Yeni Sayfa 6
İptal
edilen bir düzenleyici işlemden dolayı, kişisel hakkı etkilenen kişinin, iptal
kararının doğurduğu sonuçlardan yararlanmak üzere idareye yaptığı başvurunun
2577 sayılı Kanun'un 10. maddesi kapsamında yapılan bir başvuru olarak kabulü
gerektiği hakkında.
Yeni Sayfa 5
T.C.
D A N I ?
T A Y
Onbirinci
Daire
Esas
No : 2006/550
Karar
No : 2006/2142
Özeti
: İptal edilen bir düzenleyici işlemden dolayı, kişisel hakkı etkilenen kişinin,
iptal kararının doğurduğu sonuçlardan yararlanmak üzere idareye yaptığı
başvurunun 2577 sayılı Kanun'un 10. maddesi kapsamında yapılan bir başvuru
olarak kabulü gerektiği hakkında.
Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı):
…
Vekili : Av. …
Karşı
Taraf (Davalı)
:
Zonguldak Valiliği - ZONGULDAK
İsteğin Özeti : Dava, Zonguldak Atatürk Devlet
Hastahanesinde görev yapan davacı tarafından, Sosyal Sigortalar Kurumu Ek Ödeme
Yönergesinin 5. maddesinin 11. bendinde yer alan "aylık 80 saatin üzerinde" ile
"80 saate kadar tutulan nöbetler için ek ödeme yapılmaz." ibarelerinin yargı
kararı ile iptali üzerine, anılan yönergenin yürürlüğe girdiği 15.9.2003 ila SSK
hastanelerinin Sağlık Bakanlığına devredildiği 19.2.2005 tarihleri arasındaki
dönemde, iptal edilen ibareler nedeniyle ödenmeyen ek ödeme tutarının ödenmesi
istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ile ek ödeme
tutarının idareye başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile
birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır. Zonguldak İdare
Mahkemesi, 16.11.2005 gün ve E:2005/1197, K:2005/1211 sayılı kararıyla, 2577
sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 7., 11. ve 12. maddelerinde dava açma
süresine ilişkin kurallara yer verildiği, olayda, aylık 80 saate kadar tutulan
nöbetler için ilave ek ödeme yapılmamasına ilişkin işlemin, Ek Ödeme
Yönergesinin yürürlüğe girdiği 15.9.2003 tarihinden sonraki ilk uygulama tarihi
olan 2003 yılı Ekim ayında yapılan ödeme ile öğrenildiği, bu tarihten itibaren
her ay tesis edilen ödememe işlemlerine karşı süresinde dava açılmadığı gibi,
SSK hastanelerinin 19.2.2005 tarihinde Sağlık Bakanlığına devri nedeniyle, 2005
yılı Mart ayında tesis edilen son ödememe işlemine karşı da yasal süresinde
doğrudan tam yargı davası açılmadığından, 15.9.2003 ila 19.2.2005 tarihleri
arasında hak edilen ek ödeme tutarının ödenmesi istemiyle 8.7.2005 tarihinde
yapılan başvurunun reddi üzerine açılan davanın esasının incelenmesine olanak
bulunmadığı gerekçesiyle davayı süre aşımı nedeniyle reddetmiştir. Davacı vekili
tarafından, mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması
istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi : Burakhan Melikoğlu
Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde ileri sürülen
iddialar, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma
nedenlerine uymadığından, temyiz isteminin reddi ile kararın onanması gerektiği
düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı : Handan Yağuş
Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen
kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama
Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin
bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı
nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme
kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK
MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Zonguldak Atatürk Devlet Hastahanesinde görev yapan davacı
tarafından, Sosyal Sigortalar Kurumu Ek Ödeme Yönergesinin 5. maddesinin
11. bendinde yer alan "aylık 80 saatin üzerinde" ile "80 saate kadar tutulan
nöbetler için ek ödeme yapılmaz." ibarelerinin yargı kararı ile iptali üzerine,
anılan yönergenin yürürlüğe girdiği 15.9.2003 ila SSK hastanelerinin Sağlık
Bakanlığına devredildiği 19.2.2005 tarihleri arasındaki dönemde, iptal edilen
ibareler nedeniyle ödenmeyen ek ödeme tutarının ödenmesi istemiyle yapılan
başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ve ek ödeme tutarının idareye başvuru
tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar
verilmesi istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 10. maddesinde,
"İlgililer, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin
yapılması için idari makamlara başvurabilirler. Altmış gün içinde bir cevap
verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İlgililer altmış günün bittiği tarihten
itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre Danıştay, idare ve vergi
mahkemelerine dava açabilirler. Altmış günlük süre içinde idarece verilen cevap
kesin değilse ilgili bu cevabı istemin reddi sayarak dava açabileceği gibi,
kesin cevabı da bekleyebilir. Bu takdirde dava açma süresi işlemez. Ancak,
bekleme süresi başvuru tarihinden itibaren altı ayı geçemez. Dava açılmaması
veya davanın süreden reddi hallerinde, altmış günlük sürenin bitmesinden sonra
yetkili idari makamlarca cevap verilirse cevabın tebliğinden itibaren altmış gün
içinde dava açabilirler." hükmü yer almaktadır.
İdare Hukuku ilkelerine göre, iptal kararları, iptali istenilen
işlemi tesis edildiği tarih itibariyle ortadan kaldırarak, o işlemin tesisinden
önceki hukuki durumu ortaya koyar. Bir genel düzenleyici işlemin iptal edilmesi
durumunda, verilen yargı kararının, sadece o davayı açanı değil, bu genel
düzenleyici işlem ile ilgili diğer kişileri de etkileyeceği kuşkusuzdur. İptal
kararı ile bu düzenleyici işleme dayanılarak yapılan işlemlerin doğurduğu etki
ve sonuçlar ortadan kalkar. Bu nedenle iptal edilen bir düzenleyici işlemden
dolayı, menfaati ihlal edilen veya kişisel hakkı etkilenen kişinin, verilen
iptal kararının doğurduğu sonuçlardan yararlanmak amacıyla idareye
başvurabileceği tabiidir.
Dosyanın incelenmesinden, davacının, Sosyal Sigortalar Kurumu
hastanelerinin Sağlık Bakanlığına devredildiği 19.2.2005 tarihine kadar SSK
personeli olarak görev yaptığı, 6.8.2003 tarih ve 25191 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 17.
maddesi uyarınca hazırlanan Sosyal Sigortalar Kurumu Ek Ödeme Yönergesinin
15.9.2003 tarihinde yürürlüğe girdiği, Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri
Sendikası tarafından açılan dava sonucunda, anılan yönergenin 5. maddesinin 11.
bendinde yer alan "aylık 80 saatin üzerinde" ile "80 saate kadar tutulan
nöbetler için ek ödeme yapılmaz." ibarelerinin iptal edildiği, sendikanın, tüm
üyelerinin parasal haklarının tazminine yönelik isteminin ise, üyelerinin
bireysel haklarının tazmini konusunda dava ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle
reddedildiği, iptal kararının davacı sendikaya 28.6.2005 tarihinde tebliği
üzerine, davacı tarafından, anılan yönergenin yürürlüğe girdiği 15.9.2003 ila
SSK hastanelerinin Sağlık Bakanlığına devredildiği 19.2.2005 tarihleri
arasındaki dönemde, iptal edilen ibareler nedeniyle ödenmeyen ek ödeme
tutarının ödenmesi istemiyle 8.7.2005 tarihinde idareye başvurulduğu,
başvurunun reddi üzerine açılan davanın ise süre aşımı nedeniyle reddedildiği
anlaşılmaktadır.
Davacı tarafından 8.7.2005 tarihinde yapılan başvuru, 80 saate
kadar tutulan nöbetler için ek ödeme yapılmamasına ilişkin işlemlerin dayanağı
olan Ek Ödeme Yönergesinin 5. maddesinin 11. bendinde yer alan "aylık 80 saatin
üzerinde" ile "80 saate kadar tutulan nöbetler için ek ödeme yapılmaz."
ibarelerinin iptali istemiyle Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikasının
açtığı dava sonucunda, Danıştay Onbirinci Dairesince verilen iptal kararının
kendi hukuki durumunu da etkilemesi nedeniyle yapılmış bir başvuru olup,
davacının, söz konusu iptal kararına da değinerek yaptığı bu başvurunun, genel
ve düzenleyici nitelikteki bir idari işlemin iptali yolundaki kararın, o
düzenleme ile ilgili herkes için hüküm ifade edeceği gerçeğinden hareketle ve o
düzenleyici işlem nedeniyle daha önce menfaati ihlal edilmiş bir kişi olarak,
iptal kararının doğurduğu hukuki sonuçlardan yararlandırılması istemiyle
yapıldığının ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 10. maddesi
kapsamında yapılan bir başvuru niteliğinde olduğunun kabulü gerekmektedir.
Bu durumda, davacı tarafından yapılan başvurunun, 2577 sayılı
Kanunun 10. maddesi kapsamında değerlendirilmesi ve başvuruya cevap verilmemesi
üzerine süresi içinde açılan davanın, esastan incelenmesi gerekirken, süre aşımı
nedeniyle reddedilmesinde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacı temyiz isteminin kabulü ile Zonguldak
İdare Mahkemesinin 16.11.2005 gün ve E:2005/1197, K:2005/1211 sayılı kararının
bozulmasına, işin esası hakkında karar verilmek üzere dosyanın adı geçen
mahkemeye gönderilmesine, gereksiz olarak alınan 17.- YTL temyiz başvuru
harcının istemi halinde davacıya iadesine, 8.5.2006 tarihinde oybirliği ile
karar verildi.