Islah
imar planlarının, 1/5000 ölçekli nazım imar planına dayalı olarak yapılması
gerekmediği gibi; nazım imar planının uygulama kabiliyeti bulunan alanlarda,
ıslah imar planı yapılmasının da mümkün olmadığı hakkında.
T.C.
D A N I ? T A Y
Altıncı Daire
Esas No : 2005/6129
Karar No : 2007/6788
Özeti :
Islah imar planlarının, 1/5000 ölçekli nazım imar planına dayalı olarak
yapılması gerekmediği gibi; nazım imar planının uygulama kabiliyeti bulunan
alanlarda, ıslah imar planı yapılmasının da mümkün olmadığı hakkında.
Temyiz İsteminde Bulunan
: …
Vekili : Av. …
Karşı Taraf
: Mamak Belediye Başkanlığı
Vekilleri :
Av. …, Av. …
İstemin Özeti
: Ankara 8. İdare Mahkemesinin 31.3.2005 günlü, E:2003/1762, K:2005/415 sayılı
kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti
: Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve
kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi Ahmet Berberoğlu'nun Düşüncesi
: Temyiz isteminin reddi ile mahkeme kararının onanması gerektiği
düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Metin Çetinkaya'nın Düşüncesi
: İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek
bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu
maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı
nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme
kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin
açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği
görüşüldü:
Dava, …, … İlçesi, 3417 ada, 12,59 ve 95 parsel sayılı taşınmazları
kapsayan alanda yapılan ve 20.6.1991 günlü, 989/1436 sayılı belediye encümeni
kararı ile onaylanan parselasyon planı ile bu işlemin dayanağı olan ve 22.8.1990
günlü, 287 sayılı belediye meclisi kararı ile kabul edilen 1/1000 ölçekli ıslah
imar planının iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, yerinde yaptırılan
keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyada yer alan bilgi
ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu 1/1000 ölçekli ıslah
imar planının dayanağı 1/5000 ölçekli nazım imar planına uygun olduğu, imar
uygulamasına gelince, yasal sınırlar içinde ve eşit oranda düzenleme ortaklık
payı alındığı, davacıya yapılan tahsisin de dağıtım ilkelerine uygun olduğu
anlaşıldığından bahisle, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı
gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından
temyiz edilmiştir.
2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak
Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi
Hakkında Kanun'un 13. maddesinin (c) bendinde" Islah imar planları belediye veya
valiliklerce mümkün olduğu kadar fiili durum dikkate alınarak ve yapılanma
şartları da belirlenerek yapılır veya belediye veya valiliklerce Yeminli Özel
Teknik Bürolara yaptırılır. Engeç (1) ayiçinde belediye meclislerince kabul
edilenler belediye meclislerince, büyük şehir yönetiminde ilçe belediye
meclislerince kabul edilenler ilçe belediye meclislerince il idare kurullarınca
kabul edilenler valilikçe tasdik edilerek yürürlüğe girer. Bu plan tescili de
(1) ay içinde ivedilikle ve öncelikle yapılır.
İmar planı olan yerlerde mevcut imar planları gerektiği takdirde
ıslah imar planları şeklinde yeniden düzenlenir". hükmü kurala bağlanmış, 3290
sayılı Kanun ile Bazı Maddeleri Değiştirilen ve Bazı Maddeler Eklenen 2981
sayılı Kanunun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin Tanımlar ve Kısaltmalar
başlığını taşıyan 4. maddesinin 24.bendinde ıslah imar planları" ıslah imar
planı düzensiz ve sağlıksız biçimde oluşmuş yapı topluluklarının veya yerleşme
alanlarının, sınırları belli edilmek suretiyle, mevcut durumu da dikkate alınarak
dengeli, düzenli ve sağlıklı hale getirilmesi amacıyla, halihazır haritalar
üzerine yapılan ve yapılanma şartlarını da belirleyen imar planıdır" şeklinde
tanımlanmış, yine aynı Yönetmeliğin 20.maddesinde"ıslah imar planları yapılacak
yerler" Islah imar planı;
a) Bir yerleşme alanı yada yapı topluluğu niteliği kazanmış
gecekondu alanlarında,
b) Üzerinde bir yerleşme alanı ya da yapı topluluğu niteliği
kazanmış imar mevzuatına aykırı yapılar bulunan hisseli arsa veya arazilerde,
c) Üzerinde imar planı ve mevzuat hükümlerine aykırı yapılanmalar
bulunan ve bu nedenle, uygulama kabiliyeti kalmamış olan imar planı olan
alanlarda,
d) Islah imar planı olabilecek nitelikleri taşımadığı belediye yada
valilikçe belirlenen,özel parselasyon planı bulunan alanlarda yapılır." ifadesi
ile belirlenmiş, anılan yönetmeliğin 24. maddesinde de 2981 sayılı Yasanın
13.maddesine paralel hükmü getirilerek ıslah imar planlarının yürürlük biçimi
kurala bağlanmış bulunmaktadır.
Islah imar planlarının amacı sağlıksız ve düzensiz yapılaşmayı
mevcut durum dikkate alınarak ıslah etmek olduğundan başka bir amaçla ıslah imar
planı yapılması ve kapsama alınması gereken yapılanmaların bulunduğu bölgelerle
bütünleştirilmesi amacına dönük ıslah imar planı sınırlarının genişletilmesi ya
da onanlı ıslah imar planında yapılan maddi bir hatanın ortaya çıkması durumunda
bu hatanın giderilmesine yönelik değişiklik yapılması dışında mevcut ıslah imar
planlarının ıslah imar planı tadilatı adı altında değişikliğe konu edilmesi
mümkün olmayıp, bu planları geliştiren planların yürürlükte bulunan 3194 sayılı
İmar Kanunu ve 3030 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak yapılması gerekir.
Diğer taraftan yukarıda belirtilen ilkeler çerçevesinde ve amaçlara
ulaşmak için yapılması gereken ıslah imar planlarının, 1/5000 ölçekli nazım imar
planına dayalı olarak yapılması gerekmediği gibi nazım imar planının uygulama
kabiliyeti bulunan alanlarda ıslah imar planı yapılması da mümkün değildir.
Bu itibarla, uyuşmazlığın çözümünde öncelikle söz konusu alanda
ıslah imar planı yapılmasını gerektiren şartların bulunup bulunmadığının ortaya
konulması gerekmektedir. Bu şartlar mevcut ise 2981 sayılı Kanun uyarınca
yapılmış olan dava konusu 1/1000 ölçekli ıslah imar planının ve parselasyon
planının, 3194 sayılı Kanun uyarınca yapılan 1/5000 ölçekli nazım imar
planından bağımsız olarak, 2981 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelikte belirtilen
ilkelere uygun yapılıp yapılmadığının irdelenmesi gerekmektedir.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, yukarıda belirtilen hususlar yeni
bir bilirkişi incelemesi yaptırılmak suretiyle açıklığa kavuşturulduktan sonra
yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, Ankara 8. İdare Mahkemesinin 31.3.2005 günlü,
E:2003/1762, K:2005/415 sayılı kararının bozulmasina, dosyanın adı geçen
mahkemeye gönderilmesine 23.11.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.