Yeni Sayfa 3
İdarenin
imar mevzuatndan kaynaklanan yetkisini kullanabilmesi için mutlaka köyün
yerleşme planının yapılması ve/veya köy yerleşik alanı ve civarının tespit
edilmiş olmasına gerek bulunmadığı plansız alanlar yönetmeliğinin uygulanacağı
hk.
Yeni Sayfa 4
Dairesi
Karar Yılı
Karar No
Esas Yılı
Esas No
Karar
Tarihi
ALTINCI
DAİRE
2005
1548
2003
5193
15/03/2005
KARAR METNİ
İdarenin
imar mevzuatndan kaynaklanan yetkisini kullanabilmesi için mutlaka köyün
yerleşme planının yapılması ve/veya köy yerleşik alanı ve civarının tespit
edilmiş olmasına gerek bulunmadığı plansız alanlar yönetmeliğinin uygulanacağı
hk.
Temyiz İsteminde Bulunan :İzmir Valiliği
Karşı Taraf : ...
Vekili : Av. ...
İstemin Özeti :İzmir 1. İdare Mahkemesinin 28.3.2002 günlü, E:2002/56,
K:2002/275 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek
bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti :Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbiri
bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği
savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi ?ule Tataroğlu'nun Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile
mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Yakup Kaya'nın Düşüncesi :Temyiz dilekçesinde öne sürülen
hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci
fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp İdare Mahkemesince verilen
kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle İdare Mahkemesi kararının
onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları
dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, İzmir, Ödemiş ilçesi, ... Köyü, ... pafta, ... parsel sayılı taşınmazdaki
yapının 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca yıktırılmasına ilişkin
... günlü, ... sayılı İl İdare Kurulu kararının iptali istemiyle açılmış, İdare
Mahkemesince; taşınmaz üzerine besi damı yapıldığının ... günü tespit edilmesi
üzerine ruhsatsız olduğundan bahisle dava konusu işlem tesis edilmiş ise de; söz
konusu yapının köy sınırları içinde kaldığı ve köyde ikamet eden davacı
tarafından yapıldığı, ... Köyünün yerleşme planının bulunmadığı, köy sınırları
içindeki yapıların ruhsatsız yapılması nedeniyle yıkım ve para cezası
verilebilmesi için öncelikle Valilikçe köy yerleşim planının yapılması
gerektiği, aksi halde köy yerleşme planı bulunmayan köylerde yapılan bütün
yapıların ruhsatsız yapıldığından bahisle yıkım ve para cezası müeyyidelerinin
uygulanmasının mümkün hale geleceği,bu durumun ise 442 sayılı Köy Kanunun
amaçlarına aykırı olduğu, davalı idarece köyün yerleşme planın yapılmasından
sonra dava konusu yapının köy yerleşik alanında kalıp kalmaması durumuna göre
yasal müeyyidelerin uygulanması yönünde işlem tesis edilmesi gerekirken,
ruhsatsız yapıldığından hareketle verilen yıkım kararında hukuka uyarlık
bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idarece temyiz
edilmiştir.
Yerleşmelerin planlı ve sağlıklı gelişiminin sağlanabilmesi için belediye ve
mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde 3194 sayılı İmar
Yasasının 4. maddesinde öngörülen istisnalar dışında 3194 sayılı Yasanın ve buna
ilişkin mevzuat hükümlerinin uygulanması gerekmektedir. 3194 sayılı Yasanın
"Genel Esaslar" başlıklı 3. maddesine göre de her hangi bir sahanın her
ölçekteki plan esaslarına, şayet planı bulunmuyorsa yönetmelik esaslarına uygun
olarak kullanılması zorunludur. Planı olmayan yerlerde Bayındırlık ve İskan
Bakanlığınca 2.11.1985 günlü, 18916 sayılı mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan ve
daha sonra değişikliğe uğrayan "Plansız Alanlar Yönetmeliği" hükümlerinin
uygulanması,buralardaki yapılaşmaların anılan Yönetmelik hükümleri uyarınca
denetim altında tutulması, başka bir anlatımla Yönetmelikte belirtilen
alanlardaki yapılaşmanın bu yönetmelik hükümlerine uygun olması gerekmektedir.
Olayda, köy sınırları içinde davacıya ait parselde ruhsatsız besi damı
yapıldığı, köy yerleşik alanının belirlenmediği tartışmasızdır. İdare Mahkemesi
temyize konu kararını, köy yerleşim planı ve köy yerleşik alanı belirlenmeden
yıkım ve para cezası verilemeyeceği gerekçesine dayandırmıştır.
Kırsal alanlara ilişkin hükümler 3194 sayılı Yasadan önce 14.11.1975 günlü 15412
sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6785/1605 sayılı "İmar Kanununun Ek 7. ve 8.
maddelerine ilişkin Yönetmeliğin" Kapsamına Giren Alanlardaki Belediye ve
Mücavir Saha Sınırları Dışında Kalan Köylerin ve Mezraların Yerleşik Alanlarında
Uygulanacak Yönetmelikte ve sınırlı olarak yer almakta iken 3194 sayılı Yasanın
yürürlüğe girmesiyle bu alanlar da tümüyle yasa ile ilgili mevzuat kapsamına
alınmış ve yukarıda da belirtildiği üzere bu alanlarda uygulanacak hususlar Yasa
yanında "Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği" ile düzenlenmiştir.
3194 sayılı Yasanın 27.maddesinde;Belediye ve mücavir alanlar dışında köy
nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanların köy yerleşik alanları ve civarında
ve mezralarda yaptıracağı konut, hayvancılık veya tarımsal amaçlı yapılar için
inşaat ve iskan ruhsatının aranmayacağı, ancak yapının fen ve sağlık kurallarına
uygun olması ve muhtarlıktan izin alınması gerektiği hükme bağlanmıştır. Madde
hükmünün uygulanabilmesi için köy yerleşik alanı ve civarının Plansız Alanlar
Yönetmeliğinin 4/4.maddesindeki esaslara uygun olarak il idare kurulu kararı ile
belirlenmesi gerekmektedir.
Mahkemece vurgulanan köy yerleşme planı köy muhtarları ve valiliklerin yetki
alanlarını belirleyen 3194 sayılı Yasanın 27. maddesinde sözü edilen köy
yerleşik alanından ayrı bir düzenleme olup 442 sayılı Köy Yasasının Ek madde 9
ve izleyen maddelerine göre yapılan köyün halihazırda yerleşik alanı ve gelişme
alanlarını,konut ve diğer genel ihtiyaçlarını, mülkiyet durumunu belirleyen bir
plandır. Köy yerleşme planının onayından itibaren artık bu plan hükümlerine göre
uygulama yapılması gerekecektir. Bu alanlarda artık Plansız Alanlar İmar
Yönetmeliğinin uygulanmayacağı tabiidir.
Görüldüğü üzere idarenin imar mevzuatından kaynaklanan yetkisini kullanabilmesi
için mutlaka köyün yerleşme planının yapılması ve/veya köy yerleşik alanın ve
civarının tesbit edilmiş olmasına gerek bulunmamaktadır. Yukarıda da
belirtildiği üzere köy yerleşme planı yapılmamış olsa bile Plansız Alanlar İmar
Yönetmeliği hükümleri uygulanacağı gibi köy yerleşik alanı ve civarının
tesbitinin yapılmamış olması durumunda bu alanlarda valilikler yetkilidir.
Aksine bir yorum köy mülki sınırları içinde kalmakla beraber yerleşik alan
tespiti yapılmamış olan yerlerin bu tespit yapılmadan imara açılamayacağı ve
buralarda imarla ilgili herhangi bir denetimin yapılamayacağı sonucunu
yaratacaktır.
Uyuşmazlıkta davacı yapının 80 yıl önce yapıldığını, yıkım işlemine konu teşkil
eden onarımın da ruhsat gerektirmediğini iddia ettiğinden öncelikle yapının 2981
sayılı Yasanın geçici maddeleri kapsamında yapı kullanma izni almış sayılan
yapılardan olup olmadığı, yapılan işin ruhsat gerektirip gerektirmediği
değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle temyize konu İzmir 1. İdare Mahkemesinin 28.3.2002 günlü,
E:2002/56, K:2002/275 sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye
gönderilmesine 15.3.2005 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
KAR?IOY (X) : Dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi
kararında 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında
sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, onanması gerektiği oyuyla
karara katılmıyorum.
B?/Aİ