Imar Hukukcusu - Köy yerleşik alanının tespit edilemediği durumlarda yapılar yapı ruhsatına tabid

3194 sayılı İmar Kanunu’nun 27.maddesi uyarınca köy yerleşik alanının tespit edilemediği durumlarda yapıların Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği hükümlerine dolaysıyla yapı ruhsatına tabi olduğu hk.Danıştay Altıncı Dairesinin 28.3.288 günlü ve E:2006/1929, K:2008/2027 sayılı kararı.

ÖZET: 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 27.maddesi uyarınca köy yerleşik alanının tespit edilemediği durumlarda yapıların Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği hükümlerine dolaysıyla yapı ruhsatına tabi olduğu hk.[1]

Dava, ... ili, ... ilçesi, ... Köyünde bulunan davacıya ait yapının ruhsatsız olduğundan bahisle 3194 sayılı imar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca mühürlenmesine ilişkin 17.11.2004 günlü işlem ile anılan Kanun’un 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, imar Kanunu’nun yürürlüğü girmesinden önce kurulmuş olması nedeniyle veya İmar Kanun’un yürürlüğü girmesinden sonra kurulmuş olmakla beraber herhangi bir nedenle köy yerleşik alanlarının belirlenmiş olmaması halinde inkar edilemeyecek fiili yapılaşmaların mevcut olduğu dikkate alındığında köy yerleşik alanlarının belirlenmediğinden bahisle bu yapılar için ruhsat şartının aranmasının bütün köy yapılarının yıkılabileceği ihtimalini de beraberinde getireceği, böyle bir ihtimalin önüne geçilebilmesi için köy yerleşik alanlarının belirlenmemiş olduğu köylerde öncelikle idarece köy yerleşik alanının belirlenmesinin veya bu amaç doğrultusunda köy tüzel kişiliğinin harekete geçirilerek köy yerleşik alanının belirlenmesinden sonra yerleşik alan dışında kalan yapılar için İmar Kanunu ve ilgili yönetmelik hükümlerinin uygulanmasının, bu uygulama sırasında binanın yaşı, niteliği, gerekli ölçülere uygun olup olmadığının teknik elemanlarca tespiti sonrasında işlem tesisinin hakkaniyete ve hukuka uygun olacağı, olayda Sütözü Köyünün yerleşik alanının idarece tespitinin yapılması veya yaptırılmasından sonra davacıya ait binanın bu alanlar dışında kalıp kalmadığının, yaşı, niteliği, gerekli ölçülere uygun olup olmadığının teknik elemanlarca mal sahibi ve köy muhtarı nezdinde tespit edilmesinden sonra İmar Kanunu hükümleri uyarınca işlem tesisi gerekirken, belirtilen bu hususlara uyulmadan davacının ruhsatsız inşaat yaptığından bahisle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idarece temyiz edilmiştir.

Yerleşmelerin planlı ve sağlıklı gelişiminin sağlanabilmesi için belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde 3194 sayılı İmar Yasasının 4. maddesinde öngörülen İstisnalar dişinde 31194 sayılı Yasanın ve buna ilişkin mevzuat hükümlerin uygulanması gerekmektedir. 3194 sayılı Yasanın "Genel Esaslar" başlıklı 3. maddesine göre. her hangi bir sahanın her ölçekteki. plan esaslarına, şayet planı bulunmuyorsa yönetmelik esaslarına uygun olarak kullanılması zorunludur. Planı olmayan yelerde Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca 2.11.1985 günlü, 18916 sayılı mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan ve daha sonra değişikliğe uğrayan "Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği" hükümlerinin uygulanması, buralardaki yapılaşmaların anılan Yönetmelik hükümleri uyarınca denetim altında tutulması, başka bir anlatımla Yönetmelikte belirtilen alanlardaki yapılaşmanın bu yönetmelik hükümlerine uygun olması gerekmektedir

Olayda, ruhsatsız yapı yapıldığı ve köy yerleşik alanının belirlemediği tartışmasızdır. İdare Mahkemesi temyize konu kararını köy yerleşik alanı belirlenmeden anılan yapının mühürlenemeyeceği ve para cezası verilemeyeceği gerekçesine dayandırmıştır.

Kırsal alanlarla ilgili hükümler 3194 sayılı Yasadan önce 14.11.1975 günlü 15412 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6785/1605 sayılı İmar Kanununun Ek 7, ve 8. Maddelerine İlişkin Yönetmeliğin Kapsamına Giren Alanlardaki Belediye ve Mücavir Saha Sınırları Dışında Kalan Köylerin ve Mezraların Yerleşik Alanlarında Uygulanacak Yönetmelikte ve sınırlı olarak yer almakla iken, 3194 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesiyle bu alanlar da tümüyle yasa ile ilgili mevzuat kapsamına alınmış ve yukarıda da belirtildiği üzere bu alanlarda uygulanacak hususlar ise Yasa yanında "Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği" ile düzenlenmiştir.

3194 sayıl: Yasanın 27.maddesinde; Belediye ve mücavir alanlar dışında köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanların köy yerleşik alanları ve civarında ve mezralarda yaptıracağı konut, hayvancılık veya tanrısal amaçlı yapılar için inşaat ve iskan ruhsatının aranmayacağı, ancak yapının fen ve sağlık kurallarına uygun olması ve muhtarlıktan izin alınması gerektiği hükme bağlanmıştır. Madde hükmünün uygulanabilmesi için köy yerleşik alanı, ve civarının Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin 4/4.maddesindeki esaslara uygun olarak il idare kurulu kararı ile belirlenmesi gerekmektedir.

Uyuşmazlıkla, ruhsatsız yapının yapılıp bitirildiği tarihte köy yerleşik alanının tespit edilmediği tartışmasız olduğundan, Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin uygulanması ve 3194 sayılı Yasanın 27.maddesi kapsamında olmayan yapı için Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinde belirtilen hükümlere göre ruhsat alınması gerektiğinden, ruhsatsız yapılan yapı nedeniyle tesis edilen işlemlerde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

Bu itibarla, dava konusu işlemlerin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararınca yasal isabet görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, ... İdare Mahkemesinin 30.11.2005 günlü, E:2005/513, K:2005/2050 sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye göndermesine 28.3.2008 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

KAR?IOY: Temyiz dilekçesinde ilen sürüleri hususlar temyize konu kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmediğinden, anılan kararın onanması gerektiği oyuyla aksi yöndeki karara katılmıyorum.

[1] Danıştay Altıncı Dairesinin 28.3.288 günlü ve E:2006/1929, K:2008/2027 sayılı kararı.