İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU ?ERHİ
İsimli Kitabın Önsözünden alıntı:
ÖNSÖZ
Anayasa’da Türkiye Cumhuriyeti’nin demokratik bir hukuk devleti
olduğu vurgulanırken, Devlet içinde tüm kamusal yaşam ve yönetimin yargı
denetimine bağlı olması amaçlanmıştır. Çünkü yargı denetimi hukuk devletinin
olmazsa olmaz koşuludur. Anayasa’nın 125. maddesinin birinci fıkrasındaki
“idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır” kuralıyla
amaçlanan etkili bir yargısal denetimdir. Bu kural, yönetimin kamu hukuku ya da
özel hukuk alanına giren tüm eylem ve işlemlerini kapsamaktadır.
Anayasa’nın yürütme bölümünde yer alan 125. maddesiyle idarenin her türlü eylem
ve işlemlerini yargı denetimine bağlı tutulduktan sonra, maddenin diğer
fıkraları da idari yargı sisteminde geçerli olan ilkeleri belirlemektedir.
İdari işlemlere karşı açılacak davalarda sürenin yazılı bildirim tarihinden
itibaren başlaması, idarî eylem ve işlem niteliğinde veya takdir yetkisini
kaldıracak biçimde yargı kararı verme yasağı, yürütmenin durdurulması kararı
verilebilmesi için gerekli olan koşullar, yürütmenin durdurulması kararına
getirilebilecek sınırlamalar ve idarenin verdiği zararı ödeme yükümlülüğü,
ağırlıklı olarak adlî yargı sistemi için değil, idarî yargı sistemi için geçerli
olan temel ilkelerdir.
Anayasa’nın “Danıştay” başlığını taşıyan 155 inci maddesinde; “Danıştay, İdari
mahkemelerce verilen ve kanunun başka bir İdari yargı merciine bırakmadığı karar
ve hükümlerin son inceleme merciidir. Kanunla gösterilen belli davalara da ilk
ve son derece mahkemesi olarak bakar.” demektedir.
Görülüyor ki, bu madde Danıştay’ın yaklaşık bir asırdan beri sürdürmekte olduğu
“ilk ve son derece mahkeme” özelliğini dikkate alarak bu özelliği muhafaza etmek
zorunluluğunu duymuştur.
Danıştay bu özelliği ile Türk idare hukuku ve İdari yargılama usulü hukukunun
tüm ilkelerini, idare hukuku anlayışını içtihatları ile aldığı diğer kararlarla,
gelişen toplum koşullarına ve demokrasi ilkelerine uygun biçimde oluşturmuş ve
geliştirmiştir.
Biz de bu çalışmamızda 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun Danıştay
içtihatlarına göre şerhini hazırlamaya çalıştık. 2577 sayılı Yasanın herhangi
bir maddesinin incelenmesi halinde o madde ile ilgili olarak çıkabilecek usul
uyuşmazlıklarına yön verecek ya da bir bakış açısı kazandıracak kadar içtihadın
yer aldığı görülecektir.
Bu çalışma için incelenen onca karardan yaklaşık 3000 adetini bu kitaba almayı
uygun gördük. Bazı içtihatların birden fazla maddeye ilişkin olması nedeniyle bu
durumda olan içtihatlara en fazla ilgili olduğu maddelerde yer verdik.
Bu kitabın, idari yargı ile ilgilenen hâkim, avukat, müsteşar, genel müdür,
vali, kaymakam ve diğer kamu yöneticileri, araştırmacılar, üniversite öğretim
üyeleri ile idari yargıda davacı olan herkes için yararlı olacağını
düşünmekteyim……