işlem yaparlar." hükmünün yer aldığı, yukarıda anılan yasa ve yönetmelik hükümlerinin değerlendirilmesin­den 3030 sayılı Yasanın 14. maddesiyle büyükşehir belediye başkanlarına. 1/1000 ölçekli planlara ilişkin ilçe belediye meclisi kararlarını tadilen onama yetkisi verilmediği sonucuna varıldığı. 3030 sayılı Yasanın Uygulanması ile İlgili Yö­netmeliğin 42. maddesinde, büyükşehir belediye başkanlarının büyükşehir ile ilçe belediye meclisi kararlarını tetkikle aynen veya tadilen tasdik yetkisi bulun­duğu kurala bağlanmışsa da, ilgili olduğu Kanunun uygulanmasını sağlamak üzere bu Kanuna aykırı olmamak koşuluyla çıkarılan yönetmelikte yasa ile verilmemiş olan bir yetkinin düzenlenmesi olanağı bulunmadığından dava konusu yönetmeliğin 42. maddesinin 2. fıkrasının 2. cümlesinde yer alan "...veya tadilen..." ibare­sinde yasa ve hukuk kurallarına uyarlık bulunmadığı, dosyanın incelenmesinden. uyuşmazlığa konu taşınmazların bulunduğu imar adası içindeki yolun kaldırılarak doğu ve batıdaki yola eklenmesi istemiyle verilen plan tadilat teklifinin 16.8. 1995 günlü, 129 sayılı ilçe belediye meclisi kararıyla reddedildiği, bu kararın 26.9.1995 günlü Büyükşehir Belediye Başkanlığı işlemi ile 12 metrelik yolun ada

bütünlüğünü bozduğu, mimari bakımdan site yapımına uygun olmadığı gerekçesiyle kaldırıldığı ve işlemin eski zayiat oranına göre parselin doğu ve batısından 10 metrelik yol bırakılması şartıyla 3030 sayılı Kanunun 14. maddesi ve bu kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 42. maddesi uyarınca tadilen onandığının anlaşıldığı, bu durumda yasaya aykırı olarak Yönetmelik hükmüne dayanılarak imar planı değişik­liği yapılması isteminin reddi yolundaki 16.8.1995 günlü. 129 sayılı ... Beledi­ye Meclisi kararım tadilen onayan 26.9.1995 günlü ... Büyükşehir Belediye Baş­kanlığı işleminde ve bu işlem ile tadil edilen imar planı uyarınca düzenlenen inşaat ruhsatlarında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu yönet­melik hükmünde sözü geçen ibarenin, planın tadilen onanması ile bu planlara da­yalı ruhsat verme işlemlerinin iptaline karar verilmiştir.

Davalı idareler ve davalı idareler yanında davaya katılan 17.12.1996 gün­lü, E: 1996/469, K: 1996/5824 sayılı bu karan, temyiz etmekte ve davacıların dava açma ehliyetinin bulunmadığı, davanın süresi içinde açılmadığı, kararda kazanıl­mış hak ve kararların geriye yürümezliği ilkesinin gözönüne alınmadığı. 3030 sa­yılı Yasaya göre büyükşehir belediye başkanlarının tadilen onama yetkisinin bu­lunduğu iddialarıyla bozulmasını istemektedirler.

Savunmanın Özeti_______________ ±_ Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi Ahmet Arslan'ın Düşüncesi: Temyiz istemlerinin reddi ile daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Habibe Ünal'ın Düşüncesi : Temyiz dilekçelerinde öne sürülen hususlar. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.

Açıklanan nedenlerle temyiz istemlerinin reddiyle daire kararının onanma­sının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunca davalı ... Bü­yükşehir Belediye Başkanlığı ile davalı idare yanında davaya katılanın duruşma istemi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca yerinde görülmeyerek gereği görüşüldü.

... Köyü, ... pafta ... ve ... parsel sayılı taşınmazlara ilişkin olarak düzenlenen inşaat ruhsatlarının, söz konusu taşınmazlar yönünden imar planı de­ğişikliği yapılması yolundaki istemin reddine ilişkin 16.8.1995 günlü. 129 sa­yılı ... Belediye Meclisi kararım tadilen onayan 26.9.1995 günlü ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı işleminin ve bu işlemin dayanağım oluşturan Büyükşehir Be­lediyelerinin Yönetimi Hakkında 3030 sayılı Kanunun Uygulanması ile İlgili Yö­netmeliğin 42.maddesinin iptali istemiyle açılan dava sonucunda, Danıştay Altın­cı Dairesince verilen ve dava konusu yönetmelik hükmünde sözü geçen "veya tadi­len" ibaresinin, planın tadilen onanması ile bu planlara dayalı ruhsat verme iş­lemlerinin   iptaline   ilişkin   bulunan 17.12.1996 günlü. E:1996/469. K:1996/5824

sayılı karan, davalı idareler ve davalı idareler yanında davaya katılan   temyiz etmekte ve bozulmasını istemektedirler.

Temyiz edilen kararla ilgili dosyanın incelenmesinden: Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından davalı idarelerin ve davalı idareler yanında davaya katılanın temyi z i stemleri ni n reddine, Dam ştay Al tincı Dai resi ni n 17.12.1996 günlü. E:1996/469. E:1996/5824 sayılı kararının onanmasına. 14.5.1999 günü oybirliği ile karar verildi.

T.C.

DANIŞTAY

İdari Dava Daireleri

Genel Kurulu

Esas No: 2003/521

Karar No: 2003/609

Özeti:   Uyuşmazlığa konu, Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylanan imar planının, 3194 Sayılı Yasa öngörüldüğü biçimde ilan edilmemesi nedeniyle kesin ve davacı yönünden uygulanabilir nitelikte olmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddi yolundaki kararda isabetsizlik görülmediği hakkında.-DKD.3

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı):...

Karşı Taraf (Davalı): Bayındırlık ve İskan Bakanlığı

İstemin Özeti : Danıştay Altıncı Dairesinin 11.11.2002 günlü, E:2001/29, K:2002/4941 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması davacı tarafından istenilmektedir.

Savunmanın Özeti: Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi Aylin Bayram'ın Düşüncesi: Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı M.İclal Kutucu'nun Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp, Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.

Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle Daire kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunca gereği görüşüldü:

Dava, Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca 3194 ve 7269 sayılı Yasalara göre 20.4.2000 tarihinde onaylanan ... Afetzede Yerleşim Alanı 1/1000 ölçekli uygulama imar planının ... Köyü, 28 ada, 1137, 1138, 1139, 1140, 1141, 1142, 1143, 1144 ve 1145 parsel sayılı taşınmazlara ilişkin bölümünün iptali istemiyle açılmıştır.

Danıştay Altıncı Dairesi 11.11.2002 günlü, E:2001/29, K:2002/4941 sayılı kararıyla; 3194 sayılı İmar Kanununun 8. maddesinin (b) fıkrasında; "İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planiar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tesbit edilen ilan yerlerinde bir ay süre ile ilan edilir. Bir aylık ilan suresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye Başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar. Kesinleşen imar planlarının bir kopyası Bakanlığa gönderilir." hükmünün yer aldığı, idari bir işlemin hukuksal sonuçlar yaratabilmesi ve dava konusu edilebilmesi için kesinleşmesinin gerektiği, nitekim 2577 sayılı Yasanın 14. maddesinin 3/d bendinde de idari davaya konu olabilecek İşlemlerin kesin ve yürütülmesi zorunlu işlemler olması gerektiğinin öngörüldüğü, beiediye meclisince kabul edilmekle veya bakanlıkça onaylanmakla yürürlüğe girdiği 3194 sayılı Yasanın 8 İnci maddesinde belirtilen imar planlarının kesinleşmeleri için aynı madde hükmü uyarınca bir ay süreyle askıya çıkarılmak suretiyle ilan edilmelerinin gerektiği, dava konusu olayda ara kararına verilen yanıtlardan uyuşmazlığa konu imar planının Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylandığı; ancak, 3194 sayılı Yasada öngörüldüğü biçimde ilan edilmediği; bu durumda, ortada kesin ve davacı yönünden uygulanabilir nitelikte bir imar planının bulunmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemin İdari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gerekli nitelikte bir işlem olmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar vermiştir.

Davacı, 11.11.2002 günlü, E:2001/29, K:2002/4941 sayılı bu kararı temyiz etmekte ve dava konusu işlemin kesinleştiğini, bölgede kamulaştırmalar yapıldıktan sonra uygulamaların gerçekleştiğini, deprem kalıcı konutlarının iskana açıldığını öne sürerek bozulmasını istemektedir.

Temyiz edilen"kararla ilgili dosyanın incelenmesinden; Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, davacının temyiz isteminin reddine, Danıştay Altıncı Dairesinin 11.11.2002 günlü, E:2001/29, K:2002/4941 sayılı kararının onanmasina, 18.9.2003 günü oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

X - 3194 sayılı Yasanın 8/b maddesinde; ... belediye sınırlan içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı ve belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tesbît edilen ilan yerlerinde bir ay süre ile ilan edileceği, bir aylık ilan süresi içinde planlara İtiraz edilebileceği, belediye başkanlığınca, belediye meclisine gönderilen itiraz ve planları, meclisin 15 gün içinde inceleyip kesin karara bağlayacağı, kesinleşen planların bir kopyasının bakanlığa gönderileceği hükme bağlanmıştır.

Bu planların belediye meclisince onaylanmak suretiyle yürürlüğe gireceği maddede açıkça ifade edilmiştir. Planların bir ay süre ile ilanı ise ilgilisine plana itiraz imkanı sağlamak içindir. Bu nedenle ilgili haberdar oldu ise, plana yürürlüğünden İtibaren idari dava açma süresinde dava açabileceği gibi, idari itiraz yoluna başvurarak veya itiraz yoluna gitmeden madde gereği son ilan tarihinden itibaren idari dava açma süresi içinde dava açabilecektir.

Bu davada, Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca onaylanması tarihinde yürürlüğe girdiği açık olan dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı için davacının temyiz isteminin kabulü İle kararın bozularak işin esasının Dairesince incelenmesi gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına karşıyım.

XX - 2577 sayılı Yasanın 14. maddesinin 3/d bendinde düzenlenen idari davaya konu olacak işlemlerde aranan kesin olma niteliği, idari işlemin oluşup ortaya çıkabilmesi için öngörülen tüm prosedürün tamamlanmasını İfade eder. Kesin işlemler, idare adına irade tesisine yetkili en son idari merciden geçerek yürürlüğe giren idari işlemlerdir. İdari İşlemlere karşı 2577 sayılı Yasanın 11. maddesi hükmüne uygun olarak işlemi yapan veya üst makama yapılan başvuruların, işlemin kesinliğini etkilemeyeceği açıktır.

3194 sayılı Yasanın 8/b maddesinde nazım ve uygulama imar planlarının belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceğinin açıkça düzenlenmesi karşısında, madde hükmünde bilahare yer verilen planların yürürlüğe girmesinden sonra bir ay süre ile ilanı ve bu süre içinde itiraz edebileceğine ilişkin hükmün, düzenleyici işlem niteliğinde olan imar planlarına 2577 sayılı Yasanın 11. maddesi kapsamında bir başvuruyu düzenlemeye yönelik olduğu sonucuna ulaşılmaktadr.

Bu itibarla, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından onaylanarak yürürlüğe giren dava konusu imar planının ilan edilmemiş olması, onun 2577 sayılı sayılı Yasanın 14. maddesinin 3/d bendine uygun kesin işlem niteliğini değiştirmeyeceğinden, idari davaya konu olamayacağı yolundaki Daire kararının bozulması gerektiği oyu ile karara katılmıyorum.

T.C.

DANIŞTAY

İdari Dava Daireleri

Genel Kurulu

Esas No: 2000/1200

Karar No: 2002/848

Özeti : Davacı Belediyenin, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki kurumsal alanını işgal ettiğinden bahisle fuzuli şagil olarak nitelendirilerek ecrinin tahakkuk ettirilmesinin hukuka uygun bulunmadığı hk.-DKD.1

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : ... Belediye Başkanlığı

Vekili          : Av. ...

Karşı Taraf (Davalı): ... Mal Müdürlüğü

İstemin Özeti : ... İli, ... İlçesinde Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki kumsal alanının şemsiye ve şezlong koymak suretiyle işgal edilmesi nedeniyle ecrimisil istenilmesine ilişkin 19.9.1997 günlü, 40-405/606 sayılı işlemin iptali istemiyle açılan dava sonucunda; ... 2.İdare Mahkemesince verilen ve Danıştay Altıncı Dairesinin 10.12.1999 günlü, £11998/7093, K:1999/6411 sayılı bozma kararına uyulmayarak, Mahkemenin, davanın reddi yolundaki ilk kararında ısrarına ilişkin bulunan 26.4.2000 günlü, E:2000/134, K:2.000/210 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması davacı tarafından istenilmektedir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi Ahmet Arslan'ın Düşüncesi: Temyiz isteminin kabulü ile ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Habibe Ünal'ın Düşüncesi : ..., ,.., ... Mevkiinde bulunan
Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki kumsal alanın plaj olarak işletilmesi suretiyle işgal
edilmesi nedeniyle 2886 sayılı Yasanın 75. maddesi uyarınca ecrimisil alınmasına ilişkin
işlemin iptali dileğiyle açılan davanın reddi yolundaki Aydın 2. İdare Mahkemesinin 26.6.1998
günlü, E:1997/1547, K:1998/356 sayılı kararının, Danıştay 6. Dairesinin 10.12.1999 günlü,
E:1998/7093, K:1999/6411 sayılı kararıyla bozulması üzerine anılan Mahkemece bozmaya
uyulmayarak davanın reddine ilişkin olarak verilen ısrar kararının temyizen incelenerek
bozulması istenilmektedir.        ;

Danıştay 6. Dairesinin 10.12.1999 günlü E:1998/7093, K:1999/6411 sayılı kararında belirtilen gerekçe ile temyiz istemi kabul edilerek ısrar kararının bozulmasının uygun olacağı

düşünülmüştür.

TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunca gereği görüşüldü:

Davacı Belediyenin, Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki kumsal alanını işgal ettiğinden bahisle ecrimisil talep edilmesine ilişkin 19.9.1997 günlü 40-405/606 sayılı kararın iptali istemiyle açılan dava sonunda; Aydın 2. İdare Mahkemesince verilen 26.6.1998 günlü, E:1997/1547, K:1998/356 sayılı davanınreddine ilişkin karar, temyiz incelemesi sonunda Danıştay Altıncı Dairesinin 10.12.1999 günlü, E:1998/7093, K:1999/6411 sayılı kararı ile bozulmuş ise de, Aydın 2. İdare Mahkemesi bozma kararına uymayarak ret kararında ısrar etmiştir.

Davacı, Aydın 2. İdare Mahkemesinin 26.4.2000 günlü, E;2000/134, K:20Ö0/210

sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.

Aydın 2. İdare Mahkemesince; Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan kıyılar

halkın yararlanmasına açık olduğundan, bu yararlanmanın başkalarının yararlanma hakkını engellemeyecek ölçüde ve nitelikte olması dolayısıyla süreklilik arzetmesi gerektiği, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki kıyı ve kumsaldan yararlanma eylemi, başkalarının bu yerlerden yararlanmasını  sınırlandıracak  nitelik ve  boyuta  ulaştığında,   bu  tür  bir  kullanım ve

yararlanma, mevzuata uygun bir izne dayanmıyorsa, 2886 sayılı Kanunun 75. maddesine göre işgal niteliği taşıyacağı ve işgali gerçekleştirenden ecrimisil isteneceği, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan Devlet mallarının Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından idare edildiği, 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamesin 13. maddesinde; Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden, kamu hizmeti için kullanılması gerekli olanları genel, katma ve özel bütçeli idarelere tahsis etmenin Milli Emlak Genel Müdürlüğünün görevleri arasında sayıldığı, 1580 sayılı Belediye Kanununun 1. maddesinde belediyenin, beldenin ve belde sakinlerinin mahalli mahiyette müşterek ve medeni ihtiyaçlarını tanzim ve tasviye ile mükellef bir hükmi şahsiyet olduğu belirtildikten sonra, 15. maddesinin 56. fıkrasında, belediyeye ait ılıcaları işletmek, deniz hamamları ve her nevi yıkanma müesseseleri açmak, açılmasına ruhsat verilenlere nezaret etmek, yeteri kadar halk plajları açmanın, belediyelerin görevleri arasında sayıldığı, Belediyelerin, bu tür görevleri ifa etmek, kamu hizmetlerini yürütebilmek için Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz mallara gereksinim duyduklarında, söz konusu taşınmaz mallar üzerinde tasarrufta bulunabilmek için Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğüne başvurarak, taşınmazların kendilerine tahsisini sağlamalarının gerektiği, bu yapılmadığında 2886 sayılı Kanunun 75. maddesi ve ilgili Yönetmelikle yapılan düzenleme nedeniyle Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan kıyılarda yetkili ve görevli mercilerden izin almadan tasarrufta bulunarak ücret karşılığı şezlong ve şemsiye kiralayan belediyelerin bu faaliyetinin 2886 sayılı Yasadaki tanıma göre "fuzuli işgal" niteliğinde olduğundan bu tür bir faaliyeti yürüten belediyelerden ecrimisil istenmesi gerektiği, bakılan davada; davacı belediyenin ... İli, ... İlçesi ... Mahallesi ... Motel önü ve ... tesisleri yanında bulunan kumsal aianını şemsiye ve şezlong koyarak kiraya vermek suretiyle 1.6.1997-15.9.1997 tarihleri arasında işgal ettiğinin tutanakla saptanması üzerine, 3.150.000.000.-lira ecrimisil İstendiği, ecrimisil istenilmesine ilişkin işlemlerin 2886 sayılı Yasa ve Yönetmelikte belirtilen esaslara uygun olarak yürütüldüğü davacıdan istenilen ecrimisilde mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine ilişkin kararda ısrar edilmiştir.

Danıştay Altıncı Dairesinin 10.12.1999 günlü, E:1998/7093, K:1999/6411 sayılı bozma kararında açıklandığı üzere; 1580 sayılı Belediye Kanununun 1.maddesinde, Belediyenin, beldenin ve belde sakinlerinin mahalli mahiyette müşterek ve medeni ihtiyaçlarını tanzim ve tasviye ile mükellef hükmi şahsiyet olduğu belirlendikten sonra; 15. maddenin 56. fıkrasında, belediyeye ait ılıcaları işletmek, deniz hamamları ve her nevi yıkama müesseseleri açmak, açılmasına ruhsat verilenlere nezaret etmek, belediyelerin görevleri arasında sayılmıştır. Anayasanın 43. maddesinde, kıyıların Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğu hükmü yer almakta; 3621 sayılı Kıyı Kanununun 5.maddesinde de Anayasanın anılan hükmüne paralel bir düzenlemeyle Kıyıların, Devletin hüküm ve tasarrufu altında herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açık olduğu kurala bağlanmış bulunmaktadır. Sözü edilen Yasa maddelerinden anlaşılacağı üzere halk plajları açmak, işletmek ve bunlardan halkın eşit, düzenli ve sağlıklı bir şekilde yararlanmalarını sağlamak, toplumun ortak ve medeni gereksinimlerini karşılamak, belediyelerin görevleri arasında bulunmakta, güneşlenen ve denize girenlere belli bir ücret karşılığında da olsa şemsiye ve şezlong kiralanması faaliyetinin toplumun kıyılardan yararlanması amacına yönelik olduğu görülmektedir.

Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarruf altında bulunan taşınmaz mallardan ecrimisil alınabilmesi, taşınmazın 2886 sayılı Yasadaki tanıma uygun olarak işgal edilmesi koşuluna bağlı olduğundan, ve yukarıda açıklandığı üzere gördüğü kamu hizmeti nedeniyle şemsiye ve şezlong kiralayan belediyenin bu faaliyetinin işgal, kendisinin de fuzuli şagil olarak nitelendirilerek ecrimisil tahakkuk ettirilmesi hukuka uygun bulunmadığından, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında da hukuki isabet görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz İsteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin bozma kararı doğrultusunda, Aydın 2. İdare Mahkemesinin 26.4.2000 günlü, E:2000/134, K.2000/210 sayılı kararının BOZULMASINA ve dosyanın Aydın 2. İdare Mahkemesine gönderilmesine 22.11.2002 günü oybirliği ile karar verildi.

T.C.

DANIŞTAY

İdari Dava Daireleri

Genel Kurulu

Esas No: 2000/1233

Karar No:2002/912

Özeti : Taşocağı ruhsatında belirtilen alandaki faaliyetlerden dolayı davacı şirketin fuzuli şagil olarak nitelendi­rilmesinin mümkün olmadığı hk.-DKD.1

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı):... Sanayii Taahhüt Ticaret Koll.Şti.

Vekili          : Av. ...

Karşı Taraf (Davalı): Maliye Bakanlığı

İstemin Özeti : ..., ... İlçesi, ... Köyü, ... parsel sayılı taşınmaz üzerindeki stabilize malzeme ocağından izinsiz kum, çakıfalındığından bahisle 2886 sayılı Yasanın 75, maddesi uyarınca 29.11.1993-3.8.1995 dönemi için 750.000.OOO.-lira ecrimisil alınması yolundaki işlemin iptali istemiyle açılan davada, Bursa 1. İdare Mahkemesince verilen ve Danıştay Altıncı Dairesinin 27.4.1999 günlü, E:1998/4171, K:1999/2262 sayılı bozma kararına uyulmayarak davanın reddine dair ilk kararında ısrar edilmesine ilişkin bulunan 17.11.1999 günlü, E:1999/876, K:1999/1239 sayılı kararı davacı temyiz etmekte ve bozulmasını istemektedir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi Aylin Bayram'ın Düşüncesi : Temyizen incelenen ısrar kararının, Danıştay Altıncı Dairesinin bozma kararı doğrultusunda bozulması gerektiği

düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Turan Karakaya'nın Düşüncesi    : Danıştay Altıncı

Dairesinin 27.4.1999 gün ve E:İ998/4171, K:1999/2262 sayılı bozma kararındaki düşünce doğrultusunda temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesince verilen ısrar kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay İdari Dava Daireleri Genel Kurulunca gereği görüşüldü:

Dava, ..., ... İlçesi, ... Köyü, ... parsel sayılı taşınmaz üzerinde yer alan stabilize malzeme ocağından izinsiz kum-çakıl alındığından bahisle 2886 sayılı Yasanın 75. maddesi uyarınca 29.11.1993-3,8.1995 dönemi için 750.000.000 lira ecrimisil alınmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Bursa 1. İdare Mahkemesi 8.10.1997 günlü, E:1995/1282, K:1997/521 sayılı kararıyla; uyuşmazlığa konu taşınmazın tapuda Hazine adına kayıtlı olduğu, Hazine ile davacı arasında bir kira sözleşmesi bulunmadığı gibi, herhangi bir amaçla kullanılmak veya üzerinde tesis yapılmak üzere Maliye Bakanlığı tarafından davacıya tahsis de yapılmadığının anlaşıldığı, bu durumda davacının fuzuli şagil konumunda bulunduğu, dolayısıyla davacıdan ecrimisil İstenilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkındaki 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 484 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 13/b maddesinde, ormanlar ve devletin hüküm tasarrufu altındaki diğer yerler ile devletin özel mülkiyetindeki yerlerde bulunan taş, kum ve çakıl ocaklarını kiraya verme yetkisi Maliye Bakanlığına verildiğinden 8.10.1993 günlü, 826 sayılı İl Daimi Encümeni kararı ile 8.10.1993-8.10.1996 dönemi için işletme ruhsatı verilen yere ilişkin 8.11.1991 tarihinde orman idaresinden İzin alınmasının ve 31.7.1991 tarihinde Kaymakamlıkça intifa hakkı tesis edilmesinin Hazinenin ecrimisil istemesine engel olmadığı, ecrimisilin de fahiş hesaplanmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir.

Bu karar; temyiz incelemesi sonucunda, Danıştay Altıncı Dairesinin 27.4.1999 günlü, E:1998/4171, K:1999/2262 sayılı kararıyla, 2886 sayılı Devlet İhale Yasasının 75. maddesinin 1. fıkrasında, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların, gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden ecrimisil isteneceği, son fıkrasında da, işgal edilen taşınmaz malın, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek idareye teslim edileceğinin hükme bağlandığı, aynı Yasanın 74. maddesine dayanılarak Maliye Bakanlığı'nca çıkarılan Devlete Ait Taşınmaz Mal Satış Trampa, Kiraya Verme, Mülkiyetin Gayri Ayni Hak Tesis, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliğinin "Tanımlar" başlıklı 2. maddesinde, Ecrimisil: Bir malın, sahibinin rızası dışında ve onun bu malı kullanmamakla bir zarara uğrayıp uğramayacağı söz konusu edilmeksizin bu maldan işgal, tasarruf veya her ne şekilde olursa olsun yararlanılması sebebiyle şagil tarafından ödenen veya idarece talep edilen tazminat; Fuzuli Şagil ise, kusuru aranmaksızın kendisine ait olmayan ve sahibinin de rızası veya muvafakati bulunmayan bir malın zilyetliğini eline geçiren , elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu maldan tasarrufta bulunan kimseler olarak tanımlandığı, yönetmeliğin 78. maddesinde, Hazinenin özel mülkiyetinde ve Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmaz malların milli emlak servislerince bir program dahilinde fiili durumlarının mahallinde tesbit edilerek, tesbitten önceki sürelere ait işgal.ve tasarruf sebebi ile ecrimisil tesbit, takip ve tahsilatının yapılacağı, sonraki sürelere ait fuzuli işgal ve tasarrufun devamına meydan verilmeden denetim ve idare altına alınacağının hükme bağlandığı, davacı şirketin stabilize malzeme ocağından kum-çakıl aldığından bahisle ecrimisil ihbarnamesinin düzenlendiği, ancak bu durumun 2886 sayılı Yasanın 75. maddesinde öngörülen biçimde bir taşınmaz mal İşgali olmayıp, ecrimisile konu olmayacağı ve Taşocakları nizamnamesi uyarınca işlem tesis edileceğinin anlaşıldığı gerekçesiyle bozulmuş ise de, İdare Mahkemesi, bozma kararına uymayarak ilk kararında ısrar etmiştir.

Davacı Bursa l.İdare Mahkemesinin 17.11,1999 günlü, E:1999/876, K:1999/1239

sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulmasını istemektedir.

2886 sayılı Yasanın 75 inci maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine fuzuli şagilden, aynı yasanın 9 uncu maddesinde belirtilen yerlerden sorulmak suretiyle 13 üncü maddede gösterilen komisyonca takdir ve tesbit edilecek ecrimisilin isteneceği hükme bağlanmıştır.

Devlete Ait Taşınmaz Mal Satış, Trampa, Kiraya Verme, Mülkiyetin Gayri Ayni Hak Tesis,   Ecrimisil  ve  Tahliye  Yönetmeliğinin   2  nci   maddesinde  "fuzuli   şagil",   kusuru

aranmaksızın kendisine ait olmayan ve sahibinin de rızası veya muvafakati bulunmayan bir malın zilyedliğini eline geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu maldan tasarrufta bulunan kimseler olarak tanımlanmıştır.

Taşocakları Nizamnamesinin 5. maddesinde, Devlete ait olan bir taşınmazda ocak açmak ve işletmenin ruhsat alınmasına bağlı olduğu hükme bağlanmış, Nizamnamenin II. bölümünde ocakların açılış ve işletilme şekli, III. bölümünde ocaklardan tahsil olunacak resim ve harç, V.bölümünde ele Nizamname hükümlerine aykırı davranılması halinde Öngörülen yaptırımlar düzenlenmiştir.

Sözü edilen düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesi sonucunda, davacı şirketin uyuşmazlığa konu Hazineye ait taşınmazı, taşınmazın orman alanında da kalması nedeniyle 8.11.1991 tarihinde Orman Bakanlığından alınan izin, 31.7.1991 günlü Kaymakamlıkça intifa hakkı tesisi için verilmiş bulunan İzin ve Taşocaklan Nizamnamesi hükümlerine göre İl Daimi Encümeni Kararı uyarınca 20.9.1991-20.9.1992, 7.10.1992-7.10.1993 ve 8.10.1993-8.10.1996 dönemleri için alınan taşocağı ruhsatına dayanarak kullandığı, bu ruhsatta belirtilen alandaki faaliyetlerinden dolayı fuzuli şagil olarak nitelendirilmesinin mümkün bulunmadığı, dolayısıyla ecrimisil İstenilmesinde mevzuata uyarlık bulunmadığı anlaşıldığından, İdare Mahkemesince davacının fuzuli şagil olarak nitelendirilmesinde yasal isabet görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin kabulü ile, Bursa 1.İdare Mahkemesinin 17.11.1999 günlü, E:1999/876, K:1999/1239 sayılı ısrar kararının BOZULMASINA, dosyanın anılan İdare Mahkemesine gönderilmesine, 13.12.2002 günü oybirliği ile karar verildi.

imar hukukcusu

Copyright © Imar Hukukcusu Tüm hakları saklıdır.

Yayınlanma:: 2007-06-06 (2528 okuma)