Önsöz

İnsanların yaşam standartlarının artırılması düşüncesi ile birlikte güvenlik ve ekonomi konularının yanında şehirleşme, imar kuralları ve yönetim sistemleri önem kazanmaktadır. Günümüzde teorik olarak tüm ülkemizin planlı hale getirilmesi amaçlanmıştır. Planlı yaşamda muafiyetler ve istisnalar azalmakta, bunların yerine objektif düzenlemelerle herkesin ruhsatlı yapılarda yaşamaları sağlanmaya çalışılmaktadır. İmar mevzuatındaki gelişmelere bakıldığında merkezi idarelere oranla yerel yönetimlere daha fazla yetki verildiği gözlenmektedir. Ancak özellikle imar planı yapıma yetkisi ile ilgili olarak sorumluluk hususunda çok fazla yol aldığımızı düşünmüyorum. İmar planlarının yapımı konusunda yetkili otuzun üzerinde idare bulunmaktadır. Her ne kadar mülki idare amirlerine yerel yönetimlerin yaptığı imar planlarına karşı yargı yoluna gidilmesi konusunda yetki verilmiş ise de bu durum da imar planlarındaki keyfiliği önleyememiştir.

İmar mevzuatına göre yapılaşmaya açılmaması gereken sahil şeritlerinin ve yeşil alan gibi umumi hizmet alanlarının yapılaşmaya açılmasını normal bir düzenleme gibi görüldüğü sürece imar alanının en fazla rant getirmeye devam edeceğini görmek için özel bir yeteneğe sahip olmaya gerek yoktur.

Son dönemlerin sıkça rastlanılan konusu kentsel dönüşüm uygulamalarıdır. Yıpranan tarihi ve kültürel alanlar dışında kentsel dönüşüm uygulamaları belediyeler açısından gelir umudu olmuştur. Kentsel dönüşüm kavramı henüz içi boş bir kavramdır. Diğer imar mevzuatı ile halen tam bir ilişkisi kurulmuş değildir. Kentsel dönüşüm uygulamalarının tercih nedeni ise yoğunluğun en üst seviyeye artırılmasıdır. Ancak kentsel dönüşüm alanlarında sosyal ve teknik alt yapı alanları açısından Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik eki standartlara ayrıca şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararı anlayışına uyulmamasını gerektiren bir düzenleme bulunmamaktadır. Öyleyse bu işlemlere karşı açılan davalar sonucunda verilecek kararların uygulanmasının sıkıntıya sebep olacağı düşünülmektedir.

Öte yandan, Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmelik eki standartların yeniden değerlendirilmesi gerekir. Bu standartlara uyulmayacak ise o zaman uygun standartların yeniden belirlenmesi gerekir.

Yine imarda kısıtlılık konusunun çözülememiş olmasını üzüntü ile karşılıyorum. Gerek merkezi yönetimin gerekse yerel yönetimlerin otuz-kırk yıl sonra kamulaştıracağı ya da hizmete açacağı alanları bu kadar süre içinde kullanımlarını askıya almalarını hukuki yoldan açıklamak mümkün değildir.

Bu kadar karmaşık ve özel ihtisas gerektiren konuların ana iskeletini bir arada toplayarak rehber bir çalışma olması dileğiyle bu kitap hazırlanmıştır. Bu incelemede, imar planı davaları, imar uygulamaları davaları, kamulaştırma davaları ve imar durumu, inşaat ruhsatları, köydeki yapılardan doğan davalar gibi birçok husus incelenmiştir. Bahsedilen bu davaların nasıl açılacağı, hangi iddiaların öne sürülebileceği, dava dilekçesine başkaca hususların da dava konusu edilip edilmeyeceği, davaların devamı süresinde neler yapılacağı, bu davalara ilişkin bilgilerin nasıl toplanacağı, dava açma süreleri ve yürütmenin durdurulması ve iptal kararların nasıl uygulanacağı, dava dilekçe örnekleri ayrıntılı olarak hazırlanmış gerekli açıklamalar yapılmıştır. Kitabın içeriği konularda idari yargının uygulamaları en güncel olarak açıklanmıştır.

Bu genel çerçeve ve içeriği dikkate alındığında kitabın, hâkim ve savcılara, avukatlara, mühendislik-mimarlık ve hukuk fakülteleri akademisyenlerine, genel müdür, vali, il genel sekreteri ve kaymakamlara, belediyelere, imar hukuku konusunda görev ve yetkileri olan idarelere, idari yargıda davacı veya davalı olan herkese faydalı olacağını düşünüyorum.