ÖZET: 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 27.maddesi uyarınca köy yerleşik alanının
tespit edilemediği durumlarda yapıların Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği
hükümlerine dolaysıyla yapı ruhsatına tabi olduğu hk.
Dava, ... ili, ... ilçesi, ... Köyünde bulunan davacıya ait yapının ruhsatsız
olduğundan bahisle 3194 sayılı imar Kanunu’nun 32. maddesi uyarınca
mühürlenmesine ilişkin 17.11.2004 günlü işlem ile anılan Kanun’un 42. maddesi
uyarınca para cezası verilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmış; İdare
Mahkemesince, imar Kanunu’nun yürürlüğü girmesinden önce kurulmuş olması
nedeniyle veya İmar Kanun’un yürürlüğü girmesinden sonra kurulmuş olmakla
beraber herhangi bir nedenle köy yerleşik alanlarının belirlenmiş olmaması
halinde inkar edilemeyecek fiili yapılaşmaların mevcut olduğu dikkate
alındığında köy yerleşik alanlarının belirlenmediğinden bahisle bu yapılar için
ruhsat şartının aranmasının bütün köy yapılarının yıkılabileceği ihtimalini de
beraberinde getireceği, böyle bir ihtimalin önüne geçilebilmesi için köy
yerleşik alanlarının belirlenmemiş olduğu köylerde öncelikle idarece köy
yerleşik alanının belirlenmesinin veya bu amaç doğrultusunda köy tüzel
kişiliğinin harekete geçirilerek köy yerleşik alanının belirlenmesinden sonra
yerleşik alan dışında kalan yapılar için İmar Kanunu ve ilgili yönetmelik
hükümlerinin uygulanmasının, bu uygulama sırasında binanın yaşı, niteliği,
gerekli ölçülere uygun olup olmadığının teknik elemanlarca tespiti sonrasında
işlem tesisinin hakkaniyete ve hukuka uygun olacağı, olayda Sütözü Köyünün
yerleşik alanının idarece tespitinin yapılması veya yaptırılmasından sonra
davacıya ait binanın bu alanlar dışında kalıp kalmadığının, yaşı, niteliği,
gerekli ölçülere uygun olup olmadığının teknik elemanlarca mal sahibi ve köy
muhtarı nezdinde tespit edilmesinden sonra İmar Kanunu hükümleri uyarınca işlem
tesisi gerekirken, belirtilen bu hususlara uyulmadan davacının ruhsatsız inşaat
yaptığından bahisle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı
gerekçesiyle iptaline karar verilmiş, bu karar davalı idarece temyiz edilmiştir.
Yerleşmelerin planlı ve sağlıklı gelişiminin sağlanabilmesi için belediye ve
mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde 3194 sayılı İmar
Yasasının 4. maddesinde öngörülen İstisnalar dişinde 31194 sayılı Yasanın ve
buna ilişkin mevzuat hükümlerin uygulanması gerekmektedir. 3194 sayılı Yasanın
"Genel Esaslar" başlıklı 3. maddesine göre. her hangi bir sahanın her ölçekteki.
plan esaslarına, şayet planı bulunmuyorsa yönetmelik esaslarına uygun olarak
kullanılması zorunludur. Planı olmayan yelerde Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca
2.11.1985 günlü, 18916 sayılı mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan ve daha sonra
değişikliğe uğrayan "Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği" hükümlerinin uygulanması,
buralardaki yapılaşmaların anılan Yönetmelik hükümleri uyarınca denetim altında
tutulması, başka bir anlatımla Yönetmelikte belirtilen alanlardaki yapılaşmanın
bu yönetmelik hükümlerine uygun olması gerekmektedir
Olayda, ruhsatsız yapı yapıldığı ve köy yerleşik alanının belirlemediği
tartışmasızdır. İdare Mahkemesi temyize konu kararını köy yerleşik alanı
belirlenmeden anılan yapının mühürlenemeyeceği ve para cezası verilemeyeceği
gerekçesine dayandırmıştır.
Kırsal alanlarla ilgili hükümler 3194 sayılı Yasadan önce 14.11.1975 günlü 15412
sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6785/1605 sayılı İmar Kanununun Ek 7, ve 8.
Maddelerine İlişkin Yönetmeliğin Kapsamına Giren Alanlardaki Belediye ve Mücavir
Saha Sınırları Dışında Kalan Köylerin ve Mezraların Yerleşik Alanlarında
Uygulanacak Yönetmelikte ve sınırlı olarak yer almakla iken, 3194 sayılı Yasanın
yürürlüğe girmesiyle bu alanlar da tümüyle yasa ile ilgili mevzuat kapsamına
alınmış ve yukarıda da belirtildiği üzere bu alanlarda uygulanacak hususlar ise
Yasa yanında "Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği" ile düzenlenmiştir.
3194 sayıl: Yasanın 27.maddesinde; Belediye ve mücavir alanlar dışında köy
nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanların köy yerleşik alanları ve civarında
ve mezralarda yaptıracağı konut, hayvancılık veya tanrısal amaçlı yapılar için
inşaat ve iskan ruhsatının aranmayacağı, ancak yapının fen ve sağlık kurallarına
uygun olması ve muhtarlıktan izin alınması gerektiği hükme bağlanmıştır. Madde
hükmünün uygulanabilmesi için köy yerleşik alanı, ve civarının Plansız Alanlar
İmar Yönetmeliğinin 4/4.maddesindeki esaslara uygun olarak il idare kurulu
kararı ile belirlenmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlıkla, ruhsatsız yapının yapılıp bitirildiği tarihte köy yerleşik
alanının tespit edilmediği tartışmasız olduğundan, Plansız Alanlar İmar
Yönetmeliğinin uygulanması ve 3194 sayılı Yasanın 27.maddesi kapsamında olmayan
yapı için Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinde belirtilen hükümlere göre ruhsat
alınması gerektiğinden, ruhsatsız yapılan yapı nedeniyle tesis edilen işlemlerde
hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu işlemlerin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararınca
yasal isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, ... İdare Mahkemesinin 30.11.2005 günlü, E:2005/513,
K:2005/2050 sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın adı geçen mahkemeye
göndermesine 28.3.2008 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
KAR?IOY: Temyiz dilekçesinde ilen sürüleri hususlar temyize konu kararın
bozulmasını gerektirir nitelikte görülmediğinden, anılan kararın onanması
gerektiği oyuyla aksi yöndeki karara katılmıyorum.