Yeni Sayfa 17
Anayasa Mahkemesi Başkanlığından:
Esas Sayısı :
2006/161
Karar Sayısı :
2006/116
Karar Günü : 22.12.2006
İTİRAZ YOLUNA BA?VURAN:
Çelikhan Asliye Hukuk Mahkemesi
İTİRAZIN KONUSU:
22.11.2001 günlü, 4721 sayılı Türk
Medeni Kanunu’nun 286. maddesinin, Anayasa’nın 2.,
5., 10. ve 36. maddelerine aykırılığı savıyla iptali istemidir.
Yeni Sayfa 18
Anayasa Mahkemesi Başkanlığından:
Esas Sayısı :
2006/161
Karar Sayısı :
2006/116
Karar Günü : 22.12.2006
İTİRAZ YOLUNA BA?VURAN:
Çelikhan Asliye Hukuk Mahkemesi
İTİRAZIN KONUSU:
22.11.2001 günlü, 4721 sayılı Türk
Medeni Kanunu’nun 286. maddesinin, Anayasa’nın 2.,
5., 10. ve 36. maddelerine aykırılığı savıyla iptali istemidir.
I - OLAY
Davacılar
tarafından, kayden anne görünen kişinin anne
olmadığı belirtilerek gerçek annenin anne olarak tespitine karar verilmesi için
açılan davada, itiraz konusu maddenin Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varan
Mahkeme iptali için başvurmuştur.
II - İTİRAZ KONUSU YASA KURALI
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun
itiraz konusu 286. maddesi şöyledir:
“B. Soybağının
reddi
I. Dava hakkı
MADDE 286.- Koca,
soybağının reddi davasını açarak babalık karinesini
çürütebilir. Bu dava ana ve çocuğa karşı açılır.
Çocuk da dava hakkına sahiptir. Bu
dava ana ve kocaya karşı açılır.”
III - İLK İNCELEME
Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün 8.
maddesi gereğince yapılan ilk inceleme toplantısında, başvuru kararı ve ekleri,
ilk inceleme raporu, itiraz konusu Yasa kuralı ve bunların gerekçeleri ile diğer
yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Anayasa’nın 152.
ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında
Kanun’un 28. maddesine göre, bir davaya bakmakta olan mahkeme, o dava sebebiyle
uygulanacak bir kanunun veya kanun hükmünde kararnamenin hükümlerini Anayasa’ya
aykırı görürse veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık savının ciddi
olduğu kanısına varırsa, bu hükmün iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurmaya
yetkilidir. Ancak, bu
kurallar uyarınca bir mahkemenin Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilmesi için,
elinde yöntemince açılmış ve mahkemenin görevine giren bir davanın bulunması ve
iptali istenen kuralın o davada uygulanacak olması gerekir. Uygulanacak yasa
kuralları ise, davanın değişik evrelerinde ortaya çıkan sorunların çözümünde
veya davayı sonuçlandırmada olumlu ya da olumsuz yönde etki yapacak nitelikteki
kurallardır.
Davacılar tarafından açılan dava
nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davasıdır. Açılan dava ile nüfusta anne gözüken
şahsın anne olmadığı ve gerçek annenin belirtilen şahsın olduğunun tespitine
karar verilmesi istenilmektedir.
Ancak, başvuran Mahkeme başvuru
gerekçesinde açılan davanın soy bağının reddi ve soybağının
yeniden tesisine ilişkin olduğunu, Türk Medeni Kanunu’nun (TMK.) 286.
maddesindeki dava hakkının ise anneye tanınmadığını, bunun da Anayasa’ya
aykırılık teşkil ettiğini ileri sürmektedir.
TMK.’nun
286. maddesinde düzenlenen dava soybağının reddi
davası olup, davanın konusunu babalık karinesinin çürütülmesi oluşturmaktadır.
Babalık karinesinin çürütülmesine ilişkin dava hakkı anneye tanınmamıştır. Buna
göre annenin, nüfusta baba görünen şahsın baba olmadığı iddiasıyla dava açma
hakkı bulunmamaktadır. Somut olayda ise, babalığa yönelik bir itiraz
bulunmamakta, nüfusta anne görünen şahsın anne olmadığı iddia edilmektedir. Bu
davanın ise TMK’nun 286. maddesinde düzenlenen
soybağının reddi davası ile herhangi bir ilgisi
bulunmamaktadır. Bu durumda itiraz konusu Yasa kuralı başvuran Mahkemece davada
uygulanacak kural değildir.
Başvurunun Mahkeme’nin yetkisizliği
nedeniyle reddi gerekir.
IV - SONUÇ
22.11.2001 günlü, 4721 sayılı “Türk
Medeni Kanunu”nun 286. maddesinin, itiraz başvurusunda bulunan Mahkeme’nin
bakmakta olduğu davada uygulanma olanağı bulunmadığından, bu maddeye ilişkin
başvurunun Mahkeme’nin yetkisizliği nedeniyle REDDİNE, 22.12.2006 gününde
OYBİRLİ?İYLE karar verildi.