Resmi Gazete Tarihi:
16.12.1984
Resmi Gazete Sayısı: 18607
DEVLETE AİT TAŞINMAZ MAL
SATIŞ, TRAMPA, KİRAYA VERME, MÜLKİYETİN GAYRİ AYNİ HAK TESİS, ECRİMİSİL VE
TAHLİYE YÖNETMELİ?İ
BİRİNCİ KISIM
Genel Esaslar
Amaç ve Kapsam
Madde 1
- Bu Yönetmelik;
Hazinenin özel mülkiyetindeki
taşınmaz malların satışı, trampası, kiraya verilmesi, mülkiyetin gayri ayni hak
tesisi, ecrimisili ve tahliyesi,
Devletin hüküm ve tasarrufu
altındaki yerlerin kiraya verilmesi, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi,
ecrimisili ve tahliyesi,
İşlemlerini ve usullerini
düzenler.
Tarihi ve bedii değeri
olan taşınmaz mallar bu yönetmelik kapsamı dışındadır.
Tanımlar
Madde 2
- Bu yönetmeliğin
uygulanmasında:
İdare : Maliye Bakanlığı
merkez ve taşra kuruluşlarını;
Bakanlık : Maliye
Bakanlığı (Milli Emlak Genel Müdürlüğü ) nı;
İta Amiri :
(Değişik:RG-07/08/1994-22014) İllerde Defterdar (Milli Emlak Dairesi
Başkanlığı kurulan illerde Milli Emlak Dairesi Başkanı) ve ilçelerde Kaymakamı;
Kanun : 08/09/1983 tarih,
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nu ;
Satış : Taşınmaz mal
satışını;
Kira : Taşınmaz malların
ve bunlarla ilgili hakların kiraya verilmesini;
Trampa ve mülkiyetin
gayri ayni hak tesisi: Borçlar Kanunu ile Türk Medeni Kanunu'nun trampa ve
mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile ilgili maddelerinde gösterilmiş işlemleri;
Ecrimisil: Bir malın,
sahibinin rızası dışında ve onun bu malı kullanmamakla bir zarara uğrayıp
uğramayacağı söz konusu edilmeksizin bu maldan işgal, tasarruf veya her ne
şekilde olursa olsun yararlanılması sebebiyle fuzuli şagil tarafından ödenen
veya idarece talep edilen tazminatı;
Fuzuli Şagil: Kusuru
aranmaksızın kendisine ait olmayan ve sahibinin de rızası veya muvafakatı
bulunmayan bir malın zilyedliğini eline geçiren, elinde tutan veya her ne
şekilde olursa olsun bu maldan tasarrufta bulunan kimseleri;
Tahmin edilen bedel:
İhale konusu olan işlerin tahmin edilen bedelini;
Uygun bedel: Tahmin
edilen bedelden aşağı olmamak üzere, teklif edilen bedellerin en yükseğini;
İstekli: İhaleye katılan
gerçek veya tüzel kişi veya kişileri;
Müşteri: Arttırma sonunda
kendisine ihale yapılan istekli veya isteklileri;
İhale: Kanunda ve bu
Yönetmelikte yazılı usul ve şartlarla, işin istekliler arasından seçilecek
birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve yetkili mercilerin onayı ile tamamlanan
sözleşmeden önceki işlemleri;
Şartname: Yapılacak
işlerin genel, özel, teknik ve idari esas ve usullerini gösteren belge veya
belgeleri;
Sözleşme: Defterdarlık
veya malmüdürlüğü ile müşteri arasında yapılan ve ita amirince imzalanan yazılı
anlaşmayı;
Hazinenin özel
mülkiyetindeki taşınmaz mal (Hazine özel malları): Tapuda Hazine adına kayıtlı
taşınmaz mallar ile tescil edilebilir nitelikli Hazinenin senetsiz tasarrufunda
bulunan taşınmaz malları;
Devletin hüküm ve
tasarrufu altındaki yer: Türk Medeni Kanunu ile belirlenen ve diğer kanunlarda
devletin hüküm ve tasarrufu altında sayılan yerleri;
İfade eder.
İhale Yetkilisi
Madde 3
- Bu Yönetmelikte yazılı
işleri yaptırmaya ve ihaleye, ita amirleri yetkilidir.
İhaleye Katılabilme
Şartları
Madde 4
- Bu Yönetmeliğe göre yapılacak ihalelere katılabilmek için:
a) Kanuni ikametgâh
sahibi olmak;
b) Tebligat için
Türkiye'de adres göstermek;
c) Bu yönetmelikte
istisna edilen işler dışında geçici teminatı yatırmış olmak;
d) İşin gereğine göre
defterdarlık veya malmüdürlüğünce tesbit edilecek diğer belgeleri vermek;
e) Tüzel kişilerde ise,
yukarıdaki şartlardan ayrı olarak, idare merkezlerinin bulunduğu yer
mahkemesinden veya siciline kayıtlı bulunduğu ticaret veya sanayi odasından veya
benzeri bir makamdan ihalenin yapıldığı yıl içinde alınmış tüzel kişiliğin
sicile kayıtlı olduğuna dair belge ile tüzel kişilik adına ihaleye katılacak
veya teklifte bulunacak kişilerin tüzel kişiliği temsile yetkili olduklarını
gösterir noterlikçe tasdik edilmiş vekaletnameyi vermeleri;
Şarttır.
İhalelere
Katılamayacak Olanlar
Madde 5
- Aşağıdaki şahıslar,
doğrudan veya dolaylı olarak ihalelere katılamazlar:
A - İdarenin;
a) İta amirleri,
b) İhale işlemlerini
hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve denetlemekle görevli olanlar,
c) (a) ve (b) bentlerinde
belirtilen şahısların eşleri ve ikinci dereceye kadar (ikinci derece dahil) kan
ve sıhri hısımları,
d) (a), (b) ve (c)
bentlerinde belirtilen şahısların ortakları (bu şahısların yönetim kurullarında
görevli olmadıkları anonim ortaklıklar hariç),
B - Kanunun 83, 84 ve
85'inci maddeleri ve diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli
olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar,
Şartnameler
Madde 6 -
İhale konusu işlerin her türlü özelliğini gösteren şartname ve varsa ekleri
idarece hazırlanır.
Bu şartnamelerde işin
mahiyetine göre konulacak özel ve teknik şartlardan başka genel olarak aşağıdaki
hususların da gösterilmesi zorunludur:
a) İşin niteliği, nevi ve
miktarı,
b) Taşınmaz malın tapu
kayıtlarına göre mahalle veya köyü, mevkii, sokağı, cinsi, yüzölçümü, hisse
durumu, varsa tapu tarihi, pafta, ada ve parsel veya cilt, sahife ve sıra
numaraları ve durumu,
c) Tahmin edilen bedeli,
geçici teminat miktarı ve kesin teminata ait şartlar,
d) İşin yapılma yeri,
teslim etme ve teslim alma şekil ve şartları,
e) İşe başlama ve işi
bitirme tarihi, gecikme halinde alınacak cezalar,
f) İsteklilerde aranılan
şartlar ve belgeler,
g) İhaleyi yapıp
yapmamakta idarenin serbest olduğu,
h) İhale kararının karar
tarihinden itibaren en geç 15 iş günü içinde ita amirince onaylanacağı veya
iptal edilebileceği,
i) Vergi, resim ve
harçlarla sözleşme giderlerinin kimin tarafından ödeneceği,
j) Ödeme yeri ve
şartları,
k) İhtilafların çözüm
şekli.
Şartnamelerde tekniğe
uygun olmayan veya gerçekleşmesi mümkün bulunmayan kayıt ve şartların bulunduğu
anlaşıldığı takdirde, komisyonlar idareye şartnameyi düzelttirmek üzere ihaleyi
erteler. Bu durumda ihale, yeniden düzenlenecek şartnameye ve bu yönetmeliğin 14
üncü maddesi uyarınca yapılacak ilana göre yürütülür.
Şartname ve varsa
eklerinin tasdikli örnekleri bedelsiz veya özelliklerine göre idarece takdir
edilecek bir bedel karşılığında isteyenlere verilir yahut idarede bedelsiz
görülebilir.
İKİNCİ KISIM
Ortak Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
İhaleye Hazırlık
İhale İşlem Dosyasının
Düzenlenmesi
Madde 7
- İhaleye konu olan taşınmaz
malın işlem gördüğü, yoksa bu amaçla açılacak bir dosyaya onay belgesi, tahmin
edilen bedele ilişkin hesap tutanağı, şartname ve ekleri, ilana ilişkin belge ve
gazete nüshaları, sözleşme tasarısı ile saklanmasında yarar görülen diğer
belgeler konulur.
Tahmin Edilen Bedel
Tesbiti
Madde 8
- Tahmin edilen bedel, idarece tesbit edilir veya ettirilir. Tesbitte rayiç
bedel esas alınır.
Bu bedel;
(Değişik
fıkra:RG-07/08/1994-22014) Tesbit genel beyan yılında yapılacaksa bu yılda, genel beyan yılından
sonraki bir yılda yapılacak ise o yılda, satış veya trampada, aynı veya benzer
vasıfta emsal taşınmaz mal için emlak vergisi beyannamesinde gösterilen
değerden; kirada ise bir yıllık kira bedeli bu değerin %5 (Yüzdebeş)'inden az
olmamak üzere idarece doğrudan,
Tesbit, beyan yılından
sonraki bir yılda yapılacak ve o yılda da aynı veya benzer vasıfta taşınmaz mal
için beyanda bulunulmamış ise, bedel veya bedelin hesabında kullanılacak
fiyatlar ilgisine göre belediye, ticaret odası, sanayi odası gibi kuruluşlardan
veya bilirkişilerden soruşturularak,
Tesbit ve hesap edilir.
Tesbitin idarece doğrudan
yapılması halinde de gerekirse bedel veya bedelin hesabında kullanılacak
fiyatlar ilgili kuruluş veya bilirkişilerden de soruşturulabilir.
Tesbit ve hesaplamalar
bunun dayanaklarının da eklendiği "Tahmin Edilen Satış / Trampa / Kira /
Mülkiyetin Gayri Ayni Hak Bedeli Tesbitine Ait Hesap Tutanağı" nda gösterilir,
tutanak asıl evrak arasında saklanır. Bu bedel, gerektiğinde ihale komisyonunca
tahkik ettirilir.
Onay Belgesi
Madde 9
- İhalesi yapılacak her iş
için bir onay belgesi hazırlanır. Onay belgesinde; ihale konusu olan işin nevi,
niteliği, miktarı, tahmin edilen bedeli, kullanılabilir ödenek tutarı, ihalede
kullanılacak usul, yapılacaksa ilanın şekli ve adedi, alınacaksa geçici teminat
miktarı, şartname, sözleşme veya taahhüt senedi gerekip gerekmeyeceği
belirtilir.
Onay belgesini illerde
milli emlak müdürlüğü, ilçelerde mal müdürlüğü hazırlar; ita amiri onaylar.
İhale Komisyonları
Madde 10
- İhale komisyonlarına ita amirleri tarafından başkan olarak, illerde; Milli
Emlak Müdürü veya Emlak Müdürü, ilçelerde; Milli Emlak Müdürü, Milli Emlak
Müdürlüğü bulunmayan ilçelerde Malmüdürü; idareden üye olarak, illerde; Milli
Emlak Dairesi Başkanlığı veya Milli Emlak Müdürlüğü, ilçelerde; Milli Emlak
Müdürlüğü veya Malmüdürlüğü memurlarından biri görevlendirilir.
(Ek
fıkra:RG-28/08/1993-21682) Gerekli görülen hallerde il ve ilçelerde birden fazla ihale komisyonu
kurulabilir. Birden fazla komisyon kurulması durumunda komisyon başkanı olarak
Milli Emlak Müdür Yardımcısı, Emlak Müdür Yardımcısı, Milli Emlak Uzmanı, Milli
Emlak Denetmeni veya Milli Emlak Şefi görevlendirilebilir.
İhale komisyonlarına
Maliye Memuru olarak illerde, Milli Emlak Dairesi Başkanının veya Milli Emlak
Müdürünün görevlendireceği, Milli Emlak Müdür Yardımcısı, Emlak Müdür
Yardımcısı, Milli Emlak Uzmanı, Milli Emlak Denetmeni, Milli Emlak Şefi veya
Memuru, ilçelerde; Milli Emlak Müdürlüğü bulunduğu takdirde, Milli Emlak
Müdürünün, bulunmayan ilçelerde Malmüdürünün görevlendireceği, Milli Emlak Müdür
Yardımcısı, Milli Emlak Uzmanı, Milli Emlak Şefi veya Memuru, bunlar bulunmadığı
takdirde diğer Şef veya Memurlardan biri katılır.
İta amiri veya komisyon
başkanınca lüzum görüldüğü takdirde komisyonlara yardımcı olmak üzere ihale
kararlarına katılmamak şartıyla yeteri kadar memur ve uzman görevlendirilir.
Böyle bir görevlendirme düşünüldüğü takdirde ihale gün ve saatinde hazır
bulunacak şekilde ihaleyi yapacak idarece, görevlendirilecek memur veya uzmana
tebligat yapılır. Onay belgesinde ihaleye katılacak olan memur ve uzmanın adı,
soyadı ve memuriyet ünvanı belirtilir. Komisyonda görev yaptıklarını belirlemek
bakımından ihale kararını, ihaleye katılan memur ve uzman da imzalar.
Komisyonların
Çalışması
Madde 11
- İhale komisyonları eksiksiz
olarak toplanır. Komisyon kararları çoğunlukla alınır. Kararlarda çekimser
kalınamaz. Muhalif kalan üye karşı oy gerekçesini kararın altına yazarak
imzalamak zorundadır.
Komisyon başkan ve
üyeleri oy ve kararlarından sorumludurlar.
İhalenin İlanı
Madde 12
- İhale konusu olan işler aşağıdaki esas ve usullere göre isteklilere ilan
yoluyla duyurulur:
1. İhalenin yapılacağı
yerdeki ilanlar;
a) Günlük gazete çıkan
yerlerde ihaleler, ihalenin yapılacağı yerde çıkan gazetelerde en az bir gün
aralıkla yayımlanmak suretiyle iki defa duyurulur.
Gazete ile yapılacak ilk
ilan ile ihale günü arası 10 günden, son ilan ile ihale günü arası 5 günden az
olamaz.
b) Günlük gazete çıkmayan
yerlerdeki ihalelerde ilan, bu fıkranın (a) bendindeki süreler içinde
defterdarlık veya malmüdürlüğü ile hükümet ve belediye binalarının ilan
tahtalarına asılacak yazılar ve belediye yayın araçları ile yapılır. Bu işlemler
bir tutanakla belgelenir. Bu yerlerde en çok 7 gün aralıklarla gazete çıkıyorsa
ayrıca gazete ile de bir defa ilan yapılır.
2. Diğer şehirlerde
yapılacak ilanlar;
Tahmin edilen bedeli her
yıl 08/09/1983 tarih, 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 17'nci maddesinin
2'nci fıkrasına göre genel bütçe kanunu ile belirlenecek miktarı aşan ihale
konusu işler (1) numaralı fıkraya göre yapılacak ilanlardan başka tirajı göz
önüne alınarak ili Basın - İlan Kurumu'nca tesbit olunacak günlük gazetelerden
birinde, ihale tarihinden en az 10 gün önce bir defa ilan edilir.
3. Resmi Gazete ile
yapılacak ilanlar;
Tahmin edilen bedeli (2)
numaralı fıkra uyarınca belirlenecek miktarın üç katını aşan ihale konusu işler,
ihale tarihinden en az 10 gün önce bir defa da Resmi Gazetede ilan edilir.
4. Pazarlık usulü ile
yapılacak ihaleler için defterdarlık veya malmüdürlükleri, işin önem ve
özelliğine göre ilan yapıp yapmamakta serbesttirler.
İlanlarda Bulunması
Zorunlu Hususlar
Madde 13
- İlanlarda aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:
a) İhale konusu taşınmaz
malın niteliği, yeri ve miktarı,
b) Şartname ve eklerin
nereden ve hangi şartlarla alınacağı veya görülebileceği,
c) İhalenin nerede, hangi
tarih ve saatte ve hangi usulle yapılacağı,
d) Tahmin edilen bedel
alınacaksa geçici teminat miktarı,
e) İsteklilerden aranılan
belgelerin neler olduğu,
f) Kapalı teklif usulü
ile yapılacak ihalelerde, tekliflerin hangi tarih ve saate kadar nereye
verileceği.
Şartname ve Eklerin
Değişiklik Halinde İlan
Madde 14
- İlan yapıldıktan sonra,
şartname ve eklerinde değişiklik yapılamaz. Değişiklik yapılması zorunlu olursa,
bunu gerektiren sebep ve zorunluluklar bir tutanakla tesbit edilerek önceki
ilanlar geçersiz sayılır ve yeniden aynı şekilde ilan olunur.
İlanın Uygun Olmaması
Madde 15
- 12 ve 13'üncü maddelerdeki hükümlere uygun olmayan ilanlar geçersizdir. Bu
durumda ilan yenilenmedikçe ihale yapılamaz.
İlanların geçersizliği
ihale yapıldıktan sonra anlaşılırsa, ihale veya sözleşme feshedilir. Ancak, işte
ivedilik ve ihalede devletin yararı varsa, ihale ve sözleşme Bakanlığın onayı
ile geçerli sayılabilir.
İhalenin veya sözleşmenin
bozulması halinde, müşterinin fesih tarihine kadar yapmış olduğu gerçek
masrafları verilir.
İhalenin Tatil Gününe
Rastlaması
Madde 16
- İhale için tesbit olunan
tarih, tatil gününe rastlamışsa ihale, tekrar ilana gerek kalmaksızın tatili
takip eden ilk işgününde aynı yer ve saatte yapılır. İlandan sonra çalışma saati
değişse de ihale ilan edilen saatte yapılır.
Tekliflerin Açılma
Zamanı
Madde 17
- Tekliflerin açılma zamanı, idarelerin çalışma saati içinde olmak üzere tesbit
edilir. Açılma zamanı için, Posta Telgraf ve Telefon (PTT) veya Türkiye Radyo ve
Televizyon (TRT) idarelerinin saat ayarı esas alınır. Teklifler açılmaya
başladıktan sonra, çalışma saatine bağlı kalmaksızın işleme devam olunur.
Geçici Teminat
Madde 18
- (Değişik fıkra:RG-24/03/2004-25412)
Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan
yerlerin kiralanması, satışı, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi veya ön izin
verilmesi ihalelerinde tahmini bedelin % 3 (yüzdeüç)'ünden az olmamak üzere % 30
(yüzdeotuz)'una kadar geçici teminat alınabilir.
Trampa, tarıma elverişli
arazilerin topraksız ve az topraklı çiftçilere kiraya verilmesi ve mülkiyetin
gayri ayni hak tesisi ihalelerinde geçici teminat alınması zorunlu değildir.
Teminat Olarak Kabul
Edilecek Değerler
Madde 19
- Geçici veya kesin teminat olarak kabul edilecek değerler aşağıda
gösterilmiştir:
a) Tedavüldeki Türk
Parası,
b) Kanunun 26 ncı
maddesinin (b) bendine göre belirlenen bankaların verecekleri süresiz teminat
mektupları,
c) Devlet tahvilleri ve
hazine kefaletini haiz tahviller.
Bankalarca verilen
teminat mektupları dışındaki teminatların istekliler tarafından mal sandıklarına
yatırılması zorunlu olup, bunlar komisyonlarca teslim alınamaz. Üzerlerine ihale
yapılanların teminat mektupları ihaleden sonra mal sandıklarına teslim edilir ve
üzerlerine ihale yapılmayan isteklilerin geçici teminatları hemen geri verilir.
Her ne suretle olursa
olsun idarece alınan teminatlar haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir
konulamaz.
