Yeni Sayfa 26
Yeni Sayfa 25
İDARİ YARGIDA DAVA AÇMA SÜRESİNİN
ÖZELLİKLERİ
İdari yargıda dava açma süresi konusunu
incelemeden önce idari yargıdaki dava açma süresinin özelliklerini açıklamak
gerekir. İdari yargıdaki dava açma süresinin kamu düzenine ilişkin olması ,
kanunla düzenlemesi ve hak düşürücü özelliğinin bulunması uygulamada çok önem
kazanmaktadır.Bu özellikleri kısaca şu şekilde açıklayabiliriz.
1. İdari yargıda dava açma süresi XE “Dava
Açma Süresi" kamu düzenine ilişkindir.
Bunun sonucu olarak, açılan davada taraflar ileri sürmeseler bile, davanın
süresinde açılıp açılmadığı hususunun idari yargı yerince re’sen incelenmesi
gerekmektedir. Hatta temyiz aşamasında bile bu husus temyiz merciince
incelenebilmektedir.
İdari yargıdaki dava süreleri maddi
hukuku değil, usul hukukunu ilgilendiren bir nitelik taşıdığından, dava
süresinin geçirilip geçirilmediği hususunun idari yargı yerince resen
araştırılması gerekmektedir.Başka bir ifade ile, dava açma süresi kamu düzenini
ilgilendirdiğinden idari yargı yerinin, önüne gelen bir davanın süresinde açılıp
açılmadığını kendiliğinden araştırması zorunlu bulunmaktadır.
2.
İdari yargıda dava açma süreleri ya 2577
sayılı Kanunla ya da bu Kanunun 7. maddesindeki yaptığı atıf üzerine diğer özel
kanunlarda düzenlenmiştir. Bu sürelerin durması ve tekrar işlemeye başlaması
kanunlarda belirtildiği gibidir. İdari dava açma sürelerine ilişkin olarak bu
sürelerin geçici olarak da durmasının veya ertelenmesini sağlayan mücbir sebep
olarak kabul edilebilecek hiçbir unsur bulunmamaktadır. Yani en ağır hastalık
hali, ölümlü trafik kazası yahut deprem, yangın, sel veya kar-kış gibi afetler
de meydana gelse, bu hususlar dava açma süresin XE “Dava Açma Süresi"
i durdurmayacaktır.
3.
İdari yargıda dava açma süresi XE “Dava Açma Süresi" hak düşürücü bir süredir.
Bu süre içinde kullanılmayan bir hakkın daha sonra yargı yoluyla elde edilmesi
mümkün değildir. Dava açma süresi hak düşürücü bir süre niteliğinde olduğundan
süresinde kullanılmayan dava hakkı düşmekte ve yargı yolu kapanmaktadır. Bu süre
zorlayıcı nedenlerle (mücbir sebeplerle) durmaz. Başka bir ifade ile, hastalık
halinde bile dava açma süresinin uzatılması veya yeniden canlanması mümkün
bulunmamaktadır.
Görüleceği üzere, idari yargıda dava açma süresi XE “Dava Açma Süresi" esasında
bir usul sorunu olmakla birlikte, bu süreler geçirildikten sonra işin esasında
haklı da olunsa, artık yargı yoluyla o hakkı elde etmenin imkansız olacağından,
önemli bir usul sorunudur. Uygulamada ise usul sorunları aşılmadan davanın
esasının incelenmesine geçilmediğinden bu açıdan bakıldığında usul sorunu çok
önemlidir.
[1]
Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu’nun 13.3.1998 gün ve
E:1996/244 K:1998/45 sayılı kararı.
[2]
Danıştay Yedinci Dairesinin 09/07/1984 gün ve E:1984/1081, K:1984/1385
sayılı kararı. (DAN-DER; SAYI:58-59)
[3]
Danıştay Yedinci Dairesinin 09/07/1984 gün ve E:1984/1081, K:1984/1385
sayılı kararı. (DAN-DER; SAYI:58-59)
[4]
Danıştay Yedinci Dairesinin 09/07/1984 gün ve E:1984/1081, K:1984/1385
sayılı kararı. (DAN-DER; SAYI:58-59)
[5]
Danıştay Yedinci Dairesinin 09/07/1984 gün ve E:1984/1081, K:1984/1385
sayılı kararı. (DAN-DER; SAYI:58-59)