Yeni Sayfa 20
Uyuşmazlık
konusu kümesin boyutları kapasitesi ve amacı açısından ticari ve entegre
nitelikte bir tesis olup olmadığının belirlenmesi gerektiği hk.
Yeni Sayfa 19
ALTINCI
DAİRE
K.
2005/1952
E.
2003/5768
05/04/2005
KARAR METNİ
Uyuşmazlık
konusu kümesin boyutları kapasitesi ve amacı açısından ticari ve entegre
nitelikte bir tesis olup olmadığının belirlenmesi gerektiği hk.
Temyiz İsteminde Bulunan : ...
Karşı Taraf : İzmir Valiliği
İstemin Özeti : İzmir 1. İdare Mahkemesinin 27.3.2003 günlü, E:2002/1104,
K:2003/420 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek
bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti :Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbiri
bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği
savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi ?ule Tataroğlu'nun Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi ile
mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Mukaddes Aras'ın Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince
verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari
Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen
nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden
hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının
onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları
dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, İzmir, ..., ... Köyünde ruhsatsız kümes inşaatı yapıldığından bahisle 3194
sayılı Yasanın 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin ... günlü,
... sayılı işlemin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; para cezasına
konu yapının büyük bir tavuk çiftliğine ait ticari üretime yönelik bir yapı
olduğu, Plansız Alanlar Yönetmeliğinin 57. maddesi kapsamında köy nüfusune
kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca yapılabilecek bir yapı olarak
değerlendirilemeyeceği, ticari bir yapı olduğu göz önüne alındığında verilen
para cezasının fahiş olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu
karar, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 3. maddesinde, herhangi bir sahanın, her ölçekteki
plan esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına ve yönetmelik hükümlerine aykırı
maksatlar için kullanılamayacağı, anılan kanununun 20. maddesinde de yapının,
imar planı, yönetmelik ruhsat ve eklerine uygun olarak yapılabileceği, 27.
maddesinde de, belediye ve mücavir alanlar dışında köy nüfusuna kayıtlı ve köyde
sürekli oturanların köy yerleşik alanları, civarında ve mezralarda yaptıracağı
konut, hayvancılık veya tarımsal amaçlı yapılar için inşaat ve iskan ruhsatının
aranmayacağı, ancak yapının fen ve sağlık kurallarına uygun olması ve
muhtarlıktan izin alınması gerektiği hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki adıyla yürürlükte bulunan Belediye
ve Mücavir Alan Sınırları İçinde ve Dışında Planı Bulunmayan Alanlarda
Uygulanacak İmar Yönetmeliği'nin 4/33. maddesinde tarımsal ve hayvancılık amaçlı
yapı, kümes, ahır, ağıl, arıhane, kömürlük, odunluk, samanlık, ticari amaçlı
olmayan kiler ve yem deposu olarak tanımlanmış; 57. maddesinde ise, köy ve
mezraların yerleşik alanlarında ve civarında sadece köy nüfusuna kayıtlı ve
köyde sürekli oturanlarca yapılacak konut, tarım ve hayvancılık amaçlı yapılarla
müştemilat binalarının yapı ruhsatı ve yapı kullanma iznine tabi olmadığı, ancak
yapı projelerinin fen ve sağlık kurallarına uygun olduğuna dair Valilik
görüşünün alınmasından sonra, muhtarlıkça izin verilmesi ve bu izni alarak yapı
yapılmasının şart olduğu kurala bağlanmıştır.
Ayrıca, aynı Yönetmeliğin yapı şartlarını düzenleyen 63. maddesinin ikinci
fıkrasında tarımsal üretimi korumak amacıyla üretimden pazarlamaya kadar tüm
faaliyetleri içeren ve entegre tesis niteliğinde olmamak kaydıyla inşa edilecek
yapıların koşulları belirlenmiş bulunmaktadır.
Yukarıda belirtilen mevzuatın birlikte değerlendirilmesinden, anılan
Yönetmeliğin 57. maddesi uyarınca köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli
oturanlarca yapılacak tarım ve hayvancılık amaçlı yapı ve tesislerin arabalık,
samanlık, ahır , kümes, ağıl gibi sadece bir ailenin tüketimine yönelik ticari
amaçlı olmayan ilgilinin kendi ürettiği ürünü işlemeye yetecek boyut, kapasite
ve özellikte yapılar olduğu, bunun dışında yapılacak yapı ve tesisler için
valiliklerden ruhsat alınması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, kümesin 65.70 x 12.20 metre boyutlarında yapıldığı
anlaşılmaktadır.
Bu durumda, uyuşmazlık konusu yapının boyutları kapasitesi ve amacı açısından
ticari ve entegre nitelikte bir tesis olup olmadığının belirlenebilmesi için
keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırıldıktan sonra karar verilmesi gerektiğinden
mahkeme kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle İzmir 1. İdare Mahkemesinin 27.3.2003 günlü, E:2002/1104,
K:2003/420 sayılı kararının BOZULMASINA, 16.050.000.- lira karar harcı ile
fazladan yatırılan 11.950.000.- lira harcın temyiz isteminde bulunana iadesine,
dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 5.4.2005 gününde oybirliğiyle karar
verildi.
B?/Aİ