Imar Hukukcusu - ruhsat süresi içinde tamamlanması mümkün olmayan yapıların uyacağı mevzuat hangi

Ruhsat tarihinden itibaren iki yıl içinde inşaasına başlanmayan veya başlanıp da her ne sebeple olursa olsun başlama müddetiyle birlikte beş yıl içinde bitirilmeyen ve süresi içinde ruhsat yenilemesi de yapılmayan yapılara verilen ruhsatın hükümsüz sayılacağı, ruhsatsız sayılan yapılar hakkında yeniden ruhsat alma tarihinde yürürlükte bulunan plan ve mevzuat hükümlerinin, ruhsat süresi içinde tamamlanması mümkün olmayan yapılar için ruhsat yenilemesinin beşinci yılı içinde yapılacağı, bu yapılar hakkında ise ruhsat alma tarihindeki yürürlükteki mevzuat hükümlerinin uygulanması gerektiği hk. Danıştay Altıncı Dairesinin 26.01.2004 gün ve E:2002/3991, K:2004/418 sayılı kararı.

Dairesi

Karar Yılı

Karar No

Esas Yılı

Esas No

Karar Tarihi

ALTINCI DAİRE

2004

418

2002

3991

26/01/2004

KARAR METNİ

Temyiz İsteminde Bulunan : ? Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. ?
Karşı Taraf : ?
Vekili : Av. ?
İstemin Özeti : Zonguldak İdare Mahkemesinin 13.3.2002 günlü, E:2000/1007, K:2002/354 sayılı kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Halil Koç'un Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı M.İclal Kutucu'nun Düşüncesi : ? ? Mahallesi, 365 ada, 9 parselde bulunan davacıya ait taşınmaz üzerine 31.12.1993 günlü ve 2915 sayılı inşaat ruhsatı ile yapılan yapının ruhsat süresi içinde bitirilmemesi nedeniyle ruhsat yenileme isteminin ve 28.2.1994 günlü ve 42 sayılı Belediye Meclisi kararıyla onanan imar planında yeşil alana ayrılan parseli ile ilgili mağduriyetinin giderilmesi talebinin reddine ilişkin 21.9.2000 günlü ve 2405 sayılı Belediye Başkanlığı işleminin, inşaata başladığı tarihte yürürlükte bulunan imar planına uygun olarak inşaat ruhsatı alındığı ve inşaata başlandığı açık olduğundan ortada kazanılmış bir hakkın bulunduğu gerekçesiyle inşaat ruhsatının yenilenmemesine ilişkin kısmını iptal eden mahkeme kararının bozulması istenilmektedir.
Dosyanın incelenmesinden davacının 31.12.1993 tarihinde ruhsat aldığı inşaatını beş yıl içinde tamamlayamadığı, 19.9.2000 tarihinde ruhsat yenileme ve 28.2.1994 günlü ve 42 sayılı Belediye Meclisi Kararıyla onanan ? Kentsel Sit Alanı Dışı İmar planıyla yeşil alana ayrılan parseli ile ilgili mağduriyetinin giderilmesi talebinde bulunduğu, bu talebin 23.12.1991 günlü ve 499 sayılı Belediye Meclisi kararıyla onanan imar planı değişikliğine göre 31.12.1993 tarihinde insaat ruhsatı düzenlendiği ancak bu değişikliğin 28.2.1994 günlü ve 42 sayılı Belediye Meclisi kararıyla onanan ? Kentsel Sit Alanı Dışı İmar Planı Revizyonunda İller Bankası tarafından dolgu zemin üzerinde bulunduğu nedeniyle onanmadığından ve beş yıldan sonra ruhsat yenileme talebinde bulunulduğundan söz edilerek reddedildiği anlaşılmaktadır.
3194 sayılı İmar Kanununun 29. ve 3030 sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tıp İmar Yönetmeliğinin 12. maddelerine göre inşaat ruhsatı alındıktan sonra inşaata başlama ve inşaat bitirme için tanınan iki ve beş yıllık sürelere uyulmaması halinde verilmiş ruhsat geçersiz sayılmakta, yine bu maddelere göre yapı sahiplerine inşaata devam edip tamamlayabilmek için yeniden ruhsat alma ve yeni ruhsatın alınacağı tarihteki imar durumuna uyma zorunluluğu getirilmiş bulunmaktadır.
Bu durumda davacının inşaatını süresi içinde tamamlamayarak beş yıl sonra talep ettiği inşaat ruhsatının yenilenmemesine ilişkin işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığından aksi yolda verilen mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz konusu mahkeme kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, ? İli, Merkez, ? Mahallesi, 6 pafta, 365 ada, 9 parsel sayılı taşınmaz üzerinde kısmen yapılan yapıya ait 31.12.1993 günlü, 2915 sayılı inşaat ruhsatının yenilenmesine ilişkin 19.9.2000 günlü davacı isteminin reddine ilişkin 21.9.2000 günlü, 1187/2405 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, uyuşmazlık konusu taşınmaz üzerinde 31.12.1993 günlü, 2915 sayılı inşaat ruhsatına istinaden yapılan yapının 5 yıllık süre içerisinde tamamlanamaması üzerine davacı tarafından 19.9.2000 gününde ruhsatın yenilenmesinin istenildiği, söz konusu ruhsat tarihinden sonra 28.2.1994 günlü, 42 sayılı belediye meclisi kararıyla yapılan imar planı değişikliği ile taşınmazın bulunduğu yer konut alanından çıkarılarak yeşil alan olarak belirlenmiş ise de, davacıya ait ruhsatın verildiği tarihteki imar planına uygun olduğu bu nedenle davacının kazanılmış hakkının doğduğu anlaşıldığından, ruhsat yenilenmesi isteminin plan değişikliği nedeniyle reddedilmesi yolundaki dava konusu işlemde mevzuata uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idare vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 29. maddesinin 1. fıkrasında, yapıya başlama müddetinin ruhsat tarihinden itibaren iki yıl olduğu, bu müddet zarfında yapıya başlanılmadığı veya yapıya başlanıp ta her ne sebeple olursa olsun başlama müddetiyle birlikte beş yıl içinde bitirilmediği taktirde verilen ruhsat hükümsüz sayılacağı, bu durumda yeniden ruhsat alınmasının mecburi olduğu ve başlanmış inşaatlarda kazanılmış hakların saklı olduğu hükme bağlanmıştır.
3030 sayılı Kanun Kapsamı Dışında Kalan Belediyeler Tip İmar Yönetmeliğinin 12. maddesinde; ruhsat süresi içinde tamamlanması mümkün olamayacağı için beşinci yıl içinde ruhsat yenilemek üzere ilgili idareye başvurarak ruhsat yenilemesi yapılan yapılar hakkında, ruhsat alma tarihindeki yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerinin uygulanacağı, inşaasına 2 yıl içinde başlanılmayan veya ruhsat süresi içinde tamamlanmayan ve süresi içinde ruhsat yenilemesi yapılmayan yapıların ruhsatsız yapı olarak değerlendirileceği, bu yapılar hakkında yeniden ruhsat alma tarihinde yürürlükte bulunan plan ve mevzuat hükümlerinin uygulanacağı kuralları yer almıştır.
Anılan hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden, ruhsat tarihinden itibaren iki yıl içinde inşaasına başlanmayan veya başlanıp da her ne sebeple olursa olsun başlama müddetiyle birlikte beş yıl içinde bitirilmeyen ve süresi içinde ruhsat yenilemesi de yapılmayan yapılara verilen ruhsatın hükümsüz sayılacağı, ruhsatsız sayılan yapılar hakkında yeniden ruhsat alma tarihindeki yürürlükte bulunan plan ve mevzuat hükümlerinin, ruhsat süresi içinde tamamlanması mümkün olamayan yapılar için ruhsat yenilemesinin beşinci yıl içinde yapılacağı, bu yapılar hakkında ise ruhsat alma tarihindeki yürürlükteki mevzuat hükümlerinin uygulanacağı anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, davacının 31.12.1993 günlü yapı ruhsatı aldığı, ancak yapısını 5 yıl içinde tamamlayamadığı, 19.9.2000 gününde ruhsat yenileme istemiyle yaptığı başvurunun da, taşınmazın bulunduğu yerin imar planında 2 yeşil alana ayrılması nedeniyle reddilmesi üzerine bakılmakta olunan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık konusu olayda, 31.12.1993 gününde eski inşaat ruhsatının verildiği tarihten itibaren 5 yıl içinde inşaatın tamamlanmadığı, bu 5 yıllık süre içerisinde ruhsatın yenilenmesi istemiyle başvuruda bulunulmaması nedeniyle eski ruhsat hukuki geçerliliğini yitirdiğinden davacının ruhsat başvurusunun, başvuru tarihinde yürürlükte bulunan plan ve mevzuat hükümlerinin uygulanması suretiyle çözümlenmesi gerekmektedir.
Bu durumda, davacının taşınmazı, ruhsat yenilenme istemiyle yapılan başvuru tarihinde yürürlükte olan imar planında yeşil alanda kalması nedeniyle ruhsat verilmesi mümkün olmadığından dava konusu işlemde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, Zonguldak İdare Mahkemesinin 13.3.2002 günlü, E:2000/1007, K:2002/354 sayılı kararının bozulmasina, 10.120.000-lira karar harcı ile fazla yatırılan 7.530.000- lira harcın temyiz isteminde bulunana iadesine, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine 26.1.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.
(DAN-KAR-DER; SAYI:5)