Yeni Sayfa 4
ÖZEL
HALK OTOBÜSLERİNİN UYMASI GEREKEN KURALLARA UYULMAMASI HALİNDE RUHSAT İPTALİNDE
UKOME YETKİLİ OLDU?UNDAN, BU YETKİNİN BÜYÜK?EHİR BELEDİYESİNE AİT OLDU?U
GEREKÇESİYLE DAVA KONUSU RUHSAT İPTALİ İ?LEMİNİ YETKİ YÖNÜNDEN İPTAL EDEN
MAHKEME KARARINDA HUKUKİ İSABET BULUNMADI?I HK.
Yeni Sayfa 3
Dairesi
Karar Yılı
Karar No
Esas Yılı
Esas No
Karar
Tarihi
SEKİZİNCİ
DAİRE
2006
2360
2005
1806
06/06/2006
KARAR METNİ
ÖZEL HALK
OTOBÜSLERİNİN UYMASI GEREKEN KURALLARA UYULMAMASI HALİNDE RUHSAT İPTALİNDE UKOME
YETKİLİ OLDU?UNDAN, BU YETKİNİN BÜYÜK?EHİR BELEDİYESİNE AİT OLDU?U GEREKÇESİYLE
DAVA KONUSU RUHSAT İPTALİ İ?LEMİNİ YETKİ YÖNÜNDEN İPTAL EDEN MAHKEME KARARINDA
HUKUKİ İSABET BULUNMADI?I HK.<
Temyiz İsteminde Bulunan: EGO Genel Müdürlüğü - ANKARA
Vekili : Av. ?
Karşı Taraf : ? Otomotiv Madencilik Nakliyecilik Turizm Ltd.?ti.
Vekili : Av. ?
İstemin Özeti : Davacı şirkete ait ? plakalı özel halk otobüsünün bir yıl içinde
üç kez biletsiz yolcu taşımak fiilini işlemesi nedeniyle ruhsatının iptal
edilmesine ilişkin Ankara Ulaşım Koordinasyon Merkezi Genel Kurulunun 2.12.2003
gün ve 2003/41-b sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada, 3030 sayılı
Yasa ve Uygulama Yönetmeliği hükümleri uyarınca büyükşehir bütünlüğü içinde her
türlü toplu taşımacılık hizmetlerini yürütmekle yetkili Büyükşehir Belediyesi
yerine UKOME tarafından ruhsatın iptal edilmesine ilişkin işlemde yetki yönünden
hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemi iptal eden Ankara 8.
İdare Mahkemesinin 30.11.2004 gün ve E:2004/112, K:2004/1847 sayılı kararının;
Büyükşehir Belediyesi içerisinde her türlü toplu taşıma ile ilgili kararlar alma
yetkisinin UKOME'ne ait olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi
uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Halil YÜKSEL'in Düşüncesi: Temyiz istemin kabulü
gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Ekrem ATICI'nın Düşüncesi: Davacı şirkete ait ? plakalı özel
halk otobüsünün çalışma ruhsatının iptal edilmesine ilişkin Ulaşım Koordinasyon
Merkezi Genel Kurulu kararını iptal eden idare mahkemesi kararının temyizen
incelenerek bozulması istenilmektedir.
1580 sayılı Belediye Kanununun 19.maddesinin 5.bendinde, belediye hudutları
içinde muayyen mıntıkalar arasında yolcu nakil vasıtası olarak otobüs işletmek
belediyelere hak olarak verilmiş ve belediyelerin istemesi halinde inhisar
tazammun etmemek şartıyla bunların işletilmesine ruhsat verebilecekleri kurala
bağlanmış,3030 sayılı Kanunun 6.maddesinin (g) bendinde,büyükşehir dahilindeki
toplu taşıma hizmetlerini yürütmek büyükşehir belediyelerine ait görevler
arasında sayılmış, 7. maddesinin 6. fıkrası Büyükşehirlerde,şehrin ulaşım
planına göre toplu taşıma araçlarının güzergah zaman ve bilet tarifelerini
yapmaya ve uygulamaya Ulaşım Koordinasyon Merkezini yetkili kılmıştır.
Ankara Büyükşehir Belediyesi Özel Halk Otobüsleri Yönetmeliğinin 5.maddesinde,
Ankara Büyükşehir Belediye sınırları içinde özel halk otobüslerinin
çalıştırılması ve bunların hatları ve izleyecekleri güzergahların tespitinin
UKOME Genel Kuruluna ait olduğu belirtilmiş, ruhsat iptali başlıklı
19.maddesinde ise,komisyon tarafından alınmış ruhsat iptali kararının UKOME'ye
sunulacağı, UKOME'den ruhsat iptali kabul edildiği takdirde işletmelerin EGO'dan
hiçbir hak talep edemeyeceği öngörülmüştür.
Yukarıda anılan Yasa ve yönetmelik hükümlerinin birlikte
değerlendirilmesinden,özel halk otobüsleri ile ilgili ruhsat konusunda
Büyükşehir Belediyesinin yetkili olduğu, yönetmelik hükmü ile bu yetkinin
Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi Genel Kurulunca
kullanılacağının öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirkete ait ? plakalı özel halk otobüsünde
3.6.2003 tarihinde yapılan denetimde 12 kişiye bilet verilmediği nedeniyle
4.7.2003 tarihinde tebliğ edilen işlem ile para cezası verildiği, aynı otobüste
16.6.2003 tarihinde yapılan denetimde 11 kişiye bilet verilmediği gerekçesiyle
2.8.2003 tarihinde tebliğ edilen işlemle 15 gün park cezası uygulandığı, anılan
otobüste 10.7.2003 tarihinde yapılan denetimde 20 adet toplama bilet tespit
edilerek dava konusu işlemle ruhsatının iptal edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda yasa hükmüne uygun olarak düzenlenen yönetmelik hükmü uyarınca özel
halk otobüslerinin ruhsatlarının verilmesi ve iptali konusunda UKOME'nin yetkili
olduğu sonucuna varıldığından dava konusu işlemin UKOME'nin yetkisi bulunmadığı
gerekçesiyle iptal eden İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davalı idarenin temyiz isteminin kabul edilerek idare
mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Uyuşmazlık davacı şirkete ait özel halk otobüsü ruhsatının iptal edilmesine
ilişkin işlemden doğmuştur.
Uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin
Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında
Kanunun 6. maddesinin (g) bendinde, "Büyükşehir dahilindeki su, kanalizasyon,
her nevi gaz, merkezi ısıtma ve toplu taşıma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla
gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek" Büyükşehir
Belediyelerine ait görevler arasında sayılmış, anılan Kanunun 7. maddesininin
altıncı fıkrasında da, " Ulaşım Koordinasyon Merkezi şehrin ulaşım planına göre
toplu taşıma araçlarının güzergah, zaman ve bilet tarifelerini yapmaya ve bu
tarifeleri uygulamaya yetkilidir. Bu işlemler yapılırken il trafik komisyonları
ile gerekli koordinasyon sağlanır." kuralı yer almaktadır.
Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında 3030 sayılı Kanunun Uygulanması ile
İlgili Yönetmeliğin "Toplu Taşıma" başlıklı 15. maddesinde de; "Büyükşehir
bütünlüğü içinde her türlü toplu taşımacılık hizmetlerini yürütmek ve bu
maksatla gereken kurum ve kuruluşlar meydana getirerek tesisler kurmak,
kurdurmak, işletmek veya işlettirmek hak ve yetkisi münhasıran Büyükşehir
Belediyesince kullanılır" hükmü bulunmaktadır.
Öte yandan, 1580 sayılı Belediye Kanununun 19 ve 163. maddeleri ile 3030 sayılı
Kanunun 7. maddesi uyarınca düzenlenen Ankara Büyükşehir Belediyesi Özel Halk
Otobüsleri Yönetmeliğinin 5. maddesinde; Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırları
içinde özel halk otobüslerinin çalıştırılması ve bunların hatları ile
izleyecekleri güzergahlarının tespiti yetkisinin UKOME Genel Kuruluna ait
olduğu, "Ruhsat iptali" başlıklı 19. maddesinin son fıkrasında ise; komisyon
tarafından alınacak ruhsat iptali kararlarının UKOME'ye sunulacağı ve UKOME 'den
ruhsat iptali kabul edildiği takdirde işleticilerin herhangi bir hak talep
edemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Metinleri yukarıda açıklanan mevzuatın birlikte değerlendirilmesinden,
Büyükşehir Belediyesi içerisinde her türlü toplu taşımacılık hizmetlerinin
yürütülmesi konusunda Büyükşehir Belediyesinin yetkili olduğu, Büyükşehir
Belediyelerinin ise bu yetkinin kullanımı için kurum ve kuruluşlar meydana
getirilebileceği görülmekte olup, Büyükşehir belediyelerinin yukarıda belirtilen
yetkilerinin bir kısmının Ulaşım Koordinasyon Merkezi tarafından kullanılmasının
da Yasanın amacına aykırı olmadığı sonucuna varılmıştır.
?u hale göre, İdare Mahkemesinin davacının özel halk otobüsü işletme ruhsatının
UKOME tarafından iptal edilmesinde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı
gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu kararında hukuki
isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, Ankara 8. İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, yeniden
bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine 06.06.2006
gününde oybirliği ile karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:113)
B?/Aİ