Imar Hukukcusu - işlemin uygulama tarihinde yürürlükte olan yasalara uygun olması gerekmektedir.

İdari makamlar tarafından tesis edilen yaptırım işlemlerinin, işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan yasalara uygun olması gerektiği gibi uygulamasının farklı bir zaman diliminde olması halinde de uygulama işleminin, işlemin uygulama tarihinde yürürlükte olan yasalara uygun olması gerekmektedir.

Dairesi

Karar Yılı

Karar No

Esas Yılı

Esas No

Karar Tarihi

ONÜÇÜNCÜ DAİRE

2005

1543

2005

494

15/03/2005

KARAR METNİ

Yaptırım konusu olan yayın, yasa değişikliğinden önce gerçekleşmiş ise de uygulama işleminin yasa değişikliğinden sonraki bir tarihe kaldığı göz önüne alındığında, davalı idarece tesis edilen uygulama işleminin konusu olarak gösterilen yayın ilkelerine aykırı yayın nedeniyle uygulanan yaptırımın, mevcut yeni yasal düzenlemeye göre değerlendirilmek suretiyle karar verilmesi gerekirken, yürürlükten kalkmış bir yasa hükmü uyarınca televizyon yayınının bir gün süreyle geçici olarak durdurulmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davayı reddeden idare mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmadığı hk.

Temyiz İsteminde Bulunan : ? Televizyon Prodüksiyon A.?.
Vekili : Av. ?
Karşı Taraf : Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
Vekili : Av. ?

İstemin Özeti : Ankara 3. İdare Mahkemesi'nin 11.11.2002 tarih ve E:2002/1080, K:2002/1624 sayılı kararının; işlemin dayandığı Yasa maddesinin, hem işlemin tesis edildiği hem de mahkemece karar verildiği tarihte yürürlükte bulunmadığı, bu nedenle İdare Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbiri bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi …..'ın Düşüncesi : Dava, "?" logosuyla yayın yapan davacı yayın kuruluşunda yayınlanan "Ana Haber " bülteninin, 3984 sayılı Yasa'nın 4/m bendine aykırılık teşkil ettiğinden bahisle, televizyon yayınının bir gün süreyle geçici olarak durdurulmasına ilişkin Radyo ve Tevizyon Üst Kurulu'nun 04.09.2001 tarihli işleminin iptali istemiyle açılan davada, Ankara 7. İdare Mahkemesinin, 26.02.2002 tarih ve E:2001/1442 sayılı kararıyla, bilirkişi raporuna göre, daha önce verilmiş olan yürütmenin durdurulmasına ilişkin karar kaldırıldığından, Üst Kurul kararının uygulanabilmesi amacıyla tesis edilen, televizyon yayınının 21.07.2002 Pazar günü saat 00.00'dan başlayarak bir gün süreyle geçici olarak durdurulmasına ilişkin Üst Kurul'un 19.06.2002 tarihli işleminin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesi'nce davanın reddine karar verilmiştir.

İdare Hukuku ilkelerine göre idarenin ve kamu görevlilerinin yetkileri önceden yasalarla belirlenmiş olup, idare ve kamu görevlileri yasaların kendisine tanımadığı bir yetkiyi kullanamaz. İdareye yetki veren yasaların kaldırılması ile idarenin yetkisi sona erer ve idare yetkisini ancak, yetkili olduğu süre içinde, bu yetkinin dayanağı olan yasalar yürürlükte olduğu sürece kullanabilir. Yayın ilkelerine aykırılık nedeniyle uygulanacak yaptırımlar cezai nitelikteki işlemlerdir. Cezai işlemlerin, uygulanması sırasındaki yasal düzenlemeye uygun olmaları gerekir.

Açıklanan nedenle, temyiz isteminin kabulüyle İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı .....'nun Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle İdare Mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce Tetkik Hakimi'nin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

Dava, "?" logosuyla yayın yapan davacı yayın kuruluşunda yayınlanan "Ana Haber" bülteninin, 3984 sayılı Yasa'nın 4/m bendine aykırılık teşkil ettiğinden bahisle, televizyon yayınının bir gün süreyle geçici olarak durdurulmasına ilişkin Radyo ve Tevizyon Üst Kurulu'nun 04.09.2001 tarihli işleminin iptali istemiyle açılan davada, Ankara 7. İdare Mahkemesinin, 26.02.2002 tarih ve E:2001/1442 sayılı kararıyla, bilirkişi raporuna göre, daha önce verilmiş olan yürütmenin durdurulmasına ilişkin karar kaldırıldığından, Üst Kurul kararının uygulanabilmesi amacıyla tesis edilen, televizyon yayınının 21.07.2002 tarihinde saat 00.00'dan başlayarak bir gün süreyle geçici olarak durdurulmasına ilişkin Üst Kurul'un 19.06.2002 tarihli işleminin iptali istemiyle açılmış; İdare Mahkemesi'nce, dava konusu işlemin tesisinde esas alınan yayının 3984 sayılı Yasa'nın 4/m bendinde belirtilen yayın ilkesini ihlal edecek içerik ve nitelikte olup olmadığının tespiti amacıyla Ankara 7. İdare Mahkemesi'nce yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapordan, yukarıda belirtilen yayın ilkesinin ihlal edildiğinin anlaşıldığı; söz konusu raporun, hüküm tesisine esas alınabilecek nitelik ve içerikte olduğunun Mahkemelerince de kabul edildiği, bu durumda anılan bent hükmünü ihlal eden davacı hakkında tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekilince temyiz edilmiştir.

3984 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun'un 4756 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikten önceki "Yayın İlkeleri" başlıklı 4. maddesinin (m) bendinde televizyon yayınlarının, "Çocukların ve gençlerin fiziksel, zihinsel, ruhsal ve ahlaki gelişimini olumsuz yönde etkileyebilecek yayın yapılmaması esasına" uygun olmak suretiyle yapılması gerektiği belirtilmiş; "Uyarı, Durdurma, İptal" başlıklı 33. maddesinde de "Üst Kurul, öngördüğü yükümlülükleri yerine getirmeyen, izin şartlarını ihlal eden, yayın ilke ve esaslarına aykırı yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını uyarır. Bu uyarıda, ihlalin niteliği, ağırlığı ve tekrarı halinde sonuçları açıkça belirtilir. İhlalin tekrarlanması halinde, ihlalin ağırlığına göre izin uygulaması bir yıla kadar geçici olarak durdurulur veya yayın izni iptal edilir." hükümlerine yer verilmiştir.

21.05.2002 tarih ve 24761 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 15.05.2002 tarih ve 4756 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun, Basın Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 2. ve 16. maddeleriyle, 3984 sayılı Kanun'un 4. ve 33. maddeleri tamamen değiştirilmiş, anılan Kanun'un "Yayın İlkeleri" başlıklı, değişik 4. maddesinin (z) bendinde, "Gençlerin ve çocukların fiziksel, zihinsel ve ahlaki gelişimini zedeleyecek türden programların, bunların seyredebileceği zaman ve saatlerde yayınlanmaması" ilkesine yer verilmiş; "Uyarı, para cezası, durdurma ve iptal" başlıklı, değişik 33. maddesinin 1. fıkrasında, "Üst Kurul, öngördüğü yükümlülükleri yerine getirmeyen, izin şartlarını ihlal eden, yayın ilkelerine ve bu Kanunda belirtilen diğer esaslara aykırı yayın yapan özel radyo ve televizyon kuruluşlarını uyarır veya aynı yayın kuşağında açık şekilde özür dilemesini ister. Bu talebe uyulmaması veya aykırılığın tekrarı halinde ihlale konu olan programın yayını, bir ila oniki kez arasında durdurulur. Bu süre içinde programın yapımcısı ve varsa sunucusu hiçbir ad altında başka bir program yapamaz. Yayını durdurulan programların yerine, aynı yayın kuşağında ve reklamsız olarak, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına Üst Kurulca hazırlattırılacak eğiitim, kültür, trafik, kadın ve çocuk hakları, gençlerin fiziksel ve ahlaki gelişimi, uyuşturucu ve zararlı alışkanlıklarla mücadele, Türk dilinin güzel kullanımı ve çevre eğitimi konularında programlar yayınlanır." hükmü yer almış; aynı maddenin, 4. ve 5. fıkralarında, "İhlalin, ihlal tarihinden itibaren, takip eden bir yıl içinde tekrarı halinde bu idari para cezaları yüzde elli oranında artırılır. İhlalin, ihlal tarihinden itibaren takip eden bir yıl içinde üçüncü kez tekrarında ihlalin ağırlığına göre izin uygulaması bir yıla kadar geçici olarak durdurulur. 4 üncü maddenin ikinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerindeki ilkelere aykırı yayın yapılması halinde uyarı yapılmaz ve yayın kuruluşunun yayını bir ay durdurulur. İhlalin tekrarı halinde yayın süresiz olarak durdurulur ve yayın lisans izni iptal edilir."; 7. ve 8. fıkralarında ise, "Uyarı cezasını gerektiren haller dışındaki ihlallerde ilgili tarafın savunması alınır. Cezaların uygulanış usulleri ile gerekçeli olarak kamuoyuna duyuruluş şekli yönetmelikle belirlenir." hükmüne yer verilmiştir.

Olayda, dava konusu işlemin dayanağı olarak gösterilen 3984 sayılı Kanun'un 4. ve 33. maddelerinin 4756 sayılı Kanun'la tamamen değiştirilerek, getirilen yeni hükümlerle, yayın ilkeleri ve bu ilkelere aykırılığı saptanan yayına uygulanacak yaptırımlar da değiştirildiğinden, dava konusu işlemin uygulanma tarihi itibariyle uygulanacak yaptırımın hukuki temeli ve sonuçları da farklılık arz etmektedir. Yayın ilkelerine aykırılık nedeniyle uygulanacak yaptırımlar cezai nitelikteki işlemlerdir. Cezai işlemlerin, uygulanması sırasındaki yasal düzenlemeye uygun olmaları gerekir.

Bu durumda, yaptırım konusu olan yayın, yasa değişikliğinden önce gerçekleşmiş ise de uygulama işleminin Yasa değişikliğinden sonraki bir tarihe kaldığı göz önüne alındığında, davalı idarece tesis edilen uygulama işleminin konusu olarak gösterilen yayın ilkelerine aykırı yayın nedeniyle uygulanan yaptırımın, mevcut yeni yasal düzenlemeye göre değerlendirilmek suretiyle karar verilmesi gerekirken, uyuşmazlığın esası hakkında yaptırılan bilirkişi raporuna dayanılarak, yürürlükten kalkmış bir yasa hükmü uyarınca televizyon yayınının bir gün süreyle geçici olarak durdurulmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davayı reddeden İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca Ankara 3. İdare Mahkemesi'nin 11.11.2002 tarihli; E:2002/1080, K:2002/1624 sayılı kararının bozulmasına, dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 15.03.2005 tarihinde oybirliği karar verildi.