Yeni Sayfa 2
Yeni Sayfa 1
9 Nisan 2007 PAZARTESİ
Resmî Gazete
Sayı : 26488
MİLLETLERARASI
ANDLA?MA
Karar Sayısı : 2007/11907
27/9/2006 tarihli ve 5547 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan
ekli “(Gözden Geçirilmiş) Avrupa Sosyal ?artı”nın ilişik Beyan ile onaylanması;
Dışişleri Bakanlığı’nın 2/3/2007 tarihli ve HUM?/161 sayılı yazısı üzerine,
31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine göre, Bakanlar
Kurulu’nca 22/3/2007 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Ahmet Necdet SEZER
CUMHURBA?KANI
Recep Tayyip ERDO?AN
Başbakan
A. GÜL A.
?ENER M. A. ?AHİN B. ATALAY
Dışişleri Bak. ve Başb. Yrd.
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet
Bakanı
B. ATALAY
M.AYDIN N. ÇUBUKÇU K. TÜZMEN
Devlet Bakanı
V. Devlet Bakanı
Devlet Bakanı Devlet Bakanı
C. ÇİÇEK M.
V.GÖNÜL A.AKSU K. UNAKITAN
Adalet
Bakanı Milli Savunma Bakanı
İçişleri Bakanı Maliye Bakanı
H. ÇELİK F. N.
ÖZAK R.AKDA? B. YILDIRIM
Milli Eğitim Bakanı
Bayındırlık ve İskan Bakanı Sağlık Bakanı
Ulaştırma Bakanı
M. M. EKER M.
BA?ESGİO?LU A. CO?KUN
Tarım ve Köyişleri
Bakanı Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı Sanayi ve
Ticaret Bakanı
M.H.GÜLER
H. ÇELİK O. PEPE
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
Kültür ve Turizm Bakanı V. Çevre ve Orman Bakanı
BEYAN
Türkiye Cumhuriyeti, 1996 tarihli “(Gözden Geçirilmiş) Avrupa
Sosyal ?artı”nın III. Bölümünün A maddesi gereğince, anılan ?art’ın II.
Bölümünün aşağıdaki madde, fıkra ve bentlerini kabul ettiğini beyan eder.
1 inci madde
2 nci maddenin 1, 2, 4, 5, 6 ve 7 nci fıkraları
3 üncü madde
4 üncü maddenin 2, 3, 4 ve 5 inci fıkraları
7 ilâ 31 inci maddeler
—————
(GÖZDEN GEÇİRİLMİ?) AVRUPA SOSYAL ?ARTI
Strazburg, 3 Mayıs 1996
Başlangıç
Bu ?artı imzalayan Avrupa Konseyine üye Hükümetler;
Avrupa Konseyi hedefinin, kendilerinin ortak mirası olan ideal ve
ilkelerin gerçekleştirilmesi ve korunması amacıyla üyeleri arasında daha güçlü
bir birliğin sağlanması ve özellikle İnsan hakları ve temel özgürlüklerin
gerçekleştirilmesi ve sürdürülmesi yoluyla sosyal ve ekonomik gelişmenin
kolaylaştırılması olduğunu dikkate alarak;
Avrupa Konseyine üye Devletlerin, 4 Kasım 1950 tarihinde Roma'da
imzalanmış olan İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunması Avrupa Sözleşmesi
ile 20 Mart 1952 tarihinde Paris'te imzaya açılan Ek Protokollerde, halklarına
bu belgelerde belirtilen sivil ve siyasi özgürlükleri sağlamayı kabul
ettiklerini dikkate alarak;
Avrupa Konseyi üyesi Devletlerin 18 Ekim 1961 tarihinde Torino'da
imzaya açılmış olan Avrupa Sosyal ?artı ve buna ek Protokollerde halklarına,
yaşam standartlarını ve sosyal refah düzeyini yükseltmek için bu belgelerde
belirtilen sosyal hakları sağlamayı kabul ettiklerini dikkate alarak;
5 Kasım 1990 tarihinde Roma'da yapılan İnsan Hakları konusunda
Bakanlar Konferansında, bir yandan bütün insan haklarının, bunlar kişisel,
siyasal, ekonomik, sosyal ya da kültürel olsun, bölünmezliğinin korunması, diğer
yandan Avrupa Sosyal ?artı'na yeni bir atılım kazandırılması gereğinin
vurgulandığını anımsatarak;
21 ve 22 Ekim 1991 tarihinde Torino'da yapılan Bakanlar Konferansı
sırasında kararlaştırıldığı gibi, özellikle ?art metninin kabul edildiği
tarihten bu yana ortaya çıkan temel sosyal değişimleri dikkate almak için ?artın
içeriğinin güncelleştirilmesi ve uyarlanması konularında kararlı olarak;
?arta yeni haklar eklemek ve ?artın değişik biçimiyle güvence
altına alınan haklar ile 1988 tarihli Ek Protokolle güvence altına alınan
hakların, Avrupa Sosyal ?artı'nın yerini almak üzere hazırlanan Değiştirilmiş
bir ?artta yer almasının yararının bilincinde olarak;
Aşağıdaki hususlarda mutabık kalmışlardır.
BÖLÜM I:
Akit Taraflar, ulusal ve uluslararası nitelikteki tüm uygun
yollarla aşağıdaki hak ve ilkelerin etkili bir biçimde gerçekleşebileceği
koşullara ulaşmayı politikalarının amacı sayarlar:
1- Herkes, özgürce edinebildiği bir işle yaşamını sağlama fırsatına
sahiptir.
2- Tüm çalışanların adil çalışma koşullarına sahip olma hakkı
vardır.
3- Tüm çalışanların güvenli ve sağlıklı çalışma koşullarına sahip
olma hakkı vardır.
4- Tüm çalışanların, kendileri ve ailelerine iyi bir yaşam düzeyi
sağlamak için yeterli adil bir ücret alma hakkı vardır.
5- Tüm çalışanlar ve işverenler, ekonomik ve sosyal çıkarlarını
korumak amacıyla ulusal ve uluslararası kuruluşlar düzeyinde örgütlenme
özgürlüğüne sahiptir.
6- Tüm çalışanlar ve işverenler, toplu pazarlık hakkına sahiptir.
7 - Çocuklar ve gençler, uğrayacakları bedensel ve manevi
tehlikelere karşı özel korunma hakkına sahiptir.
8- Çalışan kadınlar, anne olmaları durumunda, özel korunma hakkına
sahiptir.
9- Herkesin, kişisel ilgi ve yeteneklerine göre bir mesleği
seçmesine yardımcı olacak uygun mesleki yönlendirme imkanına sahip olma hakkı
vardır.
10- Herkesin, mesleki eğitim için uygun imkanlara sahip olma hakkı
vardır.
11- Herkes, ulaşılabilecek en yüksek sağlık düzeyinden
yararlanmasını mümkün kılacak her türlü önlemden yararlanma hakkına sahiptir.
12- Tüm çalışanlar ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler, sosyal
güvenlik hakkına sahiptir.
13- Yeterli
kaynaklardan yoksun olan herkes, sosyal ve tıbbi yardım alma hakkına sahiptir.
14- Herkes sosyal refah hizmetlerinden yararlanma hakkına sahiptir.
15- Özürlüler toplumsal yaşamda bağımsız olma, sosyal bütünleşme ve
toplumsal yaşama katılma hakkına sahiptir.
16- Toplumun temel birimi olarak aile, tam gelişmesini sağlamaya
yönelik uygun sosyal, hukuksal ve ekonomik korunma hakkına sahiptir.
17- Çocuklar ve gençler uygun sosyal, hukuksal ve ekonomik korunma
hakkına sahiptir.
18- Herhangi bir Akit Tarafın vatandaşları, inandırıcı sosyal ve
ekonomik nedenlere dayanan kısıtlamalar saklı kalmak kaydıyla, diğer bir Akit
Taraf ülkesinde, o ülke vatandaşlarıyla eşit koşullar altında kazanç getirici
herhangi bir işte çalışma hakkına sahiptir.
19- Bir Akit Taraf vatandaşı olan göçmen işçiler ve bunların
aileleri herhangi bir başka Akit Taraf ülkesinde korunma ve yardım alma hakkına
sahiptir.
20- Tüm çalışanlar, istihdam ve meslek konularında cinsiyete dayalı
ayrım yapılmaksızın fırsat eşitliği ve eşit muamele görme hakkına sahiptir.
21- Çalışanlar, işletmede bilgilendirilme ve danışılma hakkına
sahiptir.
22- Çalışanlar işletmedeki çalışma koşullarının ve çalışma
ortamının düzenlenmesine ve iyileştirilmesine katılma hakkına sahiptir.
23- Her yaşlı insan sosyal korunma hakkına sahiptir.
24- Tüm çalışanlar, iş akdinin sona erdiği durumlarda korunma
hakkına sahiptir.
25- Tüm çalışanlar, işverenlerinin aciz haline düşmesi durumunda
alacak taleplerinin korunması hakkına sahiptir.
26- Tüm çalışanlar, onurlu çalışma hakkına sahiptir.
27- Ailevi sorumlulukları olan ve çalışan ya da çalışmak isteyen
herkes, herhangi bir ayrımcılığa maruz kalmadan ve ailevi sorumluluklarıyla
çalışması arasında, olabildiğince, uyuşmazlık olmadan bunu gerçekleştirme
hakkına sahiptir.
28- İşletmelerde çalışanların temsilcileri kendilerine zarar veren
eylemlere karşı korunma hakkına sahiptir ve görevlerini yerine getirmek için
uygun imkanlarla desteklenmelidirler.
29- Tüm çalışanlar toplu işten çıkarma sürecinde bilgilendirilme ve
danışılma hakkına sahiptir.
30- Herkes, yoksulluğa ve toplumsal dışlanmaya karşı korunma
hakkına sahiptir.
31- Herkes konut edinme hakkına sahiptir.
BÖLÜM II:
Akit Taraflar kendilerini, III. Bölümde belirtildiği gibi,
aşağıdaki madde ve fıkralarda yer alan yükümlülüklerle bağlı saymayı;
taahhüt ederler.
Madde 1
Çalışma hakkı
Akit Taraflar çalışma hakkının etkili bir biçimde kullanılmasını
sağlamak amacıyla;
1- Tam istihdamı gerçekleştirmek amacıyla olabildiğince yüksek ve
istikrarlı bir istihdam düzeyine ulaşmayı ve bu düzeyi korumayı başta gelen amaç
ve sorumluluklarından biri saymayı;
2- Çalışanların özgürce edindikleri bir işle yaşamlarını sağlama
haklarını etkili bir biçimde korumayı;
3- Tüm çalışanlar için ücretsiz iş bulma hizmetlerini kurmayı ya da
sürdürmeyi;
4- Uygun mesleğe yöneltme, eğitim ve rehabilitasyon hizmetlerini
sağlamayı ya da teşvik etmeyi;
taahhüt ederler.
Madde 2
Adil çalışma koşulları hakkı
Akit Taraflar, adil çalışma koşullarına sahip olma hakkının etkili
bir biçimde kullanılmasını sağlamak üzere;
1- Verimlilik artışı ve ilgili diğer etkenler izin verdiği ölçüde
haftalık çalışma süresinin aşamalı olarak azaltılmasını öngören makul günlük ve
haftalık çalışma saatleri sağlamayı;
2- Ücretli resmi tatil imkanı sağlamayı;
3- En az dört haftalık ücretli yıllık izin sağlamayı;
4- İçinde bulunulan tehlikeli ve sağlığa zararlı işlerdeki riski
ortadan kaldırmayı ve bu risklerin henüz yeterince azaltılamadığı ya da
kaldırılamadığı durumlarda bu işlerde çalışanlara ücretli ek izin verilmesini
veya bunların çalışma saatlerinin azaltılmasını sağlamayı;
5- İlgili ülke veya yörenin geleneklerine göre dinlenme günü olarak
kabul edilen günle olabildiğince bağdaşmak üzere, haftalık bir dinlenme günü
sağlamayı;
6- Çalışanların, derhal ve en geç çalışmaya başladıkları tarihten
itibaren iki ay içinde, sözleşmenin ya da iş ilişkisinin asli unsurları hakkında
yazılı olarak bilgilendirilmelerini sağlamayı;
7- Gece çalışması yapan çalışanların, yaptıkları işin özellikleri
göz önünde tutularak alınacak önlemlerden yararlanmalarını sağlamayı;
taahhüt ederler.
Madde 3
Güvenli ve sağlıklı çalışma koşulları
hakkı
Akit Taraflar, işverenlerin ve çalışanların örgütlerine danışarak,
güvenli ve sağlıklı çalışma koşullarına sahip olma hakkının etkili bir biçimde
kullanılmasını sağlamak üzere;
1- İş güvenliği, iş sağlığı ve çalışma ortamı hakkında tutarlı bir
ulusal politika oluşturmayı, uygulamayı ve bunu belli aralıklarla gözden
geçirmeyi, bu politikanın temel hedefi, iş güvenliği ve iş sağlığını
iyileştirmeyi ve özellikle çalışma ortamının doğasından kaynaklanan tehlike
sebeplerini en aza indirmek yoluyla, çalışma sırasında ortaya çıkan ya da
bununla bağlantılı olan hastalıkları ve kazaları önlemeyi;
2- Güvenlik ve sağlık alanlarında yönetmelikler hazırlamayı;
3- Denetim yoluyla bu yönetmeliklerin uygulanmasını sağlamayı;
4- Tüm çalışanlar için, aslen koruma ve danışmanlık işlevlerine
sahip iş sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesini desteklemeyi;
taahhüt ederler.
Madde 4
Adil bir ücret hakkı
Akit Taraflar,
adil bir ücret hakkının etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak amacıyla;
1- Çalışanların kendilerine ve ailelerine iyi bir yaşam düzeyi
sağlayacak ücret hakkına sahip olduklarını tanımayı;
2- Özel durumlara ilişkin istisnalar dışında, çalışanların fazla
mesai karşılığında zamlı ücret alma hakkına sahip olduklarını tanımayı;
3- Çalışan erkekler ile kadınların eşit işe eşit ücret hakkına
sahip olduklarını tanımayı;
4- Tüm çalışanların, işlerine son verilmeden önce makul bir
bildirim süresi verilmesi hakkını tanımayı;
5- Ücretlerden ancak, ulusal yasalar veya yönetmeliklerle
belirlenmiş ya da toplu sözleşmeler veya hakem kararıyla saptanmış koşullar ve
ölçüler içinde kesinti yapılmasına izin vermeyi;
taahhüt ederler.
Bu hakların kullanılması, özgürce yapılmış toplu sözleşmeler, yasal
ücret saptama usulleri veya ulusal koşullara uygun başka yollarla sağlanır.
Madde 5
Örgütlenme hakkı
Akit Taraflar, çalışanların ve işverenlerin ekonomik ve sosyal
çıkarlarını korumak için yerel, ulusal ve uluslararası örgütler kurma ve bu
örgütlere üye olma özgürlüğünü sağlamak veya desteklemek amacıyla ulusal yasanın
bu özgürlüğü zedelemesini veya zedeleyici biçimde uygulanmasını önlemeyi;
taahhüt ederler.
Bu maddede öngörülen güvencelerin, güvenlik güçleri bakımından
hangi ölçüde uygulanacağı ulusal yasalarla ya da yönetmeliklerle belirlenir. Bu
güvencelerin silahlı kuvvetler mensuplarına uygulanmasına ilişkin ilke ile bu
kesime hangi düzeyde uygulanacağı, yine ulusal yasalar ya da yönetmeliklerle
saptanır.
Madde 6
Toplu pazarlık hakkı
Akit Taraflar, toplu pazarlık hakkının etkili bir biçimde
kullanılmasını sağlamak amacıyla;
1- Çalışanlar ve işverenler arasındaki ortak görüşmeleri teşvik
etmeyi;
2- Gerekli ve uygun olduğu durumlarda, toplu sözleşme yoluyla
ücretlerin ve iş koşullarının düzenlenmesi amacıyla işverenlerin ya da işveren
örgütlerinin çalışanların örgütleriyle isteğe bağlı görüşmelerini sağlayacak
yolları teşvik etmeyi;
3- İş uyuşmazlıklarının çözümü için uygun uzlaştırma ve isteğe
bağlı hakemlik sisteminin kurulmasını ve işletilmesini teşvik etmeyi;
taahhüt eder ve
4- Menfaat uyuşmazlığı durumunda çalışanların ve işverenlerin, daha
önce yapılan toplu sözleşmelerden doğabilecek yükümlülüklere bağlı olmak
koşuluyla grev hakkı dahil, toplu eylem hakkını tanır.
Madde 7
Çocukların ve gençlerin korunması
hakkı
Akit Taraflar, çocukların ve gençlerin korunma hakkının etkili bir
biçimde kullanılmasını sağlamak amacıyla;
1- Çocukların sağlık, ahlak ve eğitimleri için zararlı olmayacağı
belirlenen hafif işlerde çalıştırılmaları durumu dışında asgari çalışma yaşının
15 olmasını sağlamayı;
2- Tehlikeli veya sağlığa zararlı olduğu öngörülen işlerde, asgari
çalışma yaşının 18 olmasını sağlamayı;
3- Henüz zorunlu eğitim çağında olanların, eğitimlerinden tam
anlamıyla yararlanmalarını engelleyecek işlerde çalıştırılmamalarını sağlamayı;
4- 18 yaşından küçüklerin çalışma sürelerinin, gelişmeleri ve
öncelikle de mesleki eğitim gereksinmeleri uyarınca sınırlandırılmasını
sağlamayı;
5- Çalışan gençlerin ve çırakların adil bir ücret ve diğer uygun
ödemelerden yararlanma hakkını tanımayı;
6- Gençlerin, işverenlerin izniyle normal çalışma saatlerinde
mesleki eğitimde geçirdikleri sürenin, günlük çalışma süresinden sayılmasını
sağlamayı;
7- 18 yaşın altındaki çalışanlara yılda en az dört haftalık ücretli
izin hakkını tanımayı;
8- 18 yaşın altındaki kişilerin, ulusal yasalar ve yönetmeliklerle
belirlenen işler dışında gece işinde çalıştırılmamalarını sağlamayı;
9- Ulusal yasalar veya yönetmeliklerle belirlenen işlerde çalışan
18 yaşın altındaki kişilere düzenli sağlık kontrolü yapılmasını sağlamayı;
10- Çocukların ve gençlerin özellikle doğrudan veya dolaylı olarak
işlerinden doğan tehlikeler başta gelmek üzere, uğradıkları bedensel ve manevi
tehlikelere karşı özel olarak korunmalarını sağlamayı;
taahhüt ederler.
Madde 8
Çalışan kadınların analığının
korunması hakkı
Akit Taraflar, çalışan kadınların annelik durumunda korunma
hakkının etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak amacıyla;
1- Kadınlara doğumdan önce ve sonra, ücretli izin veya yeterli
sosyal güvenlik yardımı veya kamu kaynaklarından yararlandırma yoluyla toplam
olarak en az on dört haftalık izin sağlamayı;
2- İşverenin, bir kadının işverenine hamile olduğunu bildirmesi ile
doğum iznine ayrılması arasındaki dönem içinde veya süresi bu döneme rastlayacak
şekilde işten çıkarma bildiriminde bulunmasını yasadışı saymayı;
3- Emzirme döneminde annelere, bu amaçla yeterli bir süre işe ara
verme hakkı sağlamayı;
4- Hamile, yeni doğum yapmış ve çocuklarını emzirme dönemindeki
kadınların gece çalışmalarını düzenlemeyi;
5- Hamile, yeni doğum yapmış ve çocuklarını emzirme dönemindeki
kadınların yeraltı madenlerinde ve tehlikeli, sağlığa zararlı ya da ağır
nitelikleri nedeniyle uygun olmayan diğer işlerde çalıştırılmalarını yasaklamayı
ve bunların çalışma haklarını korumaya yönelik uygun önlemleri almayı;
taahhüt ederler.
Madde 9
Mesleğe yöneltilme hakkı
Akit Taraflar mesleğe yöneltilme hakkının etkili bir biçimde
kullanılmasını sağlamak üzere, gerektiğinde, engelliler de dahil olmak amacıyla
herkese, niteliklerine ve bu niteliklerin iş olanaklarıyla ilişkisine göre işini
seçme ve mesleğini geliştirmesine ilişkin sorunları çözmek için yardımcı olacak
bir hizmet vermeyi veya bunu teşvik etmeyi ve bu yardımın okul çocukları da
dahil olmak üzere gençler ve yetişkinler için ücretsiz yapılmasını sağlamayı;
taahhüt ederler.
Madde 10
Mesleki eğitim hakkı
kit Taraflar, mesleki eğitim hakkının etkili bir biçimde
kullanılmasını sağlamak amacıyla;
1- Gerektiğinde, engelliler de dahil olmak üzere herkese, işveren
ve çalışanların örgütlerine danışarak teknik ve mesleki eğitim olanağı sağlamak
veya bunu teşvik etmek ve salt kişisel yeteneğe dayalı olmak üzere yüksek teknik
eğitim ve üniversite öğrenimi görme kolaylıkları sağlamayı;
2- Kız ve erkek tüm gençlerin çeşitli işlerde çalışırken
eğitilmeleri için bir çıraklık sistemi ve başka sistematik düzenlemeleri
sağlamayı veya teşvik etmeyi;
3- Gerektiğinde;
a- Çalışan yetişkinler için yeterli ve kolayca ulaşılabilir eğitim
olanakları ile;
b- Teknolojik gelişmelerin veya yeni çalıştırma eğilimlerinin
sonucu olarak çalışan yetişkinlerin duyduğu yeniden eğitim gereksinmelerini
karşılamak için özel kolaylıklar sağlamayı veya bunları teşvik etmeyi;
4- Gerektiğinde, uzun süreli işsiz kalanların yeniden eğitilmesi ve
işe yeniden uyumlarının sağlanması için gerekli özel önlemlerin alınmasını
sağlamayı veya teşvik etmeyi;
5- a- Tüm harç ve masrafların azaltılmasını veya kaldırılmasını,
b- Uygun durumlarda mali yardım yapılmasını,
c- Çalışanın, işi sırasında işverenin talebi üzerine gördüğü ek
eğitimde harcanan zamanın normal çalışma süresinden sayılmasını,
d- Yeterli denetim yoluyla, işverenlerin ve çalışanların
örgütlerine danışarak, çıraklık ve gençlerin eğitimiyle ilgili olarak yapılan
diğer düzenlemelerin etkililiğinin ve genel olarak genç işçilerin yeterli bir
biçimde korunmalarının sağlanması gibi, uygun önlemlerle sağlanan olanakların
tam olarak kullanılmasını özendirmeyi,
taahhüt ederler.
Madde 11
Sağlığın korunması hakkı
Akit Taraflar, sağlığın korunması hakkının etkili bir biçimde
kullanılması sağlamak amacıyla, ya doğrudan ya da kamusal veya özel örgütlerle
işbirliği içinde diğer önlemlerin yanı sıra;
1- Sağlığın bozulmasına yol açan nedenleri olabildiğince ortadan
kaldırmak;
2- Sağlıklı olmayı teşvik etmek ve sağlık konularında kişisel
sorumluluk duygusunu geliştirmek üzere eğitim ve danışma hizmetleri sağlamak;
3- Kazalar açısından olduğu gibi, salgın, yöresel ve diğer
hastalıkları olabildiğince önlemek üzere tasarlanmış uygun önlemler almayı;
taahhüt ederler.
Madde 12
Sosyal Güvenlik hakkı
Akit Taraflar, sosyal güvenlik hakkının etkili bir biçimde
kullanılmasını sağlamak amacıyla:
1- Bir sosyal güvenlik sistemi kurmayı ya da sürdürmeyi;
2- Sosyal güvenlik sistemini Avrupa Sosyal Güvenlik Kodunun
onaylanması için gereken düzeyden daha düşük olmamak üzere yeterli bir düzeyde
sürdürmeyi;
3- Sosyal güvenlik sistemini giderek daha yüksek bir düzeye
çıkarmaya çalışmayı;
4- Uygun ikili veya çok taraflı sözleşmeler akdiyle ya da başka
yollarla bu sözleşmelerde yer alan koşullara bağlı olarak, aşağıdaki hususları
sağlamak için girişimlerde bulunmayı;
a- Korunan kişilerin Taraf Ülkeler arasında ne suretle olursa olsun
yer değiştirmeleri sırasında, sosyal güvenlik mevzuatından doğan yardımların
muhafazası da dahil olmak üzere sosyal güvenlik hakları açısından diğer
Tarafların vatandaşları ile kendi vatandaşlarının eşit muamele görmelerini,
b- Akit Taraflardan her birinin mevzuatına göre tamamlanan sigorta
ve çalışma sürelerinin birleştirilmesi yoluyla sosyal güvenlik haklarının
verilmesi, sürdürülmesi ve yeniden başlatılmasını,
taahhüt ederler.
Madde 13
Sosyal ve tıbbi yardım hakkı
Akit Taraflar sosyal ve tıbbi yardım hakkının etkili bir biçimde
kullanılmasını sağlamak amacıyla:
1- Yeterli olanağı bulunmayan ve kendi çabasıyla veya başka
kaynaklardan, özellikle bir sosyal güvenlik sisteminden yararlanarak böyle bir
olanak sağlayamayan herkese yeterli yardımı sağlamayı ve hastalık halinde bunun
gerektirdiği bakımı sunmayı;
2- Böyle bir yardım görenlerin, bu nedenle siyasal ve sosyal
haklarının kısıtlanmasını önlemeyi;
3- Herkesin, kişisel veya ailevi mahrumiyet halini önlemek,
gidermek ya da hafifletmek için gerekebilecek öneri ve kişisel yardımları uygun
kamusal ya da özel hizmetler eliyle alabilmesini sağlamayı;
4- Bu maddenin 1, 2 ve 3 fıkralarında değinilen hükümleri,
ülkelerinde yasal olarak bulunan diğer kit Tarafların vatandaşları ile kendi
vatandaşlarını eşit tutarak, 11 Aralık 1953'te Paris'te imzalanmış olan Avrupa
Sosyal ve Tıbbi Yardım Sözleşmesi ile üstlendiği yükümlülükler çerçevesinde
uygulamayı;
taahhüt ederler.
Madde 14
Sosyal refah hizmetlerinden
yararlanma hakkı
Akit Taraflar Sosyal Refah Hizmetlerinden Yararlanma Hakkının
etkili bir biçimde kullanılmasını sağlamak amacıyla:
1- Sosyal hizmet yöntemlerinden yararlanarak, toplumda bireylerin
ve grupların refah ve gelişmelerine ve sosyal çevreye uyum sağlamalarına katkıda
bulunacak hizmetleri teşvik etmeyi ya da sağlamayı;
2- Bireylerin ve gönüllü ya da diğer örgütlerin bu tür hizmetlerin
kurulması ve sürdürülmesine katılmalarını özendirmeyi;
taahhüt ederler.
Madde 15
Özürlülerin toplumsal yaşamda
bağımsız olma, sosyal bütünleşme ve katılma hakkı
Akit Taraflar, yaşları ve özürlerinin nedenleri ve niteliği ne
olursa olsun, özürlülerin toplumsal yaşamda bağımsız olma, sosyal bütünleşme ve
katılma hakkını etkili bir biçimde kullanabilmelerini sağlamak amacıyla:
1- Mümkün olduğunda genel plan çerçevesinde, ya da bu mümkün
değilse, kamusal ya da özel uzmanlaşmış organlar aracılığıyla özürlülerin
yönlendirilmesini, öğrenimini ve mesleki eğitimini sağlamak için gerekli
önlemleri almayı;
2- Normal çalışma ortamında özürlüleri istihdam etmek ve onların
istihdamını sürdürmek ve çalışma koşullarını özürlülerin gereksinimlerine
uyarlamak, ya da özürlülük nedeniyle bunun mümkün olmadığı durumlarda çalışmayı
buna göre düzenlemek ya da özrün düzeyine göre güvenli bir istihdam türü
yaratmak için, işverenleri özendirmeye yönelik bütün önlemlerle onların istihdam
edilmelerini teşvik etmeyi;
Bazı durumlarda bu önlemler uzmanlaşmış yerleştirme ve destekleme
hizmetlerine başvurmayı gerekli kılabilir.
3- Özellikle, teknik yardımları da içermek üzere, iletişim ve
hareket engellerinin üstesinden gelmeyi ve ulaşım, barınma, kültürel etkinlikler
ve boş zaman kullanımını sağlamayı hedefleyen önlemler yoluyla özürlülerin
toplumla tam olarak bütünleşmelerini ve toplum yaşamına katılmalarını teşvik
etmeyi;
taahhüt ederler.
Madde 16
Ailenin sosyal, yasal ve ekonomik
korunma hakkı
Akit Taraflar, toplumun temel birimi olan ailenin tam gelişmesi
için gerekli koşulları sağlamak amacıyla; sosyal yardımlar ve aile yardımları,
mali düzenlemeler, konut sağlama, yeni evlilere yardım ve diğer uygun araçlarla
aile yaşamının ekonomik, yasal ve sosyal bakımdan korunmasını teşvik etmeyi
taahhüt ederler.
Madde 17
Çocukların ve gençlerin sosyal, yasal
ve ekonomik korunma hakkı
Akit Taraflar, çocukların ve gençlerin kişilikleri ile fiziksel ve
zihinsel yeteneklerinin tam gelişimini sağlayacak bir çevrede yetişme haklarını
etkili bir biçimde kullanmalarını sağlamak amacıyla, doğrudan ya da kamusal ve
özel örgütlerle işbirliği yaparak, aşağıdaki hususlara yönelik tüm uygun
önlemler