Yeni Sayfa 1
memurlar.net'de yayımlanan habere göre Danıştay 5 ve 12. Daireleri ortak
heyeti sonunda Sağlık Bakanlığının savunması alınıncaya kadar
radyoloji personelinin mesai satlerinin
5 saatten 9 saate çıkarılmasına ilişkin yönetmeliğin
Yeni Sayfa 2
Radyoloji
Personeli Hukuk Savaşı Başlatıyor. Cafer ERGEN
Sağlık Bakanlığı
Normlar hiyerarşisini alt üst etti. Radyoloji Personeli açısından aynı anda iki
ayrı yasal düzenleme iki ayrı alt düzenleme. Biri Tüzük diğer yönetmelik. Tüzük
yıllardan beri uygulanmakta. Yeni çıkan alt düzenleme olan Yönetmelik Tüzüğü
ilga etmekte. Hadi Hayırlısı.
Radyoloji
personelinin mesai saatleri konusunda birden fazla hukuki düzenleme bulunuyor.
Bu durum normlar hiyerarşisine aykırı görünmektedir.
Bir
tarafta 3153 sayılı
Radyoloji, Radyom
ve Elektirikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanunun 3.
maddesi
uyarınca çıkarılan Radyoloji,
Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkındaki Tüzüğün 2. maddesinde
çalışma tarzına dair hükümlere yer verilmiş 19. ve 24. maddesinde de çalışma ve
sağlık koşullarına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiş, anılan tüzüğün 21. ve
22. maddesinde röntgen ve radyomla günde 5 saatten fazla çalışılamayacağı hükmü
öngörülmüşken diğer taraftan bu yasala iptal edilmeden, 2368 sayılı Sağlık
Personelinin Tazminat ve Çalışma Esaslarına Dair Kanunun 2. maddesinde
değişiklik yapılarak ,
bu personelden iyonlaştırıcı radyasyon ile teşhis, tedavi veya araştırmanın
yapıldığı yerler ile bu iş veya işlemlerde çalışan personel, Sağlık Bakanlığınca
çıkarılacak yönetmelikte belirlenen radyasyon dozu limitleri içinde
çalıştırılabileceği
hükmü getirilmiştir.
Bu maddeye göre de
Kamu Sağlık Hizmetlerinde
İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynakları İle Çalışan Personelin Radyasyon Doz
Limitleri Hakkında Yönetmelik hazırlanarak yürürlüğü konulmuştur.
Yani şu anda radyoloji personeli
için iki aylrı yasa ve iki ayrı düzenleme bulunmaktadır. Bunlardan birincisi
Tüzük ve diğeri de Yönetmeliktir. Sağlık Bakanlığı tercih olarak Yönetmeliği
yani Tüzüğe göre daha alt hiyerarşide bulunan düzenlemeyi uygulamayı tercih
etmektedir. Bu durum normlar hiyerarşisine aykırı olduğu gibi hukuk düzeninde
aynı konuyu düzenleyen iki ayrı yasal düzenlemenin de olması HUKUK DEVLETİ
ilkesine aykırıdır. Bu nedenle 2368 sayılı Sağlık Personelinin Tazminat ve
Çalışma Esaslarına Dair Kanunun 2. maddesinde yapılan değişikliğin halen Anayasa
Mahkemesinde olduğu bilgisi de dikkate alındığında bu konuda bir karışıklık
olduğu açıkça görülmektedir.
Bu kadar yasalara ve hukuka açıkça
aykırı olan bu düzenlemelere karşı yargı yoluna başvuruluyor. Bu düzenlemelere
karşı sendikaların yanı sıra fert olarak radyoloji personelinden doktor veya
teknisyenlerin de bireysel olarak dava açmaları bekleniyor.
Bu karmaşıklığın cevabını açılan
davalar üzerine verilen yargı kararları doğrultusunda Sağlık Bakanlığınca
düzeltilmesi gerekiyor. Zaman süreci içinde bunu göreceğiz.
RADYOLOJİ PERSONELİ GÜNDE KAÇ SAAT
ÇALI?TIRILMALI
Cafer ERGEN
2368 sayılı Sağlık Personelinin
Tazminat ve Çalışma Esaslarına Dair Kanunun 2. maddesinde,
kamu sağlık hizmetlerinde çalışan
personelin haftalık kanunî çalışma süresinin 45 saat, 4 üncü maddede tanınmış
olan haktan yararlananlar için ise 40 saat olduğu, personelin günlük çalışma
saatlerinin, 657 ve 926 sayılı kanunlardaki hükümlere göre tespit edileceği,
ancak, bu personelden iyonlaştırıcı radyasyon ile teşhis, tedavi veya
araştırmanın yapıldığı yerler ile bu iş veya işlemlerde çalışan personel, Sağlık
Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte belirlenen radyasyon dozu limitleri içinde
çalıştırılabileceği hükme bağlanmıştır.
657 sayılı Yasanın 99. maddesinde
de memurların haftalık çalışma sürelerinin 40 saat olduğu, ancak özel kanunlara
dayanılarak çıkarılacak tüzük ve yönetmeliklerle kurumların ve hizmetlerin
özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma sürelerinin tespit
edileceği kuralı yer almıştır.
Görüldüğü gibi Yasa koyucu Devlet
memurlarının haftalık çalışma sürelerini tüm kamu
personeli
yönünden ortak bir esasa mutlak olarak bağlamamış kurumların ve hizmetlerin
özelliklerine göre genel esastan ayrılarak farklı çalışma süreleri saptanmasına
izin vermiştir.
Röntgen ve radyumla tedavi
müesseselerinde görevli personelin sağlıklarının yakın ve ağır bir tehlike
altında bulunması nedeniyle bu personel yönünden 657 sayılı Yasa ve Devlet
memurları için öngörülen haftada 40, günde 8 saat çalışma süresinden farklı bir
düzenlemeye gidilmesinin hizmetin bir gereği olduğu tartışmasız olup, anılan 2.
maddedeki “bu
personelden iyonlaştırıcı radyasyon ile teşhis, tedavi veya araştırmanın
yapıldığı yerler ile bu iş veya işlemlerde çalışan personel, Sağlık Bakanlığınca
çıkarılacak yönetmelikte belirlenen radyasyon dozu limitleri içinde
çalıştırılabileceği”
hükmün bu kapsamda değerlendirilmesi gerekir. Bu hükmün karşılığınıda 3153
sayılı Yasada görmekteyiz.
Nitekim 3153 sayılı
Radyoloji,
Radyom ve Elektirikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanunun
3. maddesi
uyarınca çıkarılan Radyoloji,
Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkındaki Tüzüğün 2. maddesinde
çalışma tarzına dair hükümlere yer verilmiş 19. ve 24. maddesinde de çalışma ve
sağlık koşullarına ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.
Anılan tüzüğün 21. ve 22.
maddesinde röntgen ve radyomla günde 5 saatten fazla çalışılmayacağı, bu şekilde
çalışanların hastanenin başka işlerinde kullanılmayacakları ve bu kişilere gece
uykularını ihlal edecek işler verilemeyeceği açıkça belirtilerek hizmetin
özelliği vurgulanmıştır.
Bu durumda, 2368 sayılı Sağlık
Personelinin Tazminat ve Çalışma Esaslarına Dair Kanunun değişik 2. maddesi,
3153 sayılı Radyoloji,
Radyom ve Elektirikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanunun
3. maddesi ve Radyoloji,
Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkındaki Tüzüğün 2. maddesi
yürürlükte olduğundan, her ne kadar 2368 sayılı Sağlık Personelinin Tazminat ve
Çalışma Esaslarına Dair Kanunun değişik 2. maddesinin sonradan yürürlüğü giren
yasa olsa da 3153 sayılı
Radyoloji, Radyom ve
Elektirikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanunun 3. maddesi
radyoloji
personeli açısından özel bir düzenleme olması nedeniyle bu gün radyoloji personelinin çalışma saatlerinin
düzenlenmesinde dikkate alınacak yasa hükmü durumundadır.
3153 sayılı Radyoloji, Radyom ve
Elektirikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanunun 6.
maddesinde, röntgen ve radiyom ve her nevi elektrik aletleri ile tedavi için
özel düzenlemeler getirmiş ve bu burada yapılacak işlemlere yönelik olarak; “Röntgen
ve radiyom ve her nevi elektrik aletleri ile tedavi ancak müessese mes'ul
mütehassısı tarafından veya nezareti altında yapılır ve her tedavi seansının
bitmesinden sonra her hasta için ayrı olarak tutulacak bir müşahede varakasına
yapılan tedavinin nevi ve devam müddeti ve cereyanın kuvveti veya tatbik edilen
radiyomun miktar ve şekli ve tedavi yapılan nahiyenin genişliği ve sair tafsilat
kaydedilerek mütehassıs tarafından imza edilir. Bu müşahede kağıtları, en az üç
sene muhafaza edilir.”
hükmüne yer verilmiştir.
Dolaysıyla 2368 sayılı Sağlık
Personelinin Tazminat ve Çalışma Esaslarına Dair Kanunun değişik 2. maddesi ile
kamu sağlık hizmetlerinde çalışan personelin haftalık kanunî
çalışma süresinin 45 saat olması
yönündeki hüküm ile radyoloji
personelinin çalışma saatlerinin 45 saat olamayacağı açıkça anlaşılmaktadır.
Çünkü bu hüküm 4 Nisan 2007 tarihinde yapılan yasa değişikliğinden önce de aynı
idi. Bu cümlede bir değişiklik yapılmamıştır. Bu fıkraya sadece
“bu
personelden iyonlaştırıcı radyasyon ile teşhis, tedavi veya araştırmanın
yapıldığı yerler ile bu iş veya işlemlerde çalışan personel, Sağlık Bakanlığınca
çıkarılacak yönetmelikte belirlenen radyasyon dozu limitleri içinde
çalıştırılabileceği”
yönünde ibare eklenmiş olup,bu ek cümle radyoloji personelinin tam gün
çalışması sonucu doğurmaz. Buradan anlaşılacak hüküm radyoloji personelinin
günlük 5 saat çalışması esas olmakla beraber bu beş saat içinde daha fazla
zararlı madde alınmamasını önlemek için Sağlık Bakanlınca yönetmelik bazında
düzenleme yapılabileceği
hususunun anlaşılması gerekmektedir.
Öyleyse,
2368 sayılı Sağlık Personelinin
Tazminat ve Çalışma Esaslarına Dair Kanunun değişik 2. maddesinde yer alan “bu
personelden iyonlaştırıcı radyasyon ile teşhis, tedavi veya araştırmanın
yapıldığı yerler ile bu iş veya işlemlerde çalışan personel, Sağlık Bakanlığınca
çıkarılacak yönetmelikte belirlenen radyasyon dozu limitleri içinde
çalıştırılabileceği”
yönündeki hükmün amacı ne olabilir ?
Radyoloji personelinin
çalışma saatleri yukarıda anılan
3153 sayılı
Radyoloji,
Radyom ve Elektirikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanunun
3. maddesi ve Radyoloji,
Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkındaki Tüzüğün 2. maddesi ile günde
5 saat olmakla beraber; bu 5 saat süre içindeki çalışma durumunun radyasyon
limitleri kriter alınarak düzenleme yapılması şeklinde algılanması gerekir.
Aksine bir yorum 3153 sayılı
Radyoloji,
Radyom ve Elektirikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanunun
3. maddesini ortadan kaldırmak olur ki hukuk anlayışı içinde bu fikre katılmak
mümkün değildir.
3153 sayılı
Radyoloji,
Radyom ve Elektirikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında
Kanunun 3. maddesinde; “Birinci
maddede yazılı müesseselerin bina vasıfları ve hastalarla mütehassısları
ve orada çalışan veya bulunan başkalarının elektrik cereyanı ve röntgen
şuaı ve radiyom arızalarından korunacak tertiplerle bunlara ait
levazımın şartları ve radiyom için bir müessesede bulunması lazımgelen
en az miktar ve elektrikle tedaviye mahsus aletlere ait vasıf ve şartlar
hakkında bir nizamname yapılır.”
hükmü yer almaktadır.
3153 sayılı
Radyoloji,
Radyom ve Elektirikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında
Kanunun 3. maddesinde; “Birinci
maddede yazılı müesseselerin bina vasıfları ve hastalarla mütehassısları
ve orada çalışan veya bulunan başkalarının elektrik cereyanı ve röntgen
şuaı ve radiyom arızalarından korunacak tertiplerle bunlara ait
levazımın şartları ve radiyom için bir müessesede bulunması lazımgelen
en az miktar ve elektrikle tedaviye mahsus aletlere ait vasıf ve şartlar
hakkında bir nizamname yapılır.”
hükmü yer almaktadır.