Yeni Sayfa 1
TÜTÜN MAMULLERİNİN ZARARLARININ
ÖNLENMESİNE DAİR KANUNDA DE?İ?İKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN
Yeni Sayfa 2
TÜTÜN MAMULLERİNİN ZARARLARININ
ÖNLENMESİNE DAİR KANUNDA DE?İ?İKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN
Kanun No. 5727
Kabul Tarihi: 3/1/2008
MADDE 1 –
7/11/1996 tarihli ve 4207 sayılı Tütün Mamullerinin
Zararlarının Önlenmesine Dair Kanunun adı
"Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun" şeklinde
değiştirilmiştir.
MADDE 2 –
4207 sayılı Kanunun 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 1 – (1) Bu Kanunun amacı;
kişileri ve gelecek nesilleri tütün ürünlerinin zararlarından, bunların
alışkanlıklarını özendirici reklam, tanıtım ve teşvik kampanyalarından koruyucu
tertip ve tedbirleri almak ve herkesin temiz hava soluyabilmesinin
sağlanması yönünde düzenlemeler yapmaktır."
MADDE 3 –
4207 sayılı Kanunun 2 nci maddesi başlığı ile
birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Tütün ürünlerinin yasaklanması
MADDE 2 – (1) Tütün ürünleri;
a) Kamu hizmet binalarının kapalı
alanlarında,
b) Koridorları dahil olmak üzere her türlü eğitim,
sağlık, üretim, ticaret, sosyal, kültürel, spor, eğlence ve benzeri
amaçlı özel hukuk kişilerine ait olan ve birden çok kişinin girebileceği
(ikamete mahsus konutlar hariç) binaların kapalı alanlarında,
c) Taksi hizmeti verenler
dahil olmak üzere karayolu, demiryolu, denizyolu ve
havayolu toplu taşıma araçlarında,
ç) Okul öncesi eğitim kurumlarının,
dershaneler, özel eğitim ve öğretim kurumları dahil
olmak üzere ilk ve orta öğrenim kurumlarının, kültür ve sosyal hizmet
binalarının kapalı ve açık alanlarında,
d) Özel hukuk kişilerine ait olan
lokantalar ile kahvehane, kafeterya, birahane gibi eğlence hizmeti verilen
işletmelerde,
tüketilemez.
(2) Ancak;
a) Yaşlı bakım evlerinde, ruh ve sinir
hastalıkları hastanelerinde, cezaevlerinde,
b) ?ehirlerarası veya uluslararası
güzergâhlarda yolcu taşıyan denizyolu araçlarının güvertelerinde,
tütün
ürünleri tüketilmesine mahsus alanlar oluşturulabilir. Bu alanlara
onsekiz yaşını doldurmamış kişiler giremez.
(3) Otelcilik hizmeti verilen
işletmelerde, tütün ürünleri tüketen müşterilerin konaklamasına tahsis edilmiş
odalar oluşturulabilir.
(4) Açık havada yapılan her türlü
spor, kültür, sanat ve eğlence faaliyetlerinin yapıldığı yerler ile bunların
seyir yerlerinde tütün ürünleri kullanılamaz. Ancak bu tesislerde, tütün
ürünlerinin tüketilmesine mahsus alanlar oluşturulabilir.
(5) Bu Kanunun tütün ürünleri
tüketilmesine tahsis edilen kapalı alanlarının koku ve duman geçişini önleyecek
şekilde tecrit edilmesi ve havalandırma tertibatı ile donatılması gerekir.
(6) Bu Kanunun uygulanmasında "tütün
ürünü" ibaresi tüttürme, emme, çiğneme ya da buruna çekerek kullanılmak üzere
üretilmiş, hammadde olarak tamamen veya kısmen tütün yaprağından imal edilmiş
maddeyi ifade eder."
MADDE 4 –
4207 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"Diğer koruyucu önlemler
MADDE 3 – (1) Tütün ürünlerinin ve
üretici firmaların isim, marka veya alâmetleri kullanılarak her ne suretle
olursa olsun reklam ve tanıtımı yapılamaz. Bu
ürünlerin kullanılmasını özendiren veya teşvik eden kampanyalar düzenlenemez.
Tütün ürünleri üreten ve pazarlamasını yapan firmalar, her ne surette olursa
olsun hiçbir etkinliğe isimlerini, amblemlerini veya ürünlerinin marka ya da
işaretlerini kullanarak destek olamazlar.
(2) Tütün ürünleri sektöründe faaliyet
gösteren firmaların isimleri, amblemleri veya ürünlerinin marka ya da işaretleri
veya bunları çağrıştıracak alâmetleri kıyafet, takı ve aksesuar olarak
taşınamaz.
(3) Tütün ürünleri sektöründe faaliyet
gösteren firmalara ait araçlarda bu ürünlere ilişkin markaların tanınmasını
sağlayacak bir uygulamaya gidilemez.
(4) Firmalar her ne amaçla olursa
olsun üretilen ve pazarlaması yapılan tütün ürünlerini
bayilere veya tüketicilere, teşvik, hediye, eşantiyon, promosyon, bedelsiz veya
yardım olarak dağıtamazlar.
(5) Her ne amaçla olursa olsun, tütün
ürünlerinin isim, logo veya amblemleri kullanılarak
bildirim yapılamaz, basın-yayın organlarına ilân verilemez.
(6) Televizyonda yayınlanan
programlarda, filmlerde, dizilerde, müzik kliplerinde,
reklam ve tanıtım filmlerinde tütün ürünleri kullanılamaz, görüntülerine
yer verilemez.
(7) Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür
ve spor hizmeti verilen yerlerde tütün ürünlerinin satışı yapılamaz.
(8) Tütün ürünleri
onsekiz yaşını doldurmamış kişilere satılamaz ve
tüketimlerine sunulamaz.
(9) Onsekiz
yaşını doldurmamış kişiler, tütün ürünü işletmelerinde, pazarlanmasında ve
satışında istihdam edilemez.
(10) Tütün ürünleri, paket açılarak
adet şeklinde veya daha küçük paketlere bölünerek satılamaz.
(11) Tütün ürünleri, yetkili satıcı
olan yerlerin dışında; otomatik makinelerle, telefon, televizyon ve internet
gibi elektronik ortamlarla satılamaz ve satış amacıyla kargo yoluyla taşınamaz.
(12) Tütün ürünleriyle ilgili izmarit,
paket, ağızlık, kağıt ve benzeri atıklar çevreye
atılamaz.
(13) Tütün ürünleri,
onsekiz yaşını doldurmamış kişilerin doğrudan
ulaşacağı ve işletme dışından görülecek şekilde satışa arz edilemez. Tütün
ürünleri satış belgesi olmaksızın ve satış belgesinde belirtilen yerin dışında
satışa sunulamaz.
(14) Her türlü sakız, şeker, çerez,
oyuncak, kıyafet, takı, aksesuar ve benzeri ürünler tütün ürünlerine benzeyecek
veya markasını çağrıştıracak şekilde üretilemez, dağıtılamaz ve satılamaz."
MADDE 5 –
4207 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"Kontrolün sağlanması
MADDE 4 – (1) Tütün ürünlerinin
içilmesinin yasaklandığı yerlerde, yasal düzenleme ve buna uymamanın cezai
sonuçlarını belirten uyarılar; salonlarda asgari on santimetrelik puntolarla,
toplu taşım araçlarında üç santimetrelik puntolarla herkes tarafından
görülebilir yerlere asılır. Ayrıca, tütün ürünlerinin tüketilmesine tahsis
edilen alanlarda tütün ürünleri kullanımının tehlikelerini anlatan sağlık
uyarıları herkes tarafından görülebilir yerlere asılır.
(2) Tütün ürünlerinin satışının
serbest olduğu yerlere en az beş santimetrelik puntolarla, beyaz zemin üzerine
büyük harfler ve siyah yazı rengi ile, "Yasal Uyarı:
18 yaşını doldurmayanlara sigara ve diğer tütün ürünleri satılamaz; satanlar
hakkında yasal işlem yapılır." ibaresi yazılarak, rahatlıkla görülebilen ve
okunabilen yerlere asılır.
(3) Türkiye'de üretilen veya ithal
edilen tütün ürünleri paketlerinin üzerine, en geniş iki yüzünden, bir yüzüne
toplam alanın yüzde kırkından, diğer yüzüne yüzde otuzundan az olmamak üzere
özel çerçeve içinde tütün ürünlerinin zararlarını belirten Türkçe yazılı
uyarılar veya mesajlar konulur. Bu uyarı yazılarının aynı şekilde, birden fazla
paketi bir arada bulunduran tütün ürünleri kutuları üzerine de yazılması
zorunludur. Uyarı mesajları resim, şekil veya grafik biçimlerinde de olabilir.
Uyarı mesajlarını taşımayan tütün ürünleri ithal edilemez veya satışa
çıkarılamaz.
(4) Tütün ürünlerinin paketlerinde ve
etiketlerinde, bu ürünlerin özellikleri, sağlığa etkileri, tehlikeleri veya
emisyonları ile ilgili yanlış ve eksik bilgi
verilemez, aldatıcı tanımlama, marka, renk, figür veya işaret kullanılamaz.
(5) Bu Kanunda sözü edilen yasal uyarı
yazıları, resim, şekil veya grafik mesajlarıyla ilgili hususlar yönetmelikle
düzenlenir. Bu yönetmelik Sağlık Bakanlığının uygun görüşü alınarak Tütün, Tütün
Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından çıkarılır.
(6) Tütün ürünleri sektöründe faaliyet
gösteren firmalar, ürün, üretim, pazarlama ve diğer aktiviteleri ile ilgili her
türlü bilgiyi istenildiği takdirde onbeş gün
içerisinde Sağlık Bakanlığına ve Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler
Piyasası Düzenleme Kurumuna vermek zorundadır.
(7) Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu
ile ulusal, bölgesel ve yerel yayın yapan özel televizyon kuruluşları ve
radyolar, ayda en az doksan dakika tütün ürünleri ve sağlığa zararlı diğer
alışkanlıkların zararları konusunda uyarıcı, eğitici mahiyette yayınlar yapmak
zorundadır. Bu yayınlar, asgari otuz dakikası 17:00-22:00
saatleri arasında olmak üzere 08:00-22:00 saatleri arasında yapılır ve
yayınların kopyaları her ay düzenli olarak Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna
teslim edilir. Bu saatler dışında yapılan yayınlar, aylık doksan dakikalık
süreye dahil edilmez. Bu süreler, Radyo ve Televizyon
Üst Kurulu tarafından denetlenir. Bu programlar, Sağlık Bakanlığı, Millî Eğitim
Bakanlığı, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü
İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu, bilimsel kuruluşlar ve sivil toplum örgütleri
tarafından hazırlanır veya hazırlattırılır. Hazırlanan programlar, Sağlık
Bakanlığının olumlu görüşü alındıktan sonra Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
tarafından yayınlanması sağlanır.
(8) Tütün ürünleri tüketiminin ve
tütün dumanına maruz kalmanın oluşturduğu sağlık riskleri konusunda çocukları ve
gençleri bilinçlendirmek üzere ilgili kuruluşlar ve sivil toplum örgütlerinin
görüşleri alınarak Millî Eğitim Bakanlığı tarafından bir müfredat hazırlanır.
(9) Tütün ürünleri alışkanlığının
bırakılmasını özendirici programlar ve tütün bağımlılığının ilaç ile tedavisinin
ulaşılabilir olması için gerekli çalışmalar Sağlık Bakanlığı tarafından yapılır.
(10) Bu maddenin yedinci, sekizinci ve
dokuzuncu fıkralarında yer alan programların finansmanına yönelik olarak her yıl
Millî Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı bütçesine yeterli ödenek konulur.
(11) 31/12/1960
tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 41 inci maddesinin birinci
fıkrasının (7) numaralı bendinde belirtilen ilan ve reklam giderleri gelir ve
kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak gösterilemez."
MADDE 6 –
4207 sayılı Kanunun 5 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
"Ceza hükümleri
MADDE 5 – (1) Bu Kanunun 2
nci maddesinin birinci ve dördüncü fıkralarında
belirtilen alanlarda tütün ürünleri tüketenler ile 3 üncü maddenin ikinci
fıkrasına aykırı hareket edenler, 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler
Kanununun 39 uncu maddesi hükümlerine göre; 3 üncü maddenin
onikinci fıkrasına aykırı hareket edenler Kabahatler Kanununun 41 inci
maddesi hükümlerine göre cezalandırılır.
(2) 2 nci
maddenin (a) bendi hariç birinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarında
belirtilen yasakların uygulanması ve tedbirlerin alınması ile ilgili
yükümlülüklerini yerine getirmeyen işletme sorumluları, işletme iznini veren
kurum yetkilileri tarafından önce yazılı olarak uyarılır. Bu uyarı yazısı,
ilgili işletme sorumlusuna tebliğ edilir. Bu uyarıya rağmen, verilen sürede
yükümlülüklerini yerine getirmeyenler, belediye sınırları içinde belediye
encümeni, belediye sınırları dışında mahalli mülki amir tarafından
beşyüz Türk Lirasından beşbin
Türk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır.
(3) 3 üncü maddenin birinci, üçüncü,
dördüncü, beşinci ve onbirinci fıkralarındaki
yasakların her birine aykırı hareket edenler, ellibin
Türk Lirasından ikiyüzellibin Türk Lirasına kadar
idarî para cezası ile cezalandırılır. Bu cezaya karar vermeye Tütün, Tütün
Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurulu yetkilidir.
(4) 3 üncü maddenin altıncı
fıkrasındaki yasağın görsel yayın yoluyla ihlal edilmesi halinde; yerel yayın
yapan kuruluşlar, bin Türk Lirasından beşbin Türk
Lirasına kadar, bölgesel yayın yapan kuruluşlar, beşbin
Türk Lirasından onbin Türk Lirasına kadar, ulusal
yayın yapan kuruluşlar, ellibin Türk Lirasından
yüzbin Türk Lirasına kadar
idarî para cezası ile cezalandırılır. Bu cezaya karar vermeye Radyo ve
Televizyon Üst Kurulu yetkilidir.
(5) 3 üncü maddenin yedinci
fıkrasındaki yasağa aykırı hareket edenler, belediye sınırları içinde belediye
encümeni, belediye sınırları dışında genel kolluk tarafından bin Türk Lirası
idarî para cezası ile cezalandırılır.
(6) 3 üncü
maddenin sekizinci fıkrasındaki yasaklara aykırı hareket edenler,
26/9/2004 tarihli
ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun "Sağlık için tehlikeli madde temini" başlıklı
194 üncü maddesi hükmüne göre cezalandırılır.
(7) 3 üncü maddenin dokuzuncu
fıkrasındaki yasağa aykırı hareket edenler, mahalli mülki amir tarafından her
bir kişiyle ilgili olarak bin Türk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılır.
(8) 3 üncü maddenin onuncu
fıkrasındaki yasağa aykırı hareket edenler, belediye zabıtası tarafından
ikiyüzelli Türk Lirası idarî para cezası ile
cezalandırılır. Belediye sınırları dışında bu yetki genel kolluk tarafından
kullanılır.
(9) 3 üncü maddenin
onüçüncü fıkrasındaki yasaklara aykırı hareket
edenler, mahalli mülki amir tarafından bin Türk Lirasından
onbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası ile cezalandırılır. Tütün
ürünlerinin satış belgesiz olarak satışının yapıldığı veya satışa hazır
tutulduğu yerlerdeki tütün ürünlerine el konulur ve nereden temin edildiğine
dair belge ibraz edilememesi halinde, mahallî mülkî amir tarafından bunların
mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir.
(10) 3 üncü maddenin
ondördüncü fıkrasındaki ürünleri üretenler, belediye
sınırları içinde belediye encümeni, belediye sınırları dışında mahalli mülki
amir tarafından yirmibin Türk Lirasından
yüzbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası ile
cezalandırılır.
(11) 4 üncü maddenin birinci ve ikinci
fıkralarındaki yükümlülüklerin her birine aykırı hareket edenler, mahallî mülkî
amir tarafından bin Türk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılır.
(12) 4 üncü maddenin üçüncü ve
dördüncü fıkralarındaki yükümlülüklerin her birine
aykırı hareket eden üretici firmalar, Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler
Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından bu yükümlülüklere aykırı olarak piyasaya
sürülen malların piyasa değeri kadar idarî para cezası ile cezalandırılır.
Ancak, verilecek idarî para cezasının miktarı ikiyüzellibin
Türk Lirasından az olamaz.
(13) 4 üncü maddenin altıncı
fıkrasındaki yükümlülüğe aykırı hareket eden firmalar Tütün, Tütün Mamulleri ve
Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından
ellibin Türk Lirasından yüzbin Türk Lirasına
kadar idarî para cezası ile cezalandırılır.
(14) 4 üncü maddenin yedinci
fıkrasındaki yükümlülüklere aykırı hareket edilmesi halinde; yerel yayın yapan
televizyon kuruluşları bin Türk Lirasından beşbin
Türk Lirasına kadar, bölgesel yayın yapan televizyon kuruluşları
beşbin Türk Lirasından onbin
Türk Lirasına kadar, ulusal yayın yapan televizyon kuruluşları
ellibin Türk Lirasından
ikiyüzellibin Türk Lirasına kadar idarî para
cezası ile cezalandırılır. Bu cezalar, radyo yayını yapan kuruluşlar hakkında
ondabir oranında uygulanır. Bu cezaya karar vermeye
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu yetkilidir.
(15) Bu Kanunla kendilerine yüklenen
görevleri yerine getirmeyen memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında, ceza
hukuku sorumluluğu saklı kalmak kaydıyla, tâbi oldukları mevzuatta yer alan
disiplin hükümleri uygulanır."
MADDE 7 –
4207 sayılı Kanunun 7 nci maddesi başlığı ile
birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Mülkiyetin
kamuya geçirilmesi
MADDE 7 – (1) Bu Kanunun 3 üncü
maddesinin ikinci, dördüncü ve ondördüncü
fıkralarındaki yasakların konusunu oluşturan her türlü eşya ile 4 üncü
maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarının konusunu oluşturan tütün ürünlerinin
mülkiyetinin kamuya geçirilmesine mahallî mülkî amir tarafından karar verilir."
MADDE 8 –
4207 sayılı Kanunun 8 inci maddesi yürürlükten
kaldırılmıştır.
MADDE 9 –
4207 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
"GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Bu Kanunda
öngörülen yönetmelikler, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay
içinde çıkarılır."
MADDE 10 –
Bu Kanunun; 3 üncü maddesi
ile değiştirilen 4207 sayılı Kanunun 2
nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi hükmü
yayımı tarihinden 18 ay, diğer hükümleri ise yayımı tarihinden 4 ay sonra
yürürlüğe girer.
MADDE 11 –
Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
18/1/2008